Όντας μάρτυρες όλων των «οικολογικών εγκλημάτων» που βίωσε η χώρα μας το καλοκαίρι που μας πέρασε και βλέποντας την οικολογική καταστροφή που προκλήθηκε τόσο στο δάσος της Δαδιάς, από τις φωτιές, όσο και στον θεσσαλικό κάμπο, ο οποίος επλήγη από την κακοκαιρία Daniel, γίνεται φανερό ότι ζούμε σε έναν κόσμο που απειλείται καθημερινά από την περιβαλλοντική κρίση. Έτσι, επίκεντρο των τελευταίων ημερών αποτελούν οι συζητήσεις περί βιωσιμότητας και η εύρεση λύσεων για αλλαγές που θα οδηγήσουν στην αειφορία και την ανάπτυξη. Λαμβάνοντας, επομένως, υπόψη μας ότι ο τουρισμός αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες πηγές εσόδων για την χώρα μας, ήρθε η ώρα να ασχοληθούμε με τον βιώσιμο τουρισμό.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού (UNWTO), βιώσιμος ή αειφόρος τουρισμός είναι «ο τουρισμός που λαμβάνει πλήρως υπόψη του τις υφιστάμενες και μελλοντικές οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις και ανταποκρίνεται στις ανάγκες των επισκεπτών, του κλάδου και των κοινοτήτων στους προορισμούς υποδοχής». Ήδη από τις δεκαετίες του ’70 και του ’80 έκανε την εμφάνισή του ο βιώσιμος τουρισμός με την μορφή του «οικοτουρισμού» με τους οραματιστές να σχεδιάζουν έναν περιβαλλοντικά φιλικότερο τρόπο δραστηριοποίησης του τουριστικού κλάδου που δεν αποτέλεσε, όμως, τότε την κυρίαρχη τάση. Αργότερα στην δεκαετία του ’90, έχοντας την οικονομική δυνατότητα για επενδύσεις, οι τουριστικές εταιρίες επιχείρησαν περισσότερο «οικολογικές» λύσεις που αύξησαν την ποιότητα των υπηρεσιών τους και μείωσαν το κόστος λειτουργίας των μονάδων τους. Έτσι, σήμερα με την αειφορία να είναι στο επίκεντρο των εξελίξεων όχι μόνο ως απαίτηση αλλά και ως προσδοκία παρατηρείται ότι σύμφωνα με έρευνα του Booking.com, η οποία πραγματοποιήθηκε το 2019, ότι το 70% των τουριστών οδηγούνται τελικά σε οικολογικά φιλικές ταξιδιωτικές επιλογές. Αντίστοιχα, σε έρευνα του site της Travindy σημειώθηκε ότι για 3 από τα 4 πρακτορεία διακοπών, η αειφορία αποτελούσε την σημαντικότερη συνιστώσα στην τελική απόφαση των πελατών τους για διακοπές.
Τα οφέλη από την επιλογή αυτή των ταξιδιωτών που στρέφονται στον βιώσιμο τουρισμό είναι πολλά. Αρχικά η ενεργειακή και περιβαλλοντική αειφορία που εξασφαλίζεται μέσα από την προώθηση δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας, νερού και κυκλικής οικονομίας βοηθάει στην άμβλυνση περιβαλλοντικών και κλιματολογικών απειλών, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα και την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού μας προϊόντος. Παράλληλα μειώνεται το κλιματικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα του τομέα. Επίσης, ο εναλλακτικός τουρισμός φέρνει πιο κοντά τους ταξιδιώτες με την φύση ενισχύοντας τόσο τις ντόπιες κοινότητες όσο και τα παραδοσιακά προϊόντα. Φαίνεται, επομένως, ότι η επιλογή αυτή των πράσινων ταξιδιών δείχνει ότι όλοι μαζί μπορούμε να συμβάλουμε στη προστασία του περιβάλλοντος και της κρίσης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο βιώσιμος τουρισμός αποτελεί ένα εγχείρημα εύκολο για όλους καθώς οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες σου δείχνουν την βιωσιμότητα του καταλύματος που επιθυμείς να επιλέξεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν και πλατφόρμες όπως η “Greener choices” της Skyscanner, που υπολογίζουν την εκπομπή CO₂ της κάθε πτήσης κοιτώντας παράγοντες όπως η επιλογή αεροσκάφους (κάποια καίνε μικρότερες ποσότητες), η απόσταση του προορισμού και η χωρητικότητα του αεροπλάνου, επισημαίνοντας τις πιο οικολογικές επιλογές στην αναζήτηση πτήσεων. Τέλος, υπάρχουν και προορισμοί που έχουν χαρακτηριστεί παγκοσμίως ως οι πιο βιώσιμοι σύμφωνα με την πρόσφατη λίστα του Sustainable Travel Index για το 2023. Στην πρώτη λίστα αυτών βρίσκεται η Σουηδία. Ο λόγος είναι ότι μερικά από τα βιώσιμα ταξιδιωτικά προγράμματά της περιλαμβάνουν τη λειτουργία ολόκληρης της δημόσιας συγκοινωνίας της Στοκχόλμης με 100% ανανεώσιμες πηγές ενέργεια που έχει ξεκινήσει ήδη από το 2017.
Εν κατακλείδι, το μοντέλο των “lifestyle” προορισμών, έχει σε μεγάλο βαθμό, ταυτιστεί με την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, την υποτίμηση της εργασίας και απαξίωση του τοπικού πολιτισμικού και κοινωνικού κεφαλαίου. Με τον βιώσιμο τουρισμό όμως να αναπτύσσεται ραγδαία φαίνεται ότι πλέον είναι στο χέρι όλων μας να κάνουμε μια πιο «πράσινη» επιλογή και να συμβάλουμε σε ένα νέο αύριο για τον τουρισμό.