Του Δημήτρη Ζάρρα
Ξεκινάει πλέον και επίσημα η ενεργειακή μετάβαση σε 26 Ευρωπαϊκά νησιά, με την υποστήριξη της Γραμματείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Καθαρή Ενέργεια για τα Νησιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Clean Energy for EU Islands), σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της αρμόδιας υπηρεσίας της ΕΕ.
Σε πρώτη φάση 6 νησιά, τα Νησιά Aran (Ιρλανδία) Cres-Lošinj (Κροατία), Σίφνος (Ελλάδα), Culatra (Πορτογαλία), Salina (Ιταλία) και La Palma (Ισπανία) θα αναπτύξουν και θα δημοσιεύσουν το Σχέδιο Ενεργειακής Μετάβασης (clean energy transition agenda) ως το καλοκαίρι του 2019. Θα ακολουθήσουν 20 επιπλέον νησιά ως το καλοκαίρι του 2020. Τα νησιά αυτά είναι:
Τα 26 επιλεγμένα νησιά παρουσιάζουν αξιόλογο δυναμικό και τεκμηριωμένη διάθεση για να αναπτύξουν ισχυρές και διαρκείς συνεργασίες μεταξύ των εν δυνάμει εμπλεκόμενων φορέων, σχετικά με την ενεργειακή μετάβασή τους στις καθαρές μορφές ενέργειας. Ακολουθώντας το συγκεκριμένο μονοπάτι, όχι μόνο θα καταστούν περισσότερο ενεργειακά ανεξάρτητα και βιώσιμα ως νησιωτικές κοινότητες, αλλά επιπλέον θα αποτελέσουν πηγές έμπνευσης τόσο για άλλα νησιά, όσο και για την Ευρώπη ως σύνολο. Όλα αυτά θα συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με το κλίμα και την ενέργεια.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχουν περισσότερα από 2.200 κατοικημένα νησιά. Παρόλο που σχεδόν όλα διαθέτουν άφθονο δυναμικό Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), όπως αιολικό δυναμικό, ηλιακή ακτινοβολία, κυματική ενέργεια, τα περισσότερα από αυτά προς το παρόν καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες τους με ακριβά, εισαγόμενα και μη ανανεώσιμα ορυκτά καύσιμα. Η ενεργειακή μετάβαση στις ΑΠΕ, όχι μόνο θα βοηθήσει τα νησιά αυτά να καταστούν ενεργειακά ανεξάρτητα και βιώσιμα, μέσω της εγχώριας παραγωγής τους, αλλά επιπλέον θα συμβάλει στην ανάπτυξη νέων ευκαιριών απασχόλησης στις νησιωτικές κοινότητες. Η προσφορά νέων θέσεων εργασίας στους ντόπιους θα είναι σημαντική, καθώς έργα τέτοιας κλίμακας θα χρειαστούν «τοπικά χέρια» για τις ανάγκες οικοδόμησης, αλλά και συντήρησης.
Ο στόχος της Γραμματείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την «Καθαρή Ενέργεια στα Νησιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης» (Clean Energy for EU Islands) είναι να βοηθήσει όσα περισσότερα Ευρωπαϊκά νησιά είναι δυνατόν να προωθήσουν τη διαδικασία της ενεργειακής μετάβασής τους, εμπλέκοντας ολόκληρη την νησιωτική κοινότητα και τους δυνητικούς συμμετέχοντες φορείς. Με βάση την εμπειρία από επιτυχημένες διαδικασίες ενεργειακής μετάβασης, το κλειδί της επιτυχίας είναι να εμπλακούν στη διαδικασία ενεργειακής μετάβασης όλες οι κατηγορίες φορέων σε μία νησιωτική κοινότητα: οι πολίτες, η τοπική αυτοδιοίκηση, οι τοπικές επιχειρήσεις και ο τομέας της εκπαίδευσης (πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια εκπαίδευση και ακαδημαϊκή κοινότητα), με την υποστήριξη των οποίων θα διαμορφωθεί τελικά η βέλτιστη πολιτική ενεργειακής μετάβασης στην εκάστοτε νησιωτική κοινότητα.
Τα νησιά αποκτούν όλο και ισχυρότερη παρουσία στον Ευρωπαϊκό προγραμματισμό. Η υποστήριξη για τα 26 νησιά από την Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί μία σημαντική συμβολή στο να καταστούν οι νησιωτικές κοινότητες πρωτοπόρες σχετικά με την ενεργειακή μετάβαση προς τις ΑΠΕ. Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί ένα πρώτο, σημαντικό βήμα, στο να εξασφαλιστεί μόνιμη υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς τα νησιά. Η επιλογή των 26 νησιών βασίστηκε στη δυναμική τους να υλοποιήσουν μία υψηλής ποιότητας διαδικασία μετάβασης με τη συνολική ευρωπαϊκή υποστήριξη. Με στόχο να αποτελέσουν παραδείγματα προς μίμηση για όσο το δυνατόν περισσότερα Ευρωπαϊκά νησιά κατά τα ερχόμενα έτη, ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στο να επιλεγούν νησιά από διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές και με διαφορετικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα.
