του Θοδωρή Λιάγκα
Ο Κορονοϊός ή Corona-virus ή COVID-19 αποτελεί το άμεσο θέμα της επικαιρότητας. Με ανακοίνωση δια στόματος του Υπουργού Παιδείας, σχολεία και πανεπιστήμια είναι και θα παραμείνουν κλειστά για τις επόμενες μέρες. Την απόφαση αυτή ακολούθησε το κλείσιμο των καταστημάτων εστίασης, ενώ τη Δευτέρα το πρωί ανακοινώθηκε ότι και τα καταστήματα λιανεμπορίου θα παραμείνουν κλειστά από την Τετάρτη 17 Μαρτίου. Σίγουρα αυτό δεν προέκυψε από μια απόφαση της στιγμής, αλλά από πολυκριτηριακή ανάλυση αποφάσεων. Αυτό ίσως να είναι μόνο η αρχή. Αναμένεται πολλές δημόσιες, αλλά και κατά συνέπεια ιδιωτικές επιχειρήσεις να «αναγκαστούν» να κλείσουν με στόχο το κοινό καλό. Είναι αρκετές αυτές οι 14 ημέρες; Θα υπάρξει περαιτέρω παράταση του χρονικού αυτού διαστήματος; Αυτό θα κριθεί όχι μόνο από τις υπουργικές αποφάσεις, αλλά κυρίως από την ατομική υπευθυνότητα και συνέπεια μας. Ποιος όμως ο παγκόσμιος περιβαλλοντικός αντίκτυπος του επιθετικού αυτού ιού;
Φαίνεται όλο και πιο πιθανό ότι η επιδημία του παγκόσμιου κορωνοϊού θα μειώσει φέτος τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Ο ολοένα και αυξανόμενος αριθμός εμφάνισης θετικών σε COVID-19 ανθρώπων έχει οδηγήσει στον αποκλεισμό των ανθρώπων σε πολλές πόλεις αλλά και χώρες με στόχο τη μη μετάδοση του ιού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του διεθνούς εμπορίου και τη μείωση των πτήσεων με αεροπλάνα, που έχουν υψηλό αντίκτυπο στην κλιματική αλλαγή.
Θα ήταν λάθος όμως να υποθέσουμε ότι η ραγδαία εξάπλωση του ιού, ο οποίος έχει ήδη σκοτώσει χιλιάδες ανθρώπους και αναγκάσει εκατομμύρια να τεθεί σε καραντίνα, θα μειώσει σημαντικά τους κινδύνους που αφορούν την αλλαγή του κλίματος.
Στο παρελθόν, σε προηγούμενες οικονομικές κρίσεις, πανδημίες και πολέμους, η παγκόσμια ρύπανση λόγω άνθρακα βυθίστηκε ξανά. Τώρα που ο ιός έχει εξελιχθεί σε μια πανίσχυρη παγκόσμια πανδημία και οικονομική συντριβή, τα βλέμματα όλων και η πολιτική βούληση έχουν στην πρόληψη και αντιμετώπιση του ιού και θα απομακρυνθούν από τις κλιματικές προσπάθειες. Εντούτοις οι εκπομπές αναμένεται να αυξηθούν και πάλι μόλις η οικονομία ανατραπεί.
Στην πραγματικότητα, οφείλουμε να αφιερώσουμε το μεγαλύτερο μέρος της διεθνούς προσοχής και των πόρων μας στο ξέσπασμα του ιού αυτή τη στιγμή, δεδομένων των σοβαρών και άμεσων κινδύνων για τη δημόσια υγεία.
Παράλληλα υπάρχει ο φόβος, ότι ο εξαιρετικά μεταδοτικός ιός θα μπορούσε να περιπλέξει τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής σε σημείο, που είναι ζωτικής σημασίας να γίνουν γρήγορα βήματα και να παρθούν άμεσες και καίριες αποφάσεις.
Πιο αναλυτικά, εάν οι κεφαλαιαγορές κλειδώσουν, θα γίνει εξαιρετικά δύσκολο για τις εταιρείες να εξασφαλίσουν τη χρηματοδότηση που απαιτείται για να προχωρήσουν σε οποιαδήποτε ηλιακά και αιολικά έργα που εκκρεμούν.
Την περασμένη βδομάδα, η τιμή του πετρελαίου γνώρισε τη μεγαλύτερη βύθιση της σε παγκόσμιο επίπεδο, γεγονός που προκλήθηκε από έναν πόλεμο τιμών μεταξύ της Ρωσίας και της Σαουδικής Αραβίας με κοινό θέμα ανησυχίας τον Κορονοϊό. Η χαμηλή τιμή του φυσικού αερίου θα μπορούσε να κάνει την αγορά των ηλεκτρικών οχημάτων ακόμα πιο ακριβή, έχοντας ως αποτέλεσμα τη δυσκολία αγοράς τους από τους καταναλωτές. Αυτός ο φόβος οδήγησε και στη βύθιση της χρηματιστηριακής τιμής της εταιρίας Tesla.
Η Κίνα, ως γνωστόν, παράγει ένα τεράστιο ποσοστό από τους ηλιακούς συλλέκτες παγκοσμίως, τις ανεμογεννήτριες και τις μπαταρίες ιόντων λιθίου, που τροφοδοτούν τα ηλεκτρικά οχήματα και τα έργα αποθήκευσης δικτύων. Οι κινέζικες εταιρείες ήδη αντιμετωπίζουν προβλήματα προμήθειας καθώς και μειώσεις στην παραγωγή και στις αποστολές, οι οποίες με τη σειρά τους έχουν επιβραδύνει ορισμένα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Οι αυξανόμενοι φόβοι για την υγεία και τις οικονομικές επιπτώσεις είτε σε ατομικό είτε σε διακρατικό επίπεδο θα μπορούσαν να εκτρέψουν την προσοχή του κόσμου από το πρόβλημα. Η αλλαγή του κλίματος έχει καταστεί υψηλή προτεραιότητα για τους ανθρώπους τα τελευταία χρόνια, αλλά εν μέσω οικονομικής ύφεσης και κρίσης της δημόσιας υγείας, ο κόσμος θα προσηλωθεί στην υγεία, τη δουλειά και το σπίτι του.
Εντούτοις, η συνεχιζόμενη πτώση των τιμών του πετρελαίου θα μπορούσε να καταστήσει τις πιο μακροπρόθεσμες επενδύσεις στην καθαρή ενέργεια πιο ελκυστικές για τους μεγάλους ενεργειακούς παράγοντες. Και ίσως ορισμένα έθνη να ανταποκριθούν σε μια οικονομική κρίση με προσπάθειες τόνωσης που θα αντλούν χρήματα σε καθαρή ενέργεια και προσαρμογή του κλίματος.
Συνοψίζοντας, θα ήθελα να τονίσω τη σημαντικότητα του ανθρώπου ως έμβιο ον. Σίγουρα η κλιματική αλλαγή αποτελεί ένα μείζον θέμα για την ανθρωπότητα και καθίσταται σαφές, ότι η προσπάθεια είτε ατομική είτε διακρατική δεν θα πρέπει να σταματήσει. Οποιαδήποτε ενέργεια μας μας καθιστά υπεύθυνους για το μέλλον τόσο το δικό μας όσο και των νέων γενιών. Εν μέσω μιας πανδημίας όμως όλα αυτά περνούν σε δεύτερη μοίρα και η προσοχή μας θα πρέπει να επικεντρωθεί στη μείωση της εξάπλωσης του ιού. Για αυτό μένουμε σπίτι. Όχι μόνο για εμάς, αλλά για να προστατέψουμε και τον περίγυρο μας. Μένοντας σπίτι σταματάμε την εξάπλωση της πανδημίας που πλήττει την ανθρωπότητα και με τον τρόπο αυτό, θέλοντας ή μη, βοηθάμε και στην περιβαλλοντολογική βελτίωση του κλίματος.