Πόσες φορές έχουμε βρεθεί για αρκετή ώρα μπροστά από μια ντουλάπα γεμάτη ρούχα γκρινιάζοντας πως δεν έχουμε κάτι να βάλουμε; Έχουμε αναλογιστεί ποτέ πόσα ρούχα αγοράζουμε μέσα στο χρόνο; Και το βασικότερο όλων των ερωτημάτων: Πόσα από αυτά φοράμε, πόσο μάλλον πόσα από αυτά στα αλήθεια χρειαζόμαστε; Άνδρες και γυναίκες, γυναίκες και άνδρες, έχουμε όλοι μια έμφυτη καταναλωτική τάση. Ωστόσο, όλα αυτά που αγοράζουμε απαιτούν πρώτες ύλες, εργασία, επεξεργασίες σε εργοστάσια για να πάρουν την τελική τους μορφή, μεταφορές, προκειμένου να φτάσουν στα χέρια μας. Διαδικασίες δηλαδή που επιβαρύνουν το περιβάλλον, αφού κάθε είδος ένδυσης αφήνει το δικό του ανθρακικό αποτύπωμα καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του.
Και τι κάνουμε λοιπόν; Δεν αγοράζουμε καινούργια ρούχα; Κάτι τέτοιο είναι υπερβολικό, καθώς όπως και να το κάνουμε το να είμαστε καλοντυμένοι είναι δείγμα καλαισθησίας και μας κάνει να νιώθουμε ωραία. Μια όλο και πιο δημοφιλής ιδέα είναι η ανακύκλωση των ρούχων που δε χρησιμοποιούμε. Ρίχνοντας μια ματιά στα νούμερα που απεικονίζουν τη συμπεριφορά μας ως καταναλωτές ενδυμάτων, καταλαβαίνει κανείς γιατί η υιοθέτηση μιας νέας στάσης ζωής απέναντι στα ρούχα κρίνεται αναγκαία. Συγκεκριμένα:
- Περίπου 10 εκατομμύρια τόνοι υφασμάτων σε Αμερική και Ευρώπη καταλήγουν στα σκουπίδια και περίπου των 85% των ρούχων που παράγονται καταλήγουν στις χωματερές κάθε χρόνο.
- Κάθε Ευρωπαίος πολίτης αποσύρει από την ντουλάπα του ετησίως περίπου 15 kg ρουχισμού.
- 98 εκατομμύρια τόνοι μη ανανεώσιμων πηγών καταναλώνονται κάθε χρόνο για τις ανάγκες της βιομηχανίας ρούχων
- 93 δισεκατομμύρια m3 νερού χρησιμοποιούνται ετησίως στην παραγωγή ενδυμάτων.
Όσον αφορά στην Ελλάδα, όπως ειπώθηκε και προηγουμένως, αποτελεσματικότερος τρόπος μείωσης της σπατάλης στο χώρο της ένδυσης είναι η επαναχρησιμοποίηση ή μεταποίηση τους. Σε πολλούς δήμους και καταστήματα υπάρχουν ειδικοί κάδοι στους οποίους συγκεντρώνονται ρούχα, παπούτσια, λευκά είδη, κουβέρτες, τσάντες και ζώνες. Όσα από αυτά τα είδη είναι σε καλή κατάσταση προσφέρονται σε ανθρώπους που τα έχουν ανάγκη ή σε καταστήματα πώλησης μεταχειρισμένων ρούχων με σκοπό αφενός την ενίσχυση ευπαθών ομάδων, αφετέρου την επαναχρησιμοποίηση των ενδυμάτων, τα οποία έτσι δεν πετιούνται και δεν επιβαρύνουν το σύστημα διαχείρισης αποβλήτων. Τα παλιά, φθαρμένα, μη κατάλληλα για χρήση ρούχα ανακυκλώνονται και η πρώτη ύλη τους επιστρέφει στην βιομηχανία. Παραδείγματος χάρη, η ανακύκλωση παλιών τζιν δίνει άριστης ποιότητας πρώτη ύλη για μονωτικά υλικά. Κατά μέσο όρο στα σκουπίδια καταλήγει μόνο το 2% του ρουχισμού που συγκεντρώνεται στους κάδους επαναχρησιμοποίησης.
Όλο και περισσότερες εταιρείες σταδιακά υιοθετούν αυτή την πολιτική. Αρχικά η H&M τοποθέτησε κάδους ανακύκλωσης ενδυμάτων στα περισσότερα καταστήματα της. Για κάθε σακούλα που πετούν μάλιστα οι καταναλωτές σε αυτούς τους κάδους λαμβάνουν ένα εκπτωτικό κουπόνι 15%. Στόχος της εταιρείας είναι η ελαχιστοποίηση των αποβλήτων και η δημιουργία ενός κλειστού κύκλου ανατροφοδότησης στην κλωστοϋφαντουργία, δηλαδή η εύρεση τεχνικών λύσεων, ώστε να μπορεί να επαναχρησιμοποιεί και να ανακυκλώνει υφαντουργικές ίνες σε ευρεία κλίμακα.
Άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό του ομίλου Inditex στον οποίο ανήκουν τα καταστήματα ZARA , Pull&Bear και Berska. Η εταιρεία δεσμεύτηκε πρόσφατα ότι μέχρι το 2020 θα εξαλείψει τη χρήση πλαστικών σακουλών σε όλα τα άλλα brand της καθώς και ότι μέχρι το 2023 θα έχει εξαλείψει πλήρως τα πλαστικά μιας χρήσης στα καταστήματά της. Όσον αφορά στην ανακύκλωση των ρούχων, από το 2015 έχει συγκεντρώσει περισσότερους από 34.000 τόνους χρησιμοποιημένων ρούχων προκειμένου να πετύχει τον φιλόδοξο στόχο της για «πράσινα» ρούχα που θα σέβονται τον πλανήτη. Ακόμα, η εταιρεία ανακοίνωσε πρόσφατα ότι όλα τα βαμβακερά, λινά και ρούχα από πολυεστέρα που πωλούν, θα είναι οργανικά, βιώσιμα ή ανακυκλώσιμα.
Παρ’ όλες αυτές τις προσπάθειες πολλά άτομα από τον χώρο της μόδας, από οικολογικές οργανώσεις καθώς και πολιτικά πρόσωπα θεωρούν αυτές τις πρωτοβουλίες πολύ σημαντικές, αλλά όχι επαρκείς. Θεωρούν ότι χρειάζεται συστηματικότερη ανακύκλωση ρούχων, προώθησή της και χρηματοδότησή της από τις εμπορικές εταιρείας καθώς όμως και μεγαλύτερη διαφάνεια στις αλυσίδες εφοδιασμού. Ορισμένες οικολογικές οργανώσεις οι οποίες ζητούν μεγαλύτερη διαφάνεια στην παραγωγή κατηγορούν τις μεγάλες βιομηχανίες για σπατάλη φυσικών πόρων και εκμετάλλευση ανθρωπινού δυναμικού, αν και κάτι τέτοιο στις σύγχρονες κοινωνίες θα πρέπει να περιορίζεται ως ένα βαθμό με βάση τις ισχύουσες εμπορικές νομοθεσίες. Σίγουρα πάντως τέτοιες ενέργειες πρέπει να τις βλέπει ο καθένας θετικά και να τις στηρίζει.
Όλοι οι άνθρωποι, και ίσως - για να είμαστε ειλικρινείς - λίγο περισσότερο οι γυναίκες, είμαστε καταναλωτικοί. Αγοράζουμε πιο πολλά από όσα χρειαζόμαστε, γεγονός που σίγουρα έχει αντίκτυπο στο περιβάλλον. Τι μας οδηγεί όμως σε αυτές τις αγορές; Είναι θέμα ανασφάλειας ή μήπως μια προσπάθεια κάλυψης του διαρκούς αισθήματος ανικανοποίητου; Είναι θέμα status quo; Ενώ η φύση μας προσφέρει απλόχερα τόσα αγαθά και μορφές ψυχαγωγίας, πολλοί άνθρωποι επιλέγουν τη διασκέδαση μέσω της ικανοποίησης των ακόρεστων καταναλωτικών αναγκών. Τώρα που το καλοκαίρι φτάνει προς το τέλος του και οι περισσότεροι από εμάς θα απολαύσουμε τις διακοπές μας στη θάλασσα ή στο βουνό , είναι μια καλή ευκαιρία να αναρωτηθούμε τι πραγματικά έχει αξία σε αυτή τη ζωή, τι πραγματικά μας γεμίζει και τι μας κάνει να νιώθουμε πληρότητα. Πολλές φορές η λιτότητα κρύβει μια τέτοια μαγεία, την οποία μόνο αν αφεθούμε και απαλλαγούμε από τα καταναλωτικά μας πρότυπα μπορούμε να αντιληφθούμε και να απολαύσουμε!
Καλές βουτιές!
Comments