Νέα έκθεση παρουσίασε ο ΟΗΕ, η οποία παρέχει μια επισκόπηση της τρέχουσας κατάστασης σχετικά με τη γήρανση των μεγάλων φραγμάτων - ένα αναδυόμενο παγκόσμιο αναπτυξιακό ζήτημα καθώς δεκάδες χιλιάδες υπάρχοντα μεγάλα φράγματα έχουν φτάσει ή υπερβεί ένα όριο ηλικίας "συναγερμού" 50 ετών, και πολλά άλλα σύντομα φτάνουν τα 100 χρόνια.
Αυτές οι παλαιωμένες κατασκευές υφίστανται ραγδαία αυξανόμενες ανάγκες και κόστος συντήρησης, ενώ ταυτόχρονα μειώνουν την αποτελεσματικότητά τους και θέτουν πιθανές απειλές για την ανθρώπινη ασφάλεια και το περιβάλλον. Η έκθεση αναλύει μεγάλες τάσεις κατασκευής φραγμάτων σε μεγάλες γεωγραφικές περιοχές και λειτουργίες πρωτογενών φραγμάτων, όπως παροχή νερού, άρδευση, έλεγχος πλημμύρας, υδροηλεκτρική ενέργεια και αναψυχή.
Η ανάλυση των δεδομένων δείχνει ότι παρά τα σχέδια σε ορισμένες περιοχές και χώρες για την κατασκευή περισσότερων φραγμάτων αποθήκευσης νερού, ιδίως για την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, δεν θα υπάρξει άλλη «επανάσταση φραγμάτων» που να ταιριάζει με την κλίμακα της κατασκευής φράγματος υψηλής έντασης που βιώθηκε στις αρχές έως τα μέσα του 20ου αιώνα. Ταυτόχρονα, πολλά από τα μεγάλα φράγματα που κατασκευάστηκαν τότε γερνούν, και ως εκ τούτου βιώνουμε ήδη μια «μαζική γήρανση» υποδομής αποθήκευσης νερού.
Η έκθεση διερευνά περαιτέρω την αναδυόμενη πρακτική του παροπλισμού γηράσκοντων φραγμάτων, που μπορεί να είναι η απομάκρυνση ή η επαναλειτουργία, για την αντιμετώπιση ζητημάτων διασφάλισης της δημόσιας ασφάλειας, κλιμάκωση του κόστους συντήρησης, καθίζηση των δεξαμενών και αποκατάσταση ενός φυσικού οικοσυστήματος. Ο παροπλισμός γίνεται επιλογή εάν οι οικονομικοί και πρακτικοί περιορισμοί εμποδίζουν την αναβάθμιση ενός φράγματος ή εάν η αρχική του χρήση έχει καταστεί άνευ αντικειμένου.
Το κόστος της απομάκρυνσης του φράγματος εκτιμάται ότι είναι τάξης μεγέθους μικρότερο από αυτό της επισκευής. Η έκθεση παρέχει επίσης μια επισκόπηση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων του παροπλισμού των φραγμάτων, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων στην τοπική ζωή, την κληρονομιά, την αξία της ιδιοκτησίας, την αναψυχή και την αισθητική. Συγκεκριμένα, η φύση αυτών των επιπτώσεων ποικίλλει σημαντικά μεταξύ χωρών χαμηλού και υψηλού εισοδήματος. Η έκθεση δείχνει ότι, ενώ ο παροπλισμός του φράγματος είναι ένα σχετικά πρόσφατο φαινόμενο, επιταχύνεται στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, όπου πολλά φράγματα είναι παλαιότερα. Ωστόσο, είναι κυρίως μικρά φράγματα που έχουν αφαιρεθεί μέχρι σήμερα και ο παροπλισμός μεγάλων φραγμάτων βρίσκεται ακόμη στα σπάργανα, με λίγες μόνο γνωστές περιπτώσεις την τελευταία δεκαετία.
Μερικές μελέτες περιπτώσεων γήρανσης και παροπλισμού μεγάλων φραγμάτων δείχνουν την πολυπλοκότητα και τη διάρκεια της διαδικασίας που είναι συχνά απαραίτητη για την ενορχήστρωση της απομάκρυνσης του φράγματος. Ακόμη και η απομάκρυνση ενός μικρού φράγματος απαιτεί χρόνια (συχνά δεκαετίες), συνεχή εμπλοκή εμπειρογνωμόνων και του κοινού και μακροχρόνιες κανονιστικές αναθεωρήσεις.
Με τη μαζική γήρανση των φραγμάτων σε εξέλιξη, είναι σημαντικό να αναπτυχθεί ένα πλαίσιο πρωτοκόλλων που θα καθοδηγήσουν και θα επιταχύνουν τη διαδικασία απομάκρυνσης των φραγμάτων. Συνολικά, η έκθεση στοχεύει να προσελκύσει παγκόσμια προσοχή στο ερπετό ζήτημα της γήρανσης των υποδομών αποθήκευσης νερού και να ενθαρρύνει τις διεθνείς προσπάθειες για την αντιμετώπιση αυτού του αναδυόμενου νερού. Το πρωταρχικό κοινό-στόχος αυτής της Έκθεσης είναι οι κυβερνήσεις και οι συνεργάτες τους που είναι υπεύθυνοι για το σχεδιασμό και την υλοποίηση της ανάπτυξης και διαχείρισης των υδάτινων υποδομών, δίνοντας έμφαση στην προσαρμογή σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα και τη βιώσιμη ανάπτυξη.