Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων είναι ένα μείζον ζήτημα για την κυκλική οικονομία, και ακολούθως για την μετάβαση σε ένα μοντέλο ανάπτυξης φιλικό προς το περιβάλλον και το κλίμα. Με αφορμή της εκλογές του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Εταιρίας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΕΔΣΑ), το Envinow.gr μίλησε με τον κ. Γιώργο Ηλιόπουλο, τον νέο εκλεγμένο Πρόεδρο, για τους βασικούς προβληματισμούς που αφορούν την χώρα σε αυτό το πεδίο.
Ο κος Ηλιόπουλος είναι διπλωματούχος Χημικός Μηχανικός του ΕΜΠ και διαθέτει εμπειρία σε ανώτερες θέσεις στον ιδιωτικό τομέα 12 ετών ως Διευθυντικό Στέλεχος και στην Διοίκηση Συλλογικών Φορέων 15 ετών στο αντικείμενο του περιβάλλοντος, των τεχνικών επιστημών και της κυκλικής οικονομίας. Σήμερα, εκτός από πρόεδρος του ΔΣ της ΕΕΔΣΑ, είναι ανώτερο στέλεχος γραφείου Σύμβουλων - Μελετητών σε Διεθνή και Ελληνικά Έργα Κυκλικής Οικονομίας και Εξοικονόμησης Ενέργειας.
Στην συνέχεια ακολουθούν οι ερωτήσεις που απευθύνθηκαν στον κ. Ηλιόπουλο, μαζί με τις απαντήσεις του.
1. Αρχικά να σας συγχαρούμε για την εκλογή σας στη θέση του Προέδρου της ΕΕΔΣΑ και να ευχηθούμε μια δημιουργική και παραγωγική θητεία στο νέο ΔΣ. Σε μία μεταβατική εποχή για την διαχείριση απορριμμάτων στην Ελλάδα, ποιες είναι οι βασικές σας επιδιώξεις για το νέο ΔΣ;
Το νέο ΔΣ της ΕΕΔΣΑ προέκυψε από τις πρόσφατες (13/10) εκλογές με μεγάλη αύξηση συμμετοχής (50%) και είναι ανανεωμένο κατά 60% περίπου.
Μετά την 1η συνεδρίαση του, έχει προγραμματίσει ήδη την δράση του για την διετία 2021-2023 με σκοπό να:
συμβάλλει ενεργά στην ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας στην Ελλάδα, στην βελτίωση των υποδομών για την προστασία του περιβάλλοντος και στην δημιουργία νέων βιώσιμων θέσεων απασχόλησης.
ενεργοποιήσει δυναμικά την πολιτεία, τους παραγωγούς & τις τοπικές αρχές και την κοινωνία για την ταχύτερη δυνατή μετάβαση της χώρας από το γραμμικό καταναλωτικό στο κυκλικό μοντέλο.
Tο νέο ΔΣ αποτελείται από αξιόλογους επιστήμονες, αιρετούς της τοπικής αυτοδιοίκησης, επαγγελματίες που καλύπτουν σημαντικά πεδία που σχετίζονται με την κυκλική οικονομία (περισσότερα στο https://eedsa.gr/site/?page_id=1190).
2. Τον περασμένο Μάιο, η Greenpeace ανέδειξε ότι 210.000 τόνοι πλαστικού από το Ηνωμένο Βασίλειο βρέθηκαν σε ανεξέλεγκτη απόθεση στην Τουρκία. Όταν μια τόσο ανεπτυγμένη χώρα στις τεχνολογίες διαχείρισης απορριμμάτων προτιμάει την μεταφορά των απορριμμάτων στην Τουρκία, την Πολωνία και τη Μαλαισία, πόσο βιώσιμη μπορεί τελικά να είναι η διαχείριση των αποβλήτων με τις υπάρχουσες συνθήκες;
Η διαχείριση των αποβλήτων δεν είναι βιώσιμη καθώς αποτελεί διαχείριση προβλήματος (απόβλητο) και όχι ευκαιρίας (νέα α' ύλη για νέα προϊόντα), για αυτό και πολλές φορές χώρες της Ευρώπης εξάγουν το πρόβλημα τους σε τρίτες χώρες (πχ Κίνα ή Τουρκία κλπ).
Η διαχείριση των πόρων στο πλαίσιο μιας κυκλικής οικονομίας εντός ΕΕ, είναι βιώσιμη περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά καθώς προωθεί την αύξηση της ζωής των προϊόντων πριν καταστούν απόβλητα και την αύξηση της ανακυκλωσιμότητας τους όταν καταστούν απόβλητα, με παραγωγή νέων α’ υλών και νέων προϊόντων εντός της Ε.Ε.
4. Τον Οκτώβριο έγινε το διεθνές συνέδριο της International Solid Waste Association (ISWA) στην Ελλάδα και υπεγράφη η διακήρυξη για την κλιματική αλλαγή. Πόσο σημαντική είναι η διαχείριση των απορριμμάτων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής;
Εξαιρετικά σημαντική καθώς αφορά δύο τομείς υψηλών εκπομπών CO2, όπως οι μεταφορές αποβλήτων από τους χώρους παραγωγής στους τελικούς χώρους διαχείρισης και τον τομέα της ταφής αποβλήτων με υψηλό βιοαποδομήσιμο κλάσμα σε ΧΥΤΑ ή χωματερές που οδηγεί σε εκπομπές CO2.
Συνεπώς ένας επιπλέον λόγος να μεταβούμε από την διαχείριση αποβλήτων, στην διαχείριση πόρων στο πλαίσιο μιας κυκλικής οικονομίας σε τοπικό επίπεδο είναι η αποφυγή εκπομπών CO2 από μεγάλες πχ διαπεριφερειακές/διασυνοριακές μεταφορές και η ταφή τους σε ΧΥΤΑ ή χωματερές.
5. Ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα στην χώρα μας εδώ και πολλές δεκαετίες είναι η αυθαίρετη εναπόθεση Στερεών Αποβλήτων και ιδιαίτερα των Αποβλήτων Εκσκαφών Κατεδαφίσεων και Κατασκευών (ΑΕΚΚ), σε φυσικούς αποδέκτες. Ποια πρέπει να είναι κατά την άποψή σας η βέλτιστη αντιμετώπισή αυτού του ζητήματος από τις αρμόδιες αρχές;
Το ζήτημα της ανεξέλεγκτης απόθεσης ΑΕΚΚ σε απομακρυσμένες περιοχές (πχ μικρά νησιά) οφείλεται σε έλλειψη υποδομών κατάλληλων για την υποδοχή και διαχωρισμό τους, ενώ σε άλλες περιοχές από δραστηριότητες παράνομων κατασκευών, που δεν έχουν άδεια δόμησης και συνεπώς να έχουν εξασφαλίσει την εναλλακτική τους διαχείριση.
Θα πρέπει να καταρτιστεί από την πολιτεία ένα πλαίσιο κινήτρων για χώρους διαχείρισης σε απομακρυσμένες περιοχές (πχ νησιά) και παράλληλα αντικινήτρων με αυστηρά πρόστιμα για παράνομη απόθεση τους στο περιβάλλον.
6. Στο εξωτερικό χρησιμοποιείται η έκφραση «one man's trash is another man's treasure». Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕΔΣΑ, σε ποιον τομέα - σε ποια ροή - αποβλήτων της διαδικασίας ανακύκλωσης θεωρείται ότι υπερέχει τεχνολογικά η Ελλάδα ώστε να μπορέσει να αξιοποιήσει τις ανακτώμενες πρώτες ύλες;
Η εναλλακτική διαχείριση ελαίων με ανάκτηση και αναγέννηση τους εντός της Ελλάδας είναι μια πολύ καλή πρακτική Κυκλικής Οικονομίας, αντίστοιχες πρακτικές μπορούν να γίνουν για της μπαταρίες, τα ελαστικά που υπάρχουν ολοκληρωμένες αλυσίδες αξίας στην χώρα μας για την τελική ανακύκλωση παραγωγή νέων προϊόντων.
7. Είδαμε πρόσφατα το κάλεσμα της ΕΕΔΣΑ σε μέλη και φίλους για συμμετοχή στο έργο της. Τι πρέπει να περιμένουν οι δυνητικοί εθελοντές από μια τέτοια δράση;
Η ΕΕΔΣΑ στην νέα θητεία του ΔΣ θα επιδιώξει μέσα από 5 τομείς δράσης και 5 γραμματείες που θα στελεχωθούν με εθελοντές μέλη και φίλους της να:
δημιουργήσει και προβάλλει επιστημονικές, ρεαλιστικές, υλοποιήσιμες θέσεις, προτάσεις, δράσεις που θα οδηγήσουν σε σωστή εφαρμογή της ΚΟ στην Ελλάδα.
αναλάβει πρωτοβουλίες για συμμαχίες με παραγωγικούς, επιστημονικούς, κοινωνικούς φορείς για υλοποίηση εμβληματικών δράσεων ΚΟ.
Οι 5 τομείς είναι Βιώσιμης Βιομηχανικής Πολιτικής, Γαλάζιας Κυκλικής Οικονομίας, Καινοτομίας και Τεχνολογιών, Νομοθεσίας - Διακυβέρνησης και Επικοινωνίας -Διασύνδεσης.
Όσα μέλη και φίλοι της ΕΕΔΣΑ εκδηλώσουν ενδιαφέρον και τελικά στελεχώσουν τις γραμματείες των 5 τομέων θα έχουν την ευκαιρία μέσα από την προσφορά της εθελοντικής τους συμβολής, να γνωρίσουν το αντικείμενο του τομέα, να αντλήσουν πληροφορίες, να προτείνουν νέες ιδέες.