Διαπιστώσεις και συμπεράσματα της έκθεσης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ενέργειας για την κατάσταση του περιβάλλοντος στις χώρες της Ευρώπης (2025)
- envinow.gr
- πριν από 12 λεπτά
- διαβάστηκε 3 λεπτά
Σε πρόσφατο δελτίο τύπου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ενέργειας (EEA), το οποίο δημοσιεύτηκε το Σεπτέμβριο, παρουσιάζονται σημαντικές διαπιστώσεις και συμπεράσματα σχετικά με την κατάσταση του περιβάλλοντος στην Ευρώπη.
Πιο συγκεκριμένα γίνεται αναφορά στην πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε όρους μείωσης των αέριων εκπομπών του θερμοκηπίου και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Πάρα ταύτα, η γενικότερη κατάσταση του περιβάλλοντος και δη του φυσικού, δεν είναι καλή. Η φύση τείνει συνεχώς επιβαρυνόμενη. Το γεγονός αυτό αποδίδεται στην υποβάθμιση λόγω της υπερεκμετάλλευσης των πόρων για τους σκοπούς των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων. Η προκαλούμενη υποβάθμιση εντοπίζεται στη «φθορά» και κατά συνέπεια στον περιορισμό των περιβαλλοντικών (φυσικών) οικοσυστημάτων [1].
Σε μελέτη την οποία εκπόνησαν οι καθ’ ύλην αρμόδιοι φορείς (EEA, EIONET), υποστηρίζεται ότι η περιβαλλοντική υποβάθμιση σε συνδυασμό και με άλλες παραμέτρους, επηρεάζουν κατά κόρον τις χώρες των οποίων η αναπτυξιακή πολιτική βασίζεται στη χρήση ορυκτών (και μη) φυσικών πόρων. Η οιαδήποτε περιβαλλοντική στοχοθεσία, σύμφωνα με την ίδια μελέτη, είναι άμεσα συνυφασμένη με τη βέλτιστη και συνετή διαχείριση των φυσικών πόρων [2].
Το συγκεκριμένο πόνημα το οποίο τιτλοφορείται «Europe’s environment 2025», καλεί τους αρμόδιους φορείς των ευρωπαϊκών χωρών να επισπεύσουν και να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την ενίσχυση της «βιωσιμότητας» μέσω κατάλληλων πολιτικών και δράσεων. Σε ότι αφορά στις δράσεις, αυτές θα πρέπει να σχεδιάζονται με γνώμονα αφενός τη μεθοδολογική και τεχνολογική τους καινοτομία και αφετέρου την αποτελεσματικότητα τους σε όρους «ανθρακικού» αποτυπώματος [2,3].
Οι ως άνω πολιτικές, αναλύονται στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας [4]. Οι πολιτικές αυτές είναι ορθολογικές ως προς το θεωρητικό τους υπόβαθρο. Η πρακτική τους αποτελεσματικότητα ωστόσο τίθεται εν αμφιβόλω. Τούτο διότι σχεδόν στο σύνολό τους αφορούν σε γενικού τύπου δεσμεύσεις. Επιπρόσθετα, όπως παρατηρείται σε αρκετές δυτικοευρωπαϊκές χώρες στο πλαίσιο των εν λόγω πολιτικών τίθενται υψηλοί στόχοι (λ.χ. μείωση των εκπομπών κατά 55% ως το 2030 και 90% ως το 2040), αυστηροί κανόνες, νόμοι και οδηγίες με απώτερο στόχο τη μετάβαση σε αειφορικά και βιώσιμα μοντέλα. Πάρα ταύτα, οι ίδιες αυτές χώρες, τείνουν να μην συμμορφώνονται με τις εξ’ ιδίων θεσπισθείσες απαιτήσεις με ότι αυτό συνεπάγεται για την αποτελεσματική υλοποίηση των σχετικών πολιτικών σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η παραπάνω πρόκληση-προτροπή γίνεται ακόμη μεγαλύτερη αν ληφθούν υπόψη:
Οι τεράστιες διαφορές σε επίπεδο οικονομίας, τεχνολογίας και παραγωγικής ικανότητας μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών,
Το γεγονός ότι η διαμόρφωση/εφαρμογή του σχετικού θεσμικού πλαισίου δε βρίσκεται στο ίδιο στάδιο σε όλες τις χώρες,
Η προσπάθεια να ενταθούν οι δράσεις και να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητά τους περιορίζεται στη θέσπιση αρκετά υψηλών και ανέφικτων στοχοθεσιών
Τα οποιασδήποτε μορφής ενισχυτικά μέτρα, μεταφέρονται συνήθως υπό τύπον επιβάρυνσης στον πολίτη. Αντίστοιχα ο παραγωγός από τη δραστηριότητα του οποίου προκαλείται η ρύπανση «χρεώνεται» ελάχιστα έως και καθόλου για αυτήν.
Η απαιτούμενη επαναδιαμόρφωση σε ότι αφορά την στρατηγική και πολιτική προσέγγιση πραγματοποιείται επί του παρόντος. Τα αποτελέσματά της εφαρμογής της όμως δεν επαληθεύουν τις αρχικές προσδοκίες.
Αυτό επιβεβαιώνεται από τη συνεχή αύξηση της παραγωγής αερίων ρύπων παγκοσμίως. Σε εθνικό επίπεδο, στις ανεπτυγμένες βιομηχανικά χώρες καταγράφονται (σε εθνικό επίπεδο), σταθεροποιητικές ή και πτωτικές τάσεις.
Αν και ορθή μεθοδολογικά η εν λόγω πολιτικές, η εσφαλμένα εθνοκεντρική εφαρμογή τους, σε αρκετές χώρες, οδηγεί σε ψευδή αποτελέσματα ως προς τον περιορισμό της ρύπανσης.
Επιπλέον αυτού η διατήρηση αυτής της πρακτικής, προεξοφλεί την εκ νέου αποτυχία του οιουδήποτε περιβαλλοντικού σχεδιασμού.
Βιβλιογραφία
Σχόλια