top of page
  • Εικόνα συγγραφέαenvinow.gr

Νερό: Η ζωτική σημασία και ο κίνδυνος εξαφάνισής του


Με αφορμή την αποδέσμευση των ΗΠΑ από την Συμφωνία των Παρισίων η οποία οριστικοποιήθηκε την επομένη μέρα των Αμερικανικών εκλογών εμφανίζεται πάλι στο προσκήνιο το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής που προβληματίζει χρονιά τόσο την επιστημονική κοινότητα όσο και ένα ποσοστό των απλών πολιτών που βλέπουν τις επιπτώσεις αυτής να επηρεάζουν καθημερινά τη ζωή τους. Οι επιπτώσεις αυτές αφορούν ποικίλούς τομείς. Ένας από αυτούς που θα μας απασχολήσει στην προκειμένη περίπτωση είναι η συνεχής και επαναλαμβανόμενη μείωση μεγάλου μέρους των αποθεμάτων νερού σε διάφορες περιοχές του πλανήτη μας καθώς και το πρόβλημα λειψυδρίας που παρουσιάζεται σε ορισμένα μέρη της χώρας μας.


Όπως έχει αναφέρει ο Θαλής ο Μιλήσιος « αρχή πάντων ύδωρ», στηριζόμενοι σ’ αυτό διαπιστώνουμε ότι το νερό είναι το ύψιστο αγαθό που δεν θα μπορούσε να λείπει από την ζωή μας.Υπάρχει σχεδόν από τότε που δημιουργήθηκε η Γη γι’ αυτό δεν είναι τυχαία και η ονομασία της ως «γαλάζιος πλανήτης» καθώς τα ¾ της αποτελούνται από νερό το οποίο γίνεται διακριτό μέσα από την απεραντοσύνη του σύμπαντος. Παρότι καλύπτει μεγάλη έκταση μόνο ένα μικρό ποσοστό αυτού είναι πόσιμο λόγω της μόλυνσης των πόσιμων πόρων, της αύξησης του πληθυσμού, της αλόγιστης χρήσης και της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας. Όλα αυτά δείχνουν ότι το νερό σιγά σιγά, παρά την προσπάθεια του ανθρώπου να το αξιοποιήσει και να το ελέγξει μέσα από διάφορα έργα , δεν είναι τόσο «δεδομένο» και δεν θα ήταν παράξενο αν στο μέλλον κάποιες χώρες εξαφανίζονταν λόγω της έλλειψής του αλλά και αν κηρυσσόταν πόλεμοι για την απόκτησή του.

Συγκεκριμένα από τα υδατικά αποθέματα που κατακλύζουν τον πλανήτη μας το 97,39% είναι το θαλασσινό νερό, το 2,01% το αποτελούν πάγοι ,το 0,58% υπόγεια νερά , το 0,02% είναι λίμνες και ποτάμια , το 0,02% υπάρχει στην ατμόσφαιρα υπό μορφή υδρατμών ενώ το γλυκό νερό είναι το 2,6% της συνολικής ποσότητας. Τα ποσοστά αυτά μας βοηθούν να κατανοήσουμε πως σε χώρες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής πολλοί θάνατοι σχετίζονται με την κατανάλωση μολυσμένου νερού λόγω της ξηρασίας. Οι θάνατοι αυτοί κάθε χρόνο αγγίζουν τους 300.000 μόνο από παιδιά κάτω των 5 ετών. Σημαντικά προβλήματα, όμως, κάνουν την εμφάνισή τους στην Ευρώπη και συγκεκριμένα σε χώρες της Μεσογείου όπως και στην χώρα μας.


Σύμφωνα με επιστημονική μελέτη του Κοινού Κέντρου Ερευνών της Κομισιόν που έχει πραγματοποιηθεί η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις χώρες που αντιμετωπίζουν αυξημένες ελλείψεις νερού. Οι ερευνητές έχουν προβλέψει σημαντικές μειώσεις στην αναπλήρωση του υδροφόρου ορίζοντα με ετήσια απώλεια της τάξης των 810 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού που σημαίνει μειωμένη διαθεσιμότητα νερού για άρδευση γεωργικών καλλιέργειών, άρα και μειωμένη διαθεσιμότητα τροφίμων . Μέσα από αυτό προκύπτει ότι η κλιματική αλλαγή θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην χρήση της γης και των καταναλωτικών συνηθειών αφού παρά τις αυξανόμενες πλημμύρες η λειψυδρία επιδεινώνεται ιδίως τα καλοκαίρια.


Βέβαια και η αυξανομένη ξηρασία του ευρωπαϊκού νότου δεν είναι αθώα αφού έχει οδηγήσει σε ολοένα μεγαλύτερη έλλειψη νερού και σε μειωμένα αποθέματα για τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια. Αυτό σημαίνει ότι θα επηρεαστούν σε μεγάλο βαθμό και οι τομείς της παραγωγής ενέργειας και των μεταφορών. Στην μείωση των αποθεμάτων αυτών στα φωτοηλεκτρικά εργοστάσια κατά 10% μπορεί να συμβάλει και η αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2 βαθμούς που θα επιφέρει ετήσια μείωση 2% στην εισροή υδάτων. Αν επιτευχθεί βέβαια ο στόχος της συμφωνίας του Παρισιού για την άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας τότε οι συνέπειες αναμένονται λιγότερο σοβαρές.


Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι αν η ζήτηση παραμείνει στα σημερινά επίπεδα και αν δεν γίνουν σημαντικές προσπάθειες για εξοικονόμηση του νερού ,η άνοδος της θερμοκρασίας και η μείωση των βροχοπτώσεων λόγω της κλιματικής αλλαγής θα προκαλέσει ακραίες αυξήσεις στην λειψυδρία τόσο στην Ελλάδα όσο και σε όλη την Μεσόγειο. Για αυτό προτείνουν νέες πολιτικές για το νερό. Πολλές από αυτές ακολουθούν το πρότυπο της Ιαπωνίας που αξιοποίησε τις πλημμύρες με την δημιουργία μιας μεγάλης υπόγειας δεξαμενής όπου συσσωρεύονται τα νερά των πλημμυρών και στην συνέχεια αξιοποιούνται. Έτσι κατάφεραν όχι μόνο να λύσουν το πρόβλημα που αντιμετώπιζαν αλλά και να είναι από τις χώρες με τα περισσότερα αποθέματα διαθέσιμου νερού. Είναι σημαντικό παρόμοιες ενέργειες να πραγματοποιηθούν και στην Μεσόγειο έτσι ώστε οι κάτοικοι των χωρών αυτών να μην αναγκαστούν να βιώσουν το φαινόμενο της λειψυδρίας.


bottom of page