Οι υπέρ και πολυφθοροαλκυλιωμένες ουσίες (PFAS), είναι μια ευρύτατη κατηγορία κατασκευασμένων συνθετικών χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία και στα καταναλωτικά προϊόντα εδώ και δεκαετίες.
Η διαδεδομένη χρήση τους σε μια τεράστια γκάμα προϊόντων καθημερινής χρήσης, αποδίδεται στην αντοχή και στην ανθεκτικότητα που επιδεικνύουν σε συνθήκες υψηλής θερμότητας, όπως επίσης και σε υγρά και ελαιώδη περιβάλλοντα.
Ως συστατικό πολλών εκ των παραπάνω, οι ουσίες PFAS τα «συνοδεύουν» κατά την απόρριψή τους από τους τελικούς χρήστες όταν αυτά καθίστανται απόβλητα.
Οι χαρακτηριστικές τους ιδιότητες, καθιστούν τη διαδικασία χημικής διάσπασης τους εξαιρετικά δύσκολη με συνέπεια να διατηρούνται και εντοπίζονται στον υδροφόρο ορίζοντα, στο έδαφος και στο ανθρώπινο σώμα.
Σε ότι αφορά στον άνθρωπο, η έρευνα ανέδειξε ότι η παρουσία των ουσιών PFAS στο αίμα και στα ζωτικά όργανα του σώματος συνδέεται με αρκετά είδη καρκινογενέσεων, βλαβών του ανοσοποιητικού συστήματος και πολλών ακόμα κατηγοριών ασθενειών και παθήσεων.
Πέρα από την απελευθέρωση των PFAS που λαμβάνει χώρα κατά την παραγωγή και κατά τη χρήση προϊόντων στα οποία εμπεριέχονται, σημαντική συνεισφορά στη συνολική ποσότητα των ουσιών αυτών προέρχεται από την διάθεσή των υλικών που τις εμπεριέχουν σε ΧΥΤΑ ή την επεξεργασία τους σε εγκαταστάσεις καύσης αποβλήτων.
Το συγκεκριμένο ζήτημα αποτέλεσε το έναυσμα για την επιστημονική κοινότητα που σε συνεργασία με τους επαγγελματίες του χώρου της διαχείρισης αποβλήτων αναζητεί τα τελευταία χρόνια εναλλακτικές μεθόδους για την επεξεργασία τους.
Αρχικά οι μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων στις οποίες πραγματοποιείται η αποτέφρωση κατά κόρον των αστικών αποβλήτων για την παραγωγή ηλεκτρικής/θερμικής ενέργειας, λόγω των λειτουργικών τους παραμέτρων, έδειχναν ως η ιδανική λύση.
Η σύνθεση σε συνδυασμό με τη συμπεριφορά των PFAS κατά την θερμική τους επεξεργασία ωστόσο, ανέδειξε ζητήματα τα οποία χρίζουν περαιτέρω διερεύνησης.
Σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Waste Management World, τα βασικότερα ευρήματα της σχετικής έρευνας εστιάζουν στα ακόλουθα σημεία:
Συμπεριφορά PFAS κατά την θερμική επεξεργασία (αποτέφρωση):Παρά το ότι η διάσπαση ορισμένων PFAS δύναται να επιτευχθεί εντός του θερμοκρασιακού εύρους λειτουργία των μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης, ενδέχεται από την επεξεργασία να προκύψουν παράγωγα τα χαρακτηριστικά των οποίων καθιστούν εφικτή τη διαφυγή τους στον αέρα (αέριες εκπομπές) ή/ και την παραγωγή υπολείμματος (ιπτάμενη τέφρα) η διάθεση του οποίου μπορεί να προκαλέσει ρύπανση μέσω του υπεδάφους και των υδάτων.
PFAS αέριων εκπομπών: Η δέσμευση μέρους των εμπεριεχόμενων, στις αέριες εκπομπές, ουσιών PFAS μπορεί να πραγματοποιηθεί με τη χρήση τεχνολογιών δέσμευσης (λ.χ. φίλτρα ενεργού άνθρακα). Παρόλα αυτά δεν διασφαλίζεται πλήρως το ενδεχόμενο διαφυγής έστω και μικρών ποσοτήτων τους στο περιβάλλον.
PFAS υπολειμματικού μέρους αποτεφρωτικής διαδικασίας: Παρότι μέσω της ενεργειακής αξιοποίησης των αποβλήτων μπορεί να περιοριστούν ποσοτικά τα PFAS, ωστόσο δεν επιτυγχάνεται η πλήρης εξάλειψή τους. Τούτο συμβαίνει διότι μέσω δημιουργούνται, κατά τη διαδικασία, επιπλέον ροές (υπορρεύματα) ρύπων και αποβλήτων, οι επιπτώσεις της επεξεργασίας και της διάθεσης των οποίων απαιτούν επί του παρόντος επιπλέον διερεύνηση.
Οι διαχειριστικές πρακτικές και πολιτικές εξελίσσονται στοχεύοντας παράλληλα στον περιορισμό των διατιθέμενων αποβλήτων και του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των υποδομών διαχείρισης.
Στο πλαίσιο αυτό η συμβολή της έρευνας γύρω από την επεξεργασία των εμπεριεχόμενων στα απόβλητα PFAS διαφαίνεται πολλά υποσχόμενη.
Η αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της μπορεί να συνεισφέρει στον παραγωγικό τομέα. Μέσω της «αντίστροφης μηχανικής» μπορούν να αναπτυχθούν εναλλακτικές (των PFAS) ουσίες και εναλλακτικά υλικά.
Επιπρόσθετα η μελέτη των ήδη χρησιμοποιούμενων ουσιών θα βοηθήσει στην ανάπτυξη μεθόδων αδρανοποίησης των επιβλαβών συστατικών τους, αποβλέποντας στον περιορισμό ει δυνατόν και την εξάλειψη των αρνητικών επιπτώσεων-από την τελική επεξεργασία και διάθεσή των αποβλήτων στα οποία εμπεριέχονται-στο περιβάλλον και τον άνθρωπο.
Παραπομπές
Οι εξελίξεις γύρω από την αποτελεσματικότητα της εναλλακτικής διαχείρισης, ιδιαίτερα στην περίπτωση των PFAS, έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Οι επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι η σωστή διαχείριση αυτών των ουσιών μπορεί να μειώσει σημαντικά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, προστατεύοντας τόσο τη δημόσια υγεία όσο και τη φύση. Σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο, η ανάγκη για καινοτόμες λύσεις είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Αν σας συναρπάζει η εξερεύνηση νέων δυνατοτήτων, μπορείτε να ανακαλύψετε περισσότερες εμπειρίες στο https://richwildeslots.gr/ όπου τα ψηφιακά περιβάλλοντα προσφέρουν μοναδικές προκλήσεις και ευκαιρίες για στρατηγική σκέψη. Η τεχνολογία και η διαχείριση του περιβάλλοντος έχουν περισσότερα κοινά από όσα νομίζουμε.