Του Χρήστου Καλαντζή
Με την έναρξη του 2024, οι επιχειρήσεις διανύουν πλέον το πρώτο έτος για το οποίο θα συντάξουν εκθέσεις βιωσιμότητας, ώστε να δημοσιευτούν το 2025. Συγκεκριμένα, οι επιχειρήσεις που υπόκεινται στην οδηγία καλούνται να δημοσιεύσουν πληροφορίες που αφορούν την οπτική τους σε κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα, τις επιπτώσεις των δραστηριοτήτων τους στο περιβάλλον και στους ανθρώπους, αλλά και τους στόχους τους για την επίτευξη ενός βιώσιμου επιχειρηματικού μοντέλου και λειτουργίας.
Η Οδηγία ΕΕ 2022/2464 “Corporate Sustainability Reporting Directive” (CSRD) για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις εταιρείες αποτελεί σε μεγάλο βαθμό μια μετεξέλιξη της Οδηγίας 2014/95/ΕΕ “Non-Financial Reporting Directive” (NFRD) για τις υποβολές εταιρικών εκθέσεων σε ένα ευρύ φάσμα μη οικονομικών θεμάτων όπως το περιβάλλον, η κοινωνία, η εργασιακή ηθική κλπα. Οι δύο αυτές οδηγίες έχουν έναν σημαντικό κοινό παρονομαστή: τροποποιούν την Οδηγία 2013/34/ΕΕ η οποία αποτελεί στον κοινοτικό κανονισμό την βάση για τις εταιρικές εκθέσεις.
Συγκεκριμένα, μεγάλο ενδιαφέρον έχει η τροποποίηση ή η προσθήκη των Άρθρων 19α, 29α, 29β, 29γ και 29δ της Οδηγίας 2013/34/ΕΕ που αφορούν συγκεκριμένα το περιεχόμενο και την προτυποποίηση των εκθέσων, ενώ προσοχή απαιτούν οι ορισμοί των εννοιών.
Είναι σημαντικό κατά την ανάγνωση των νομοθετημάτων, δεδομένου ότι πρόκειται για μια σειρά τροποποιήσεων, οι επιχειρήσεις να μπορούν να «πλοηγηθούν» μεταξύ αυτών για ολοκληρωμένη ενημέρωση και πληροφόρηση επί του εκάστοτε θέματος. Πρέπει επομένως να λάβουν υπόψιν συνολικά τις τροποποιήσεις στις παρακάτω οδηγίες και νομοθετήματα:
Κανονισμός ΕΕ Ν. 537/2014 για τη διενέργεια του υποχρεωτικού ελέγχου ετήσιων και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων οντοτήτων δημόσιου συμφέροντος.
Οδηγία 2004/109/ΕΚ για προϋποθέσεις και θέματα διαφάνειας.
Οδηγία 2006/43/ΕΚ για τους υποχρεωτικούς ελέγχους των ετήσιων και των ενοποιημένων λογαριασμών.
Οδηγία 2013/34/ΕΕ για τις τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις και συναφείς εκθέσεις επιχειρήσεων ορισμένων μορφών.
Ποιες επιχειρήσεις υπόκεινται στην οδηγία;
Οι επιχειρήσεις που καλούνται να συντάξουν εκθέσεις βιωσιμότητας ήδη από το 2024, προσδιορίζονται με κύριο κριτήριο το δημόσιο ενδιαφέρον, το οποίο στην πράξη μεταφράζεται κυρίως στο μέγεθος της επιχείρησης, με συνιστώσες τον συνολικό ισολογισμό, το καθαρό ύψος του κύκλου εργασιών και τους απασχολούμενούς της. Η Οδηγία ΕΕ 2022/2464 γίνεται συγκεκριμένη τροποποιώντας το Άρθρο 1 της Οδηγίας 2013/34/ΕΕ και προσθέτοντας τρεις επιπλέον παραγράφους, με την πλέον 3η Παράγραφο να περιγράφει συγκεκριμένα τις επιχειρήσεις που υπόκεινται στην Οδηγία για το CSRD.
Ουσιαστικά περιλαμβάνονται οι καταγεγραμμένες μεγάλες, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις ιδιωτικού ή δημοσίου τομέα, πιστωτικά ιδρύματα και ασφαλιστικές επιχειρήσεις, το μέγεθος των οποίων καθορίζεται με βάση την κατηγοριοποίηση που περιγράφεται στο Άρθρο 3 της Οδηγίας 2013/34/ΕΕ.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με το Άρθρο 5 της Οδηγίας ΕΕ 2022/2464, με αφετηρία το 2024 θα ξεκινήσουν να συντάσουν εκθέσεις βιωσιμότητας υποχρεωτικά οι μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ οι μικρομεσαίες (ΜμΕς) καλούνται να ξεκινήσουν με αφετηρία το 2026. Ωστόσο, η οδηγία αυτή επηρεάζει τις ΜμΕς ήδη από το 2024, δεδομένου ότι οι φορείς που θα εναρμονιστούν με την οδηγία θα αυξήσουν τα αιτήματα προς αυτές για πληροφορίες βιωσιμότητας, ενώ παράλληλα αρκετές ΜμΕς θα έχουν νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες για συμβουλευτική, παροχή δεδομένων κ.α.
Περιεχόμενα εκθέσεων
Τα περιεχόμενα των εκθέσεων καθορίζονται από το Άρθρο 1 της Οδηγίας ΕΕ 2022/2464, σκοπός του οποίου είναι η τροποποίηση της Οδηγίας 2013/34/ΕΕ. Συγκεκριμένα, τα τμήματα του Άρθρου 1 που αφορούν άμεσα τα περιεχόμενα των εκθέσεων βιωσιμότητας είναι η Παράγραφος 4 που αντικαθιστά με νέο κείμενο το Άρθρο 19α και η Παράγραφος 8 μέσω της οποίας παρεμβάλλεται νέο κεφάλαιο και μεταξύ άλλων το Άρθρο 29β για τα πρότυπα υποβολής των εκθέσεων.
Πράγματι, στις παραπάνω τροποποιήσεις περιγράφεται αναλυτικά η πληροφορία που η ΕΕ αναμένει να λάβει μέσω των εκθέσεων βιωσιμότητας. Ωστόσο πρέπει να σημειωθούν ορισμένα σημεία όπου οι επιχειρήσεις χρειάζεται να εστιάσουν την προσοχή τους ώστε να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις των εκθέσεων.
Εντός των εκθέσεων ζητείται μια σειρά πληροφοριών σχετικά με το επιχειρηματικό μοντέλο, την στρατηγική, την πολιτική, την γνώση και τους στόχους της επιχείρησης σε ότι αφορά θέματα βιωσιμότητας και κοινωνικής ευημερίας. Η ΕΕ εκτός από την περιγραφή αυτών των πληροφοριών ζητά και την περιγραφή του τρόπου προσδιορισμού τους, ενώ στόχος είναι παράλληλα, οι εκθέσεις να είναι κατανοητές από τον οποιονδήποτε, δεδομένου ότι εμπλέκεται το δημόσιο ενδιαφέρον. Ακόμη, ζητά πληροφορίες που σχετίζονται με όλη την αλυσίδα αξίας της δραστηριότητάς της επιχείρησης, αλλά και των συνεργατών ή προμηθευτών της.
Το αυξημένο ζητούμενο εύρος των πληροφοριών που καλούνται οι επιχειρήσεις που υπόκεινται στην οδηγία να παρέχουν, θα αυξήσει με την σειρά του την ζήτηση σε περιβαλλοντική πληροφορία στην αγορά και την βιομηχανία. Θα δημιουργηθούν νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες δεδομένου ότι θα υπάρχουν νέες απαιτήσεις στην αγορά για εναρμόνιση με νομοθεσία, επικοινωνία και μάρκετινγκ, συμβουλευτική, διάθεση περιβαλλοντικών πληροφοριών, πράσινα επιχειρηματικά μοντέλα και αλυσίδες αξίας με το ελάχιστο αποτύπωμα στο περιβάλλον.
Μερικά συμπεράσματα
Η οδηγία αυτή αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο των επιχειρήσεων στην επιτυχία της πράσινης μετάβασης, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Στόχος των εκθέσεων βιωσιμότητας είναι η δημοσιοποίηση μη οικονομικών στοιχείων που χρειάζονται οι επενδυτές, οι καταναλωτές, οι φορείς και οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων για να αξιολογήσουν μια επιχείρηση περιβαλλοντικά και κοινωνικά. Με αυτόν τον τρόπο οι επιχειρήσεις θα αποκτήσουν παραπάνω λόγους για να διασφαλίσουν ένα βιώσιμο, για το περιβάλλον, επιχειρηματικό μοντέλο, όπως είναι τα χρηματοδοτικά κίνητρα, η εταιρική κοινωνική ευθύνη, το πλαίσιο ESG κλπ.
Παράλληλα, η παραπάνω οδηγία εναρμονίζει την χώρες της ΕΕ και με τις διεθνείς εξελίξεις, δεδομένου ότι στην Διεθνή Συνάντηση COP 28 για το κλίμα, μεταξύ άλλων δόθηκε βάση στην σημασία των επενδύσεων για μια επιτυχή πράσινη μετάβαση. Πράσινες δηλαδή επενδύσεις, οι οποίες προϋποθέτουν την γνωστοποίηση της δραστηριότητας των επωφελουμένων σε ότι αφορά την βιωσιμότητα, αλλά παράλληλα και την γνώση των κινδύνων και των προοπτικών που θα εμφανιστούν στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης.
Comments