του Γεώργιου Μανώλη
Τους τελευταίους μήνες η Ευρώπη πλήττεται από αυξήσεις ρεκόρ στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας. Ορισμένοι από τους λόγους της ύπαρξης αυτής της οικονομικής κρίσης στην ηλεκτροπαραγωγή είναι η εκτίναξη της τιμής του φυσικού αερίου και του άνθρακα. Πρόκειται, λοιπόν, για μία κρίση που οφείλεται κυρίως στα ορυκτά καύσιμα.
Ωστόσο, οι χαμηλές εντάσεις ανέμων στη Βόρεια Ευρώπη οδήγησε στη μείωση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αιολικά πάρκα, γεγονός που δεν μπόρεσε να αντισταθμίσει τις μεγάλες αυξήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα. Επομένως, ορισμένες εξελίξεις που αφορούν την παραγωγή από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας μπορούν και αυτές με τη σειρά τους επηρεάσουν το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας.
Μία τέτοια εξέλιξη μπορεί να αποτελέσει και η ενδεχόμενη ρύθμιση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των υποσυστημάτων που χρησιμοποιούνται στα φωτοβολταϊκά πάρκα για την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας.
Η «πράσινη» πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε την πρωτοβουλία της σχετικά με τον οικολογικό σχεδιασμό των φωτοβολταϊκών συστημάτων. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή θα εξετάσει την ανάγκη θέσπισης νέων κανόνων σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των φωτοβολταϊκών, τον οικολογικό σχεδιασμό και την ενεργειακή σήμανση των προϊόντων που χρησιμοποιούνται σε ένα σύστημα όπως τα πάνελ και οι inverters.
Πιο αναλυτικά, η εκτίμηση επιπτώσεων θα αναλύσει κανονιστικές λύσεις που αποσκοπούν, μεταξύ άλλων, στην προώθηση σχεδίων που έχουν σκοπό να βελτιώσουν τη μακροπρόθεσμη απόδοση ενέργειας, την βιωσιμότητα, την circularity δηλαδή βελτιωμένη δυνατότητα επισκευής και ανακύκλωσης και την ετοιμότητα/συμβατότητα για/με ευφυή συστήματα.
Η εκτίμηση επιπτώσεων θα εξετάσει διάφορες επιλογές πολιτικής για την επίτευξη αυτών των στόχων, όπως:
Επιλογή 1 - καμία ενέργεια
Επιλογή 2 - αυτορρύθμιση
Επιλογή 3 - υποχρεωτικές ειδικές ή/και γενικές απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού (σύμφωνα με το Παράρτημα I ή/και το Παράρτημα II της Οδηγίας για τον Οικολογικό Σχεδιασμό 2009/125/ΕΚ)
Επιλογή 4 - ενεργειακή επισήμανση σύμφωνα με τον Κανονισμό Ενεργειακής Επισήμανσης 2017/1369
Επιλογή 5 - συνδυασμός απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού και ενεργειακής επισήμανσης
Επιλογή 6 - συνδυασμός απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού, ενεργειακής επισήμανσης και κριτηρίων πράσινων δημόσιων συμβάσεων της ΕΕ.
Τα πιθανότερα σενάρια
Αναλύοντας τις παραπάνω επιλογές πολιτικής, μπορούμε να εντοπίσουμε ότι κρίσιμος παράγοντας στο κόστος των φωτοβολταϊκών θα αποτελέσει η ανάγκη για ενεργειακή επισήμανση και ο οικολογικός σχεδιασμός των φωτοβολταϊκών προϊόντων. Η εφαρμογή τέτοιων απαιτήσεων στην γραμμή παραγωγής αλλά και στις εισαγωγές, θα αυξήσει το κόστος παραγωγής καθώς η ανάγκη επισήμανσης θα κάνει υποχρεωτική την απόκτηση ορισμένων πιστοποιήσεων από τις εταιρείες παραγωγής και διανομής των συστημάτων. Το κόστος των συγκεκριμένων πιστοποιήσεων με τη σειρά του θα αναχθεί στην τελική τιμή των προϊόντων, γεγονός που θα οδηγήσει και στην αύξηση του κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ηλιακή ενέργεια.
Ωστόσο, θετικό αντίκτυπο θα έχει η θεσμοθέτηση κριτηρίων στις πράξεις των δημοσίων συμβάσεων για έργα εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συγκεκριμένα, η προμήθεια φωτοβολταϊκών συστημάτων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας συνδεδεμένη στο δίκτυο από τις δημόσιες αρχές θα μπορούσε να λειτουργήσει ως καταλύτης για την αύξηση των τοπικών οικιακών εγκαταστάσεων φωτοβολταϊκών συστημάτων και τη δημιουργία ζήτησης για «πράσινη» ηλιακή ηλεκτρική ενέργεια. Με τον τρόπο αυτό, τα φωτοβολταϊκά θα αποτελέσουν ένα προϊόν ευρείας χρήσης με μεγάλη ζήτηση κρατώντας τις τιμές του εξοπλισμού σε χαμηλά επίπεδα. καθώς η προσφορά είναι ήδη υψηλή.
Τα συμπεράσματα και το μέλλον
Επομένως, οι πιθανοί νέοι κανόνες σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των φωτοβολταϊκών, θα μπορούσαν να επηρεάσουν την Ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Οι «πράσινες» προδιαγραφές των φωτοβολταϊκών προϊόντων με την απαίτηση πιστοποιήσεων στα φωτοβολταϊκά θα αυξήσει το κόστος κατασκευής και διανομής τους επηρεάζοντας τις τελικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας.
Παρόλα αυτά, οι πολιτικές που στοχεύουν στην ευρεία χρήση των φωτοβολταϊκών συστημάτων για χρήση σε οικιακές εγκαταστάσεις, σε συνδυασμό με την ανάγκη αύξησης του μεριδίου της «πράσινης» ενέργειας στον τελικό καταναλωτή, μπορούν να οδηγήσουν σε χαμηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας. Παράλληλα, θα δώσουν τη δυνατότητα απορρόφησης των εν δυνάμει αυξήσεων στις τιμές που μπορεί να προκύψουν από τις αυξομειώσεις που προκαλούν τα ορυκτά καύσιμα.
Το μόνο που μένει είναι να περιμένουμε την εξέλιξη της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπου το Δ’ τρίμηνο του 2021 θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση και η τελική έγκριση της Επιτροπής είναι προγραμματισμένη για το Β’ τρίμηνο του 2023.
Comments