Τα Απόβλητα Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) αποτελούν το ογκωδέστερο ρεύμα αποβλήτων (Σύνδεσμος) ανερχόμενα στο 30% της συνολικής παγκόσμιας παραγωγής αποβλήτων. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία (EU, EPA κ.α.), η παραγωγή των ΑΕΚΚ σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης ανήλθε σε 924 εκατ. τόνους (2016) και σε 2.68 δισ. τόνους στην Κίνα (2018), με αυξητικές τάσεις για τα επερχόμενα έτη. Αντίστοιχα στις Ηνωμένες Πολιτείες, ανήλθε στα 600 εκατομμύρια τόνους (2018).
Τα επίπεδα παραγωγής αποδίδονται τόσο σε επίπεδο εφαρμογής όσο και σε επίπεδο διαθέσιμου εξοπλισμού, εγκαταστάσεων επεξεργασίας και στρατηγικού σχεδιασμού, στην ανεπαρκώς ανεπτυγμένη διαχείριση αυτών των αποβλήτων. Ενώ τα ΑΕΚΚ χαρακτηρίζονται από αρκετά υψηλό δυναμικό ανακύκλωσης, μεγάλες ποσότητες αυτών συνεχίζουν να οδηγούνται προς τελική διάθεση ή να απορρίπτονται ανεξέλεγκτα στο περιβάλλον. Πέραν αυτού, η μη ορθολογική αξιοποίησή τους οδηγεί στην συνεχή αύξηση των πρωτογενώς παραγόμενων και χρησιμοποιούμενων φυσικών πόρων για την κατασκευή νέων υλικών.
Τη μεγαλύτερη μερίδα στην παραγωγή αποβλήτων μεταξύ των διαφόρων δραστηριοτήτων, κατέχουν οι εργασίες κατεδάφισης και ανακαίνισης. Μέσω των εργασιών αυτών παράγονται κυρίως σύμμεικτα απόβλητα τα οποία συμπεριλαμβάνουν ποικίλων τύπων δομικά υλικά όπως τούβλα, πλακάκια, μάρμαρα, τσιμέντο, σοβάδες, μονωτικά υλικά, πλαστικά, καλώδια, μέταλλα κλπ.
Για την απομάκρυνσή τους από το χώρο παραγωγής, χρησιμοποιούνται ειδικοί περιέκτες (κάδοι). Ο συγκεκριμένος τρόπος καθιστά πρακτικά αδύνατο τον διαχωρισμό των ΑΚΚ. Παράλληλα περιορίζει σε μεγάλο βαθμό το δυναμικού ανάκτησης των εμπεριεχόμενων σε αυτά υλικών.
Βάσει των αρχών της κυκλικής οικονομίας και της ιεράρχησης των δράσεων στη διαχείριση αποβλήτων κρίνεται απαραίτητη η εφαρμογή αντίστοιχων-με τη διαλογή στην πηγή-στρατηγικών ενίσχυσης της ανάκτησης και της επαναχρησιμοποίησης. Σε ότι αφορά τα ΑΚΚ ένα πολύ χρήσιμο εφαρμοστικό εργαλείο, είναι η επιλεκτική κατεδάφιση.
Κατά την επιλεκτική κατεδάφιση, λαμβάνει χώρα η τμηματική αποδόμηση ενός κτιρίου στα επιμέρους (δομικά)συστατικά του ήτοι, κουφώματα, πλακίδια, είδη υγιεινής, τζάμια, θερμαντικά σώματα κλπ. κατά την διαδικασία αυτή τα αφαιρούμενα στοιχεία του υπό κατεδάφιση κτίσματος αντιμετωπίζονται πλέον ως αξιοποιήσιμα υλικά και επαναχρησιμοποιούνται, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην εκτροπή σημαντικών ποσοτήτων χρήσιμων υλικών από την τελική διάθεση (ως απόβλητα).
Σε σύγκριση με την κλασική κατεδάφιση, η εναλλακτική αυτή μέθοδος παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα που συνοψίζονται ως ακολούθως:
Οικονομικά οφέλη: Αν και λόγω της αυξημένης σε χρόνο εργασίας που απαιτεί φαίνεται να είναι πιο ακριβή, προκύπτει ότι είναι σημαντικά πιο οικονομική σε σύγκριση με την κλασική κατεδάφιση. Η υιοθέτηση αντίστοιχων πρακτικών ενισχύει σημαντικά την ανάπτυξη της αγοράς ανακτώμενων υλικών.
Δημιουργία θέσεων εργασίας: Απαιτείται επιπλέον εργατικό δυναμικό για να υλοποιηθεί, γεγονός που συμβάλει στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Ενίσχυση της ανάκτησης και επαναχρησιμοποίησης ΑΕΚΚ: Μεγάλο μέρος των τελικώς διατιθέμενων αποβλήτων (Σύνδεσμος), προέρχεται από οικοδομικές δραστηριότητες. Η επιλεκτική κατεδάφιση περιορίζει σημαντικά τις παραγόμενες και κατά συνέπεια τις διατιθέμενες ποσότητες. Παράλληλα η επιστροφή τρων υλικών αυτών υπό τη μορφή δευτερογενών υλικών θα περιορίσει τις ποσότητες πρώτων υλών που απαιτούνται για την παραγωγή νέων δομικών υλικών, και τις αρνητικές συνέπειες τις όλης διαδικασίας της απόκτησης των απαιτούμενων πόρων στο περιβάλλον.
Προστασία περιβάλλοντος: Η εν λόγω διαδικασία είναι περιβαλλοντικά αποδοτικότερη αν αναλογιστούμε ότι α. μεγάλο μέρος των παραγόμενων υλικών εκτρέπεται από την τελική διάθεση αξιοποιούμενο εκ νέου και β. πλήθος περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ηχορύπανση, σκόνη, ρύπανση εδάφους κλπ)περιορίζονται σημαντικά μέσω της επιλεκτικής κατεδάφισης.
Comments