Η αρχή διαχείρισης των αεροδρομίων της Σουηδίας δημοσίευσε στατιστικά στοιχεία, που δείχνουν πτώση των εγχώριων αεροπορικών μεταφορών κατά εννιά τις εκατό το 2019, τη δεύτερη κατά σειρά χρονιά μείωσης των πτήσεων εντός της χώρας.
Το κίνημα “Flight shaming” που γεννήθηκε στη Σουηδία πριν λίγα χρόνια, και το οποίο προασπίζει την μείωση των αεροπορικών μεταφορών, λόγω των υπερβολικά μεγάλων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που αυτές προκαλούν, έχει αποκτήσει σημαντική ορμή το τελευταίο έτος. Η αεροπορική βιομηχανία, με ετήσιο τζίρο που προσεγγίζει τα 1 τρις. δολάρια, παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στις ταξιδιωτικές προτιμήσεις χωρών όπως η Γερμανία και η Σουηδία, όπου ο αντίκτυπος του κινήματος έχει αρχίσει να γίνεται εμφανής.
Η κρατική διαχειρίστρια αρχή των Σουηδικών αεροδρομίων Swedavia ανακοίνωσε την προηγούμενη εβδομάδα ότι ο αριθμός των επιβατών, που ταξίδεψε μέσω των Σουηδικών αεροδρομίων έπεσε κατά 4 τις εκατό το 2019, με την πτώση αυτή να οφείλεται κυρίως στην μείωση των ταξιδίων εντός της σκανδιναβικής χώρας. Ο CEO της αεροπορικής εταιρείας SAS, μίας εκ των μεγαλύτερων σκανδιναβικών αεροπορικών, έχει αποδώσει την πτώση της επιβατικής αεροπορικής κίνησης στο κίνημα αυτό. Από την άλλη, ο κύριος πάροχος σιδηροδρομικών μεταφορών της Σουηδίας S.J. ανακοίνωσε ότι η εταιρεία πούλησε το 2019 1.5 εκατομμύρια περισσότερα εισιτήρια απ’ ότι το 2018, χάρη σε αυτό που χαρακτήρισε “Greta effect”.
Στη Γερμανία, έχουν γίνει ορατές παρόμοιες πτώσεις της επιβατικής κίνησης στα αεροδρόμια. Το βιομηχανικό group ADV προέβλεψε για το τρέχον έτος μία μείωση προσ-/απογειώσεων στα Γερμανικά αεροδρόμια της τάξης του 3%, με ό,τι αυτό συνπάγεται για τη λειτουργία των αεροδρομίων, των αεροπορικών εταιρειών και φυσικά των εργαζομένων σε αυτές.
Στην Ολλανδία, ο εθνικός αερομεταφορές KLM ξεκίνησε μία καμπάνια με τίτλο “Fly Responsibly” (δηλ. “πετάξτε υπεύθυνα”) μέσω την ανάρτησης σχετικού βίντεο στο YouTube. Το σχετικό βίντεο ρωτά τους θεατές «Θυμάστε την πρώτη σας πτήση;». Αλλά η νοσταλγία, που δημιουργεί αυτή η ερώτηση είναι βραχύβια, όταν αναδεικνύεται η τεράστια ευθύνη που έχει η αεροπορική βιομηχανία στα περισσότερα από 100 χρόνια της.
Για να αντιμετωπίσουν (βραχυπρόθεσμα) οι αεροπορικές εταιρείες την “πίεση” που δέχονται από το κίνημα “Flight shaming” καταφεύγουν σε λύσεις αντιστάθμισης του αποτυπώματος άνθρακα των πτήσεών τους, μέσω επενδύσεων σε έργα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (όπως φάρμες ανεμογεννητριών) και δενδροφυτεύσεων.
Τέτοια μέτρα μπορεί να κοστίσουν δισεκατομμύρια στις αεροπορικές εταιρείες, σύμφωνα με έρευνα της Citigroup Inc. του περασμένου Οκτωβρίου. Ο κολοσσός της τραπεζικής εκτιμά ότι η αντιστάθμιση του αποτυπώματος άνθρακα των θέσεων της “οικονομικής” (στα αγγλικά “economy class”) θα κοστίσει στις αεροπορικές εταιρείες 3.8 δις δολάρια μέσα σε πέντε χρόνια. Οι αεροπορικές θα μπορούσαν να απορροφήσουν αυτό το κόστος ή να το μετακυλήσουν στον καταναλωτή, μέσω υψηλότερων τιμών εισιτηρίων. Παρόλ’ αυτά, μακροπρόθεσμα θα είναι μάταια η πρακτική τέτοιων αντισταθμιστικών μέτρων, εάν το αυξημένο κόστος αεροπορικών ταξιδίων αποτρέπει τους επιβάτες από το να ταξιδέψουν με αεροπλάνο.
Στην γηραιά ήπειρο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ανακοινώσει τα σχέδιά της για κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη μέχρι το 2050 και οι αεροπορικές εταιρείες έχουν κάνει μεγάλα βήματα προς αυτό τον στόχο. Η Easyjet ανακοίνωσε το Νοέμβριο ότι θα ξεκινήσει το ανατιστάθμισμα άνθρακα άμεσα, έτσι ώστε να γίνει η πρώτη αεροπορική εταιρεία στον κόσμο με μηδενικό αποτύπωμα. Η British Airways ακολούθησε το παράδειγμα αυτό και ανακοίνωσε ότι από την αρχή του Ιανουαρίου θα αντισταθμίζει όλες τις πτήσεις εσωτερικού (εντός της Μεγάλης Βρετανίας).
Το κίνημα “Flight shaming” μέχρι στιγμής είναι περιορισμένο κυρίως στην Ευρώπη και δεν έχει επεκταθεί σε περιοχές, όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Αυστραλία, όπου επίσης υπάρχουν κλιματικά ευαίσθητοποιημένοι πολίτες. Ο λόγος γι’ αυτόν τον περιορισμό έγκειται στο γεγονός ότι η Ευρώπη είναι πυκνοκατοικημένη, με μεγάλες πόλεις σε σχετικά κοντινή απόσταση (της τάξης των μερικών εκατοντάδων χιλιομέτρων), η οποία μπορεί να καλυφθεί γρήγορα και εύκολα με το σιδηροδρομικό δίκτυο υψηλών ταχυτήτων που διαθέτει.