Η επεξεργασία των λυμάτων μπορεί να διαδραματίσει βασικό ρόλο στη στροφή της Ευρώπης προς ένα μέλλον μηδενικής ρύπανσης, καθιστώντας πιο αποδοτική στους πόρους και συμβάλλοντας στην κυκλική οικονομία, σύμφωνα με έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) που δημοσιεύτηκε στις αρχές Ιουλίου.
Οι περισσότερες από τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας αστικών λυμάτων της Ευρώπης έχουν επικεντρωθεί στον καθαρισμό του νερού και στην επιστροφή του στο περιβάλλον με μια απλή, γραμμική προσέγγιση. Ωστόσο, με τη χρήση νέων τεχνικών και καινοτομίας, αυτές οι εγκαταστάσεις μπορούν να λειτουργήσουν ως κόμβοι πόρων που παρέχουν ανακυκλωμένο νερό, ενέργεια, θρεπτικά συστατικά και οργανικά υλικά για επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και ανάκτηση, σύμφωνα με την έκθεση του ΕΟΠ «Πέρα από την ποιότητα του νερού — Επεξεργασία λυμάτων σε μια κυκλική οικονομία».
Κάτι τέτοιο θα διασφαλίσει ότι αυτές οι ζωτικής σημασίας εγκαταστάσεις θα ανταποκριθούν αποφασιστικά στις φιλοδοξίες στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Η έκθεση καθορίζει πολιτικούς προβληματισμούς για τη μετάβαση στη βιωσιμότητα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, εστιάζοντας στις ευκαιρίες για επίτευξη μηδενικής ρύπανσης και κυκλικότητας.
Προκλήσεις που αντιμετωπίζει η επεξεργασία των λυμάτων
Η διαχείριση των λυμάτων (ούρα, περιττώματα και το «γκρι» νερό που στέλνουμε στις αποχετεύσεις μας) καθώς και η αστική απορροή από τους δρόμους και τα βιομηχανικά λύματα απέχει πολύ από μια διαδικασία χωρίς ρύπανση σε όλη την Ευρώπη. Η επεξεργασία που απαιτείται για την ελαχιστοποίηση της ρύπανσης του νερού μπορεί να οδηγήσει στην παραγωγή αερίων θερμοκηπίου και μη χωνεμένης λυμματολάσπης, η οποία μπορεί να οδηγήσει στη ρύπανση του αέρα, του εδάφους και του νερού.
Οι μονάδες επεξεργασίας αντιμετωπίζουν πρόσθετες προκλήσεις, όπως η υπερχείλιση των ομβρίων υδάτων από ακραίες καιρικές συνθήκες λόγω της κλιματικής αλλαγής και η πραγματικότητα ότι υπάρχουν πολύ περισσότεροι ρύποι στα αστικά λύματα από ό,τι αναγνωριζόταν προηγουμένως από τη νομοθεσία της ΕΕ. Έχουμε περιορισμένη κατανόηση των κινδύνων για την υδρόβια ζωή που παρουσιάζουν τα μείγματα χημικών ουσιών στα επιφανειακά ύδατα και πολλές από αυτές τις χημικές ουσίες προέρχονται από προϊόντα που χρησιμοποιούνται στα σπίτια μας. Επιπλέον, η κατασκευή, η συντήρηση και η λειτουργία συλλογής και επεξεργασίας λυμάτων συνεπάγεται υψηλό οικονομικό κόστος και κόστος εκπομπής αερίων θερμοκηπίου.
Οι ανασκοπήσεις και αξιολογήσεις βασικών τμημάτων της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, όπως οι οδηγίες για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων και τη λάσπη λυμάτων παρέχουν την ευκαιρία εκσυγχρονισμού και βελτίωσης της συνοχής σε ολόκληρο τον τομέα και συμβάλλουν στην υλοποίηση των φιλοδοξιών της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Η έκθεση αναφέρει ότι απαιτείται δράση σε άλλους σχετικούς τομείς για την υποστήριξη της επεξεργασίας των υδάτων για την επίτευξη μελλοντικής βιωσιμότητας και για τη μείωση της ρύπανσης.
Ειδικότερα, απαιτούνται προσπάθειες ανάντη για να εξασφαλιστεί αποτελεσματικότερη χρήση του νερού και έλεγχος της ρύπανσης, ώστε να ελαχιστοποιηθεί τόσο ο όγκος του προς επεξεργασία νερού όσο και το επίπεδο ρύπανσης. Η χωροταξική νομοθεσία θα πρέπει να επιτρέπει την καινοτομία στις προσεγγίσεις για τη διαχείριση των υδάτων και των λυμάτων, καθώς οι μεγάλες εγκαταστάσεις επεξεργασίας μπορούν να αποδώσουν σημαντική απόδοση κλίμακας, ενώ η αποκεντρωμένη επεξεργασία λυμάτων μπορεί να επιτρέψει την κυκλικότητα σε τοπικό επίπεδο.