Σε πολλές πόλεις σε ολόκληρο τον κόσμο, περισσότεροι από 4 δισεκατομμύρια άνθρωποι παρακινήθηκαν ή υποχρεώθηκαν να παραμείνουν περιορισμένοι στις κατοικίες τους, οι δρόμοι άδειασαν από τα αυτοκίνητα και τους περαστικούς, τα εργοστάσια σταμάτησαν να λειτουργούν, οι επιχειρήσεις έκλεισαν και οι πτήσεις ακυρώθηκαν. Η πρόοδος του κόσμου φαίνεται να βρέθηκε σε αναστολή.
Η κρίση όμως αυτή στον τομέα της υγείας φαίνεται πως προκάλεσε μια άνευ προηγουμένου μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Δορυφορικές εικόνες της Κίνας δείχνουν τη μείωση αυτών των εκπομπών αλλά και επιστήμονες στην Ευρώπη βλέπουν το ίδιο αποτέλεσμα στη βόρεια Ιταλία. «Η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην κοιλάδα του Πάδου στη βόρεια Ιταλία είναι ιδιαίτερα εμφανής. Είμαστε βέβαιοι ότι αυτή η μείωση […] συμπίπτει με τον περιορισμό», σχολίασε ο Claus Zehner, από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος. Ακόμα, στις Ηνωμένες Πολιτείες, επιστήμονες του Πανεπιστημίου Κολούμπια ανέφεραν μείωση κατά 5-10% στις εκπομπές CO2 στη Νέα Υόρκη την εβδομάδα της 16ης Μαρτίου.
Από την 1η Ιανουαρίου έως τις 30 Απριλίου του 2020 προκλήθηκε μείωση κατά 8,6% των εκπομπών CO2, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2019, δηλαδή αποφεύχθηκαν περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο τόνοι. Η πρώτη χώρα που μείωσε το ποσοστό περιβαλλοντικής ρύπανσης ήταν η Κίνα, ο μεγαλύτερος ρυπαντής στον κόσμο. Η συγκέντρωση διοξειδίου του αζώτου, ενός από τους πιο συνηθισμένους ρύπους στις αστικές περιοχές, έχει μειωθεί κατά 30 έως 50% σε αρκετές μεγάλες κινεζικές πόλεις, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2019.
Η ποιότητα του αέρα έχει επίσης βελτιωθεί σημαντικά στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA), από τις 13 Μαρτίου έως τις 13 Απριλίου 2020, οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του αζώτου που παράγονται κυρίως από οχήματα και θερμοηλεκτρικούς σταθμούς μειώθηκαν κατά 54% στο Παρίσι και κατά περίπου 45% στη Ρώμη, το Μιλάνο και τη Μαδρίτη, σε σύγκριση με τους μέσους όρους που καταγράφηκαν για την ίδια περίοδο το 2019.
Ο περιορισμός όμως δεν επηρέασε μόνο την ατμόσφαιρα. Επηρέασε επίσης τη συμπεριφορά των ανθρώπων και άλλαξε τον τρόπο ζωής τους. Με τον περιορισμό και την κρίση στην υγεία, τα καταναλωτικά πρότυπα άλλαξαν: οδήγηση, ψώνια σε μεγάλες ποσότητες, φρούτα και λαχανικά σε συσκευασίες. «Δεν υπήρξε ποτέ τόσο πολύ πλαστικό», αναγνωρίζει ο Emmanuel Guichard, γενικός αντιπρόσωπος της Elipso (επαγγελματικός σύλλογος πλαστικών και εύκαμπτων συσκευασιών στη Γαλλία) ενώ οι τομείς διαλογής και ανακύκλωσης έχουν σταματήσει να λειτουργούν όπως πριν. Στην πραγματικότητα, επισημαίνει «είναι κυρίως οι συσκευασίες τροφίμων, η μαζική διανομή και οι τομείς της υγείας και των φαρμακoβιομηχανιών που έχουν βιώσει αύξηση της παραγωγής τους σε πολύ μεγάλους όγκους». Έτσι, «για την ίδια κατανάλωση φαγητού, υπάρχει περισσότερη συσκευασία», τονίζει ο Emmanuel Guichard.
Για τη διεθνή επιστημονική κοινότητα, δεν υπάρχει αμφιβολία, η κρίση υγείας και η κλιματική κρίση παρουσιάζουν ομοιότητες. Και οι δύο «αποδεικνύουν την αφόρητη πίεση που ασκούμε στο φυσικό περιβάλλον», λέει η κλιματολόγος Corinne Le Quéré. Κατά τη διάρκεια όμως αυτής της παγκόσμιας κρίσης έχουν πέσει χαμηλά στην κλίμακα προτεραιότητας άλλες συζητήσεις, συμπεριλαμβανομένης της έκτακτης ανάγκης για το κλίμα. Η πανδημία είναι προσωρινή, αλλά οι επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη γίνονται αισθητές σήμερα και θα γίνονται ολοένα και περισσότερο στους επόμενους αιώνες. Ο τίτλος της έκθεσης, του Ανώτατου Συμβουλίου για το Κλίμα, που δημοσιεύθηκε στις 21 Απριλίου, δίνει με σαφή τρόπο την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθηθεί: «Κλίμα, υγεία: καλύτερη πρόληψη, καλύτερη θεραπεία, επιτάχυνση της δίκαιης μετάβασης για ενίσχυση της ανθεκτικότητάς μας στους υγειονομικούς και κλιματολογικούς κινδύνους».