Η αιολική ενέργεια είναι μάλλον η πιο καθαρή ανανεώσιμη μορφή ενέργειας που ακολουθεί το πρότυπο της βιωσιμότητας. Ο άνθρωπος ξεκίνησε να αξιοποιεί την δύναμη του ανέμου πριν από περισσότερο από 1300 χρόνια. Οι ανεμόμυλοι μετέτρεπαν την αιολική ενέργεια σε μηχανική τον 7ο αιώνα μ.Χ. και σε ηλεκτρική στα τέλη του 19ου. Οι σύγχρονες ανεμογεννήτριες, από τον σχεδιασμό μέχρι την υλοποίηση και λειτουργία τους, είναι αρκετά πιο πολύπλοκες κατασκευές.
Στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, το κύριο ερώτημα που γεννάται είναι το εξής: Τι συμβαίνει μετά το τέλος ζωής των ανεμογεννητριών; Όλες οι ανθρώπινες κατασκευές σχεδιάζονται με κάποια διάρκεια ζωής, η οποία για τις ανεμογεννήτριες είναι περίπου 20 με 25 χρόνια. Η λειτουργική ζωή της πρώτης γενιάς ανεμογεννητριών, της δεκαετίας του 1990, φτάνει στο τέλος της οπότε υπάρχει η ανάγκη εγκατάστασης νέων μονάδων και η κατάλληλη διαχείριση των παλιών.
Βασικός στόχος και σημερινή πρόκληση για την βιομηχανία αιολικής ενέργειας είναι η πλήρης ανακύκλωση. Το σύνολο της κατασκευής είναι ανακυκλώσιμο σε ποσοστό 85% - 90%, με το κύριο πρόβλημα να εντοπίζεται στη διαχείριση των πτερυγίων. Τα πτερύγια μίας ανεμογεννήτριας στην ξηρά έχουν μήκος κοντά στα 40 μέτρα και αποτελούνται από σύνθετα υλικά που τα καθιστούν ελαφρά και ταυτόχρονα ισχυρά και ανθεκτικά για να αντέχουν σε ακραία καιρικά φαινόμενα. Αυτά τα υλικά είναι αρκετά δύσκολο να ανακυκλωθούν οπότε μέχρι να αναπτυχθεί περισσότερο η τεχνολογία για την επεξεργασία τους, πρέπει να βρεθούν άλλοι καινοτόμοι τρόποι αξιοποίησης τους.
Μία ιδέα είναι να ενταχθούν στο άμεσο περιβάλλον διαβίωσης του ανθρώπου. Πιο συγκεκριμένα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν:
Για στέγαση χώρων στάθμευσης ποδηλάτων ή ακόμα και αυτοκινήτων
Για στέγαση στάσεων μέσων μαζικής μεταφοράς
Ως στέγες σε μικρές κατοικίες
Ως στύλοι για καλώδια ηλεκτρισμού
Ως πεζογέφυρες
Σε πολλές από τις παραπάνω λύσεις αποσυρμένα πτερύγια αντικαθιστούν τον χάλυβα, μειώνοντας την παραγωγή του και κατ’ επέκταση τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Η στέγαση χώρων στάθμευσης ποδηλάτων με τμήμα πτερυγίου έχει ήδη υλοποιηθεί στην Δανία. Στην Ιρλανδία είναι υπό μελέτη ένα σχέδιο κατασκευής πεζογέφυρας ανοίγματος 5m με βασικό δομικό στοιχείο πάλι ένα τμήμα πτερυγίου ανεμογεννήτριας.
Αναμένεται να αποσυρθούν 43 εκατομμύρια τόνοι πτερυγίων μέχρι το 2050 σε παγκόσμιο επίπεδο και ταυτόχρονα να απαγορευτεί η διάθεσή τους σε χώρους υγειονομικής ταφής, όπως ήδη συμβαίνει σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Αυστρία, η Γερμανία και η Φινλανδία. Επομένως είναι σημαντικό να διαμορφωθεί και να εφαρμοστεί ευρέως ένα πλήρες σχέδιο διαχείρισης των πτερυγίων που πρόκειται ή έχουν ήδη αποσυρθεί με νέους δημιουργικούς τρόπους όπως οι παραπάνω.
Βιβλιογραφία
1. D. Broom, World Economic Forum, Oct 2021, These bike shelters are made from wind turbines (Σύνδεσμος)
2. Wind Europe, June 2021, How to build a circular economy for wind turbine blades through policy and partnerships (Σύνδεσμος)
3. Angela Youngman, Euronews, June 2021, Old wind turbines are being reborn as bridges in Ireland (Σύνδεσμος)
4. Office of Energy Efficiency & Renewable Energy, U.S Department of Energy, The Power of Wind (Σύνδεσμος)