Η φθορά που υφίστατο ο εξοπλισμός αλιείας εξαιτίας της επίδρασης του θαλάσσιου υδάτινου περιβάλλοντος στο οποίο και χρησιμοποιείται, οδήγησε τις τελευταίες δεκαετίες στην αντικατάσταση των υλικών κατασκευής του, που παλαιότερα γινόταν κατά βάση από μέταλλα, ξύλο και φυσικές ίνες (π.χ. λινό, κάνναβη, βαμβάκι) από το πλαστικό. Τα πλαστικά δίχτυα, οι πετονιές, οι κιουρτοί, τα δοχεία και κουτιά αποθήκευσης και μεταφοράς, είναι πλέον ευρύτατα διαδεδομένα και χρησιμοποιούμενα στις αλιευτικές δραστηριότητες. Αυτό οφείλεται μεταξύ άλλων στις χαρακτηριστικές ιδιότητες του πλαστικού ως υλικό, όπως η αντοχή σε καταπονήσεις, η μεγάλη διάρκεια ζωής στις ιδιαίτερες συνθήκες της θάλασσας και αρκετές άλλες.
Η πλειοψηφία των υλικών όπως λόγου χάρη το πολυπροπυλένιο (PP) και το πολυαιθυλένιο (PE), που εντοπίζονται στα υλικά κατασκευής αλιευτικών εργαλείων συνιστούν προϊόντα υψηλής αξίας σε ότι αφορά στην ανάκτησή τους. Αυτό ισχύει τόσο για τον αλιευτικό εξοπλισμό που απορρίπτεται ως απόβλητο στο τέλος της χρηστικής ζωής του, όσο και για τα αλιευτικά εργαλεία που εγκαταλείπονται, χάνονται ή και απορρίπτονται ανεξέλεγκτα από τους ιδιοκτήτες και τους χρήστες τους.
Η τεράστια γκάμα των υλικών από τα οποία κατασκευάζονται τα αλιευτικά εργαλεία, αποτελεί αρκετές φορές τροχοπέδη στην ανακύκλωση τους. Ο βασικός φραγμός που τίθεται από την εν λόγω ποικιλομορφία, αφορά στις πολύπλοκες και αρκετές φορές δαπανηρές διαδικασίες που απαιτεί η περεταίρω επεξεργασία των ανωτέρω υλικών.
Αποσκοπώντας στην επίλυση του παραπάνω ζητήματος, μπορούν να υιοθετηθούν και να εφαρμοστούν πανομοιότυπες μεθοδολογικές πρακτικές με αυτές τις ανακύκλωσης του πλαστικού συσκευασίας. Οι συγκεκριμένες διαδικασίες περιλαμβάνουν τα απαιτούμενα επιμέρους στάδια ούτως ώστε να επιτυγχάνεται η κατά το δυνατόν μέγιστη ανάκτηση υλικών. Συνοπτικά κατατάσσονται ως ακολούθως:
Πρωτογενής και Δευτερογενής ανακύκλωση: Πρόκειται για την οργανωτική δομή των διαδικασιών στην περίπτωση της μηχανικής ανακύκλωσης. Σε ότι αφορά στην πρωτογενή ανακύκλωση, αφορά στη διαδικασία επαναπροώθησης με μηχανικά μέσα επεξεργασμένων υψηλής καθαρότητας υλικών για τη δημιουργία προϊόντων με παρεμφερή χαρακτηριστικά και ιδιότητες με το αρχικό προϊόν από το οποίο προήλθε το ανακτημένο υλικό. Η διαδικασία αυτή είναι επίσης γνωστή με την ονομασία «ανακύκλωση κλειστού βρόχου». Και στην περίπτωση της δευτερογενούς ανακύκλωσης, τα πλαστικά στερεά απορρίμματα επαναπροωθούνται με μηχανικά μέσα. Ωστόσο, τα τελικώς παραγόμενα υλικά, χαρακτηρίζονται από χαμηλότερη ποιότητα συγκριτικά με αυτά από τα οποία παράγονται (ανακυκλούμενα πλαστικά) και χρησιμοποιούνται σε εφαρμογές χαμηλότερων απαιτήσεων.
Τριτογενής ανακύκλωση (Χημική επεξεργασία): Γνωστή και ως χημική ανάκτηση ή χημική ανακύκλωση. Είναι κατάλληλη για την επεξεργασία αλιευτικού εξοπλισμού η ανακύκλωση του οποίου δεν είναι δυνατή με μηχανικά μέσα. Επίσης είναι ιδανική στην περίπτωση που επιδιώκεται η παραγωγή τελικών προϊόντων υψηλότερης ποιότητας από την αντίστοιχη των ανακυκλούμενων υλικών.
Τεταρτογενής ανακύκλωση (Ανάκτηση ενέργειας): Για τα αλιευτικά εργαλεία, η ανακύκλωση των οποίων δεν δύναται να πραγματοποιηθεί μέσω των μεθόδων που αναλύθηκαν προηγούμενα (πρωτογενείς, δευτερογενείς ή τριτογενείς διαδικασίες), η τεταρτογενής ανακύκλωση αποτελεί την βέλτιστη εναλλακτική λύση. Στο πλαίσιο της εφαρμογής των διαδικασιών τεταρτογενούς ανακύκλωσης, λαμβάνει χώρα η καύση των πλαστικών αποβλήτων με σκοπό την παραγωγή (ανάκτηση μέσω της καύσης) ενέργειας. Μέσω της συγκεκριμένης μεθόδου περιορίζεται η ποσότητα των τελικώς διατιθέμενων αποβλήτων, ήτοι αυτών που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν ενώ ταυτόχρονα επιτυγχάνεται σημαντική εξοικονόμηση ενεργειακών πόρων.
Οι υψηλές απαιτήσεις που έχουν τεθεί διεθνώς ως προς τους στόχους ανάκτησης και ανακύκλωσης, δεν είναι εφικτό να υλοποιηθούν χωρίς τις απαραίτητες στοχευόμενες παρεμβάσεις.
Η ένταξη παρεμφερούς φύσεως υλικών (πλαστικών), όπως επί παραδείγματι ο πλαστικός εξοπλισμός αλιείας, μέσω της δημιουργίας νέων ρευμάτων (κατηγοριών) αποβλήτων στις υπό εφαρμογή στρατηγικές και πρακτικές εναλλακτικής διαχείρισης φαίνεται να αποτελεί μονόδρομο ως επιλογή.