Το τελευταίο διάστημα είναι αλήθεια ότι ακούει ή διαβάζει κανείς όλο και πιο συχνά αρνητικές ειδήσεις σχετικά με την οικονομία, την κοινωνικοπολιτική κατάσταση, την άνοδο της θερμοκρασίας , τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και με πολλά ακόμα σημαντικά ζήτημα, οι οποίες δυστυχώς δεν αφήνουν στον αναγνώστη περιθώρια αισιοδοξίας και πίστης για ένα καλύτερο μέλλον. Επηρεασμένη καθώς ήμουν και εγώ από αυτήν την απαισιόδοξη οπτική, έψαχνα μια αφορμή, ένα γεγονός να πιαστώ, το οποίο να μου υπενθύμιζε πως υπάρχουν ακόμα ανοιχτά ενδεχόμενα βελτίωσης κάποιας προβληματικής κατάστασης. Έτσι τράβηξε την προσοχή μου ένα νέο επιστημονικό επίτευγμα που φαίνεται, να δημιουργεί ελπίδες -κυρίως όσον αφορά τη αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής- ώστε η άνοδος της θερμοκρασίας να μην ξεπεράσει τουλάχιστον τους δύο βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές της Σχολής Μηχανικών του Πανεπιστημίου RMIT της Μελβούρνης, με επικεφαλής τον χημικό δρα Τόρμπεν Ντένεκε ανακοίνωσαν ότι βρήκαν μια πρωτοποριακή μέθοδο για να μετατρέπουν το αέριο διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα ξανά σε στερεό άνθρακα από όπου αυτό προήλθε. Η σχετική δημοσίευση έγινε στο περιοδικό "Nature Communications" και παρουσιάζει μία νέα ηλεκτροχημική τεχνική, η οποία μπορεί να ανοίξει νέες δυνατότητες για τη δέσμευση άνθρακα από την ατμόσφαιρα και την αποθήκευσή του . Η μετατροπή γίνεται με τη χρήση υγρών μετάλλων ως καταλυτών και μπορεί να γίνει ακόμα και σε συνθήκες θερμοκρασίας δωματίου, με χρήση ελάχιστης ηλεκτρικής ενέργειας, πιο εύκολα και οικονομικά, γεγονός που αλλάζει τα μέχρι στιγμής δεδομένα. Όπως είπε ο Δρ. Ντένεκε, «αν και χρειάζεται περισσότερη έρευνα, είναι ένα ζωτικό πρώτο βήμα για να πετύχουμε την αποθήκευση του άνθρακα σε στερεά μορφή.
Έως και σήμερα, για τη μετατροπή του αέριου διοξειδίου σε στερεό , χρησιμοποιούνταν κατά κύριο λόγο στερεοί μεταλλικοί καταλύτες αλλά μόνο σε συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών, άνω των 600 βαθμών Κελσίου, κάτι που απαιτεί μεγάλες ποσότητες ενέργειας. Έτσι η παραπάνω διαδικασία είναι ενεργειακά και οικονομικά δαπανηρή.
Γι ΄ αυτό, αντί να μετατρέπεται το αέριο διοξείδιο σε στερεό, οι σύγχρονες τεχνολογίες εστιάζονταν στη συμπίεση του αερίου διοξειδίου σε υγρή μορφή και στη συνέχεια στη μεταφορά και τη διοχέτευσή του κάτω από το έδαφος σε συγκεκριμένες τοποθεσίες.
Ωστόσο, η χρησιμοποιούμενη τεχνολογία ενέχει σημαντικούς κινδύνους και η εφαρμογή έχει συναντήσει τεχνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές δυσκολίες, καθώς, μεταξύ άλλων, υπάρχει πάντα ο φόβος διαρροής του υγρού διοξειδίου. Έτσι συγκρινόμενη με τις δύο παραπάνω μεθόδους, η μετατροπή του αέριου διοξειδίου σε στερεό με τη χρήση υγρών μετάλλων ως καταλυτών ακόμα και σε θερμοκρασίες δωματίου φαίνεται σύμφωνα και με τον Δρ Ντένεκε καλύτερη από κάθε άποψη. Όπως είπε, «μολονότι δεν μπορούμε να γυρίσουμε πίσω το χρόνο, είναι σα να τρέχουν ανάποδα οι δείκτες του ρολογιού των εκπομπών του διοξειδίου».
Η νέα αυτή μέθοδος, πέρα από την ανακύκλωση του διοξειδίου του άνθρακα μέσω της μετατροπής του διοξειδίου ξανά σε στερεό άνθρακα και της ταφής του στο έδαφος, προσφέρει και άλλα οφέλη, αφού:
παράγει συνθετικά καύσιμα ως υποπροϊόντα που θα μπορούσαν να έχουν βιομηχανικές εφαρμογές
ο δημιουργούμενος στερεοποιημένος άνθρακας έχει ηλεκτρικό φορτίο, πράγμα που τον καθιστά υπέρ-πυκνωτή και συνεπώς θα μπορούσε να αξιοποιηθεί σε οχήματα.
Το κρίσιμο όμως ερώτημα που καλούνται να απαντήσουν οι ερευνητές είναι το κατά πόσο είναι εφικτή η εφαρμογή της παραπάνω μεθόδου σε μαζική κλίμακα. Το 2017 οι ανθρωπογενείς εκπομπές διοξειδίου στην ατμόσφαιρα έφθασαν τους 32 δισεκατομμύρια τόνους, σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας. Η μέθοδος αυτή βρίσκεται ακόμα σε πρωταρχικό στάδιο, χωρίς κανένας να μπορεί να μας εγγυηθεί πως θα αποτελέσει εν τέλει κάποια αποτελεσματική λύση στο να γυρίσει ανάποδα το «ρολόι» των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα που επιδεινώνουν την κλιματική αλλαγή. Ωστόσο είναι σίγουρα μια θετική προσέγγιση που μπορεί να μας δώσει ελπίδες ότι μέσα από τη συστηματική έρευνα και πρόοδο μπορούν να επιτευχθούν σημαντικές και καθοριστικές αλλαγές.