Νέες τάσεις στην Ενεργειακή Αξιοποίηση Αποβλήτων

του Κώστα Μπογιατζίδη

Στις σύγχρονες κοινωνίες, η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου είναι συνυφασμένη με την υπερκατανάλωση αγαθών και συνεπώς την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων αποβλήτων. Η συνεχής αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού έχει ως αποτέλεσμα την περεταίρω αναβάθμιση των συνθηκών διαβίωσης τόσο σε όρους κατανάλωσης όσο και παραγωγής και διάθεσης αποβλήτων.

Πρόβλεψη παραγωγής αστικών στερεών αποβλήτων παγκοσμίως έως το 2050 (Πηγή: www.statista.com)

Παράλληλα οι τεράστιες ενεργειακές απαιτήσεις σε συνδυασμό με τις προβλέψεις βάσει των οποίων η παραγωγή των αστικών στερεών αποβλήτων αναμένεται να ξεπεράσει τα 3 δισεκατομμύρια τόνους το 2050, καθιστούν την διερεύνηση εναλλακτικών σεναρίων παραγωγής (για την ενέργεια) και διαχείρισης (για τα απορρίμματα) επιτακτική [1].

Κατανάλωση ενέργειας παγκοσμίως για την περίοδο 2000-2018 και εκτίμηση έως to 2050 (Πηγή: www.statista.com)

Γνωρίζοντας επίσης ότι οι υφιστάμενοι χώροι διάθεσης (ΧΥΤΑ) τείνουν προς εξάντληση αναζητούνται αποτελεσματικότεροι τρόποι περιορισμού των διατιθέμενων αποβλήτων.

Η ενεργειακή αξιοποίηση των αποβλήτων (Waste to Energy, WtE) αποτελεί μια πρωτοποριακή μέθοδο μέσω της οποίας μπορεί να επιτευχθεί σημαντική μείωση των αέριων εκπομπών που σχετίζονται αφενός με την ενεργειακή παραγωγή και αφετέρου με τις διαδικασίες διαχείρισης αποβλήτων (μεταφορά, επεξεργασία, τελική διάθεση) [2, 4].

Υπάρχουν ωστόσο αρκετά, κυρίως οικονομικής και περιβαλλοντικής φύσεως, ζητήματα τα οποία δεν επιτρέπουν την ευρεία χρήση των εγκαταστάσεων ενεργειακής αξιοποίησης των αποβλήτων [4].

Οι διαδικασίες μετάβασης στις βέλτιστες, από πλευράς βιωσιμότητας, πρακτικές θα οδηγήσει σταδιακά στη άρση των ανωτέρω φραγμών και συνεπώς στην ανάδειξη της αποτελεσματικότητας της ενεργειακής αξιοποίησης σε ότι αφορά στη διαχείριση των αποβλήτων.

Τα απόβλητα, αντικαθιστώντας τα ορυκτά καύσιμα, μετασχηματίζονται μέσω των χημικών διεργασιών που λαμβάνουν χώρα κατά την καύση, σε ηλεκτρική και θερμική ενέργεια περιορίζοντας με αυτόν τον τρόπο τις αέριες εκπομπές, που σχετίζονται με την ενεργειακή παραγωγική διαδικασία, και τα προς διάθεση απόβλητα [3,4].

Τα τελευταία χρόνια αρκετές από τις εταιρείες που πρωταγωνιστούν στην κατασκευή στροβιλομηχανών (turbines) με έμφαση στον κλάδο της συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας (Combined Heat and Power, CHP) παρέχουν αξιόπιστες λύσεις για τις ανάγκες της ενεργειακής αξιοποίησης των αποβλήτων σε αρκετές χώρες της Ευρώπης και της Ασίας επί του παρόντος [2,3]. Ακολούθως παρουσιάζονται ενδεικτικές περιπτώσεις εγκαταστάσεων.

Εγκατάσταση ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων Creteil, Γαλλία

Εκ των καλύτερων εγκαταστάσεων ενεργειακής αξιοποίησης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο με δυναμικότητα επεξεργασίας που ανέρχεται στους 345.000 τόνους/έτος [5].

Μονάδα ενεργειακής αξιοποίησης Creteil, Γαλλία (Πηγή: https://www.suez.com/en/references/creteil-waste-to-energy-plant)

Εγκατάσταση ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων Κωνσταντινούπολη, Τουρκία

Αποτελεί την πρώτη μονάδα ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων στη χώρα. Βρίσκεται εγκατεστημένη στην Κωνσταντινούπολη και έχει παραγωγική δυναμικότητα της τάξεως των 1,1 εκατομμυρίων τόνων/έτος. Δύναται να παράξει περί τις 560.000 MWh/έτος [6].

Μονάδα ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων Κωνσταντινούπολη, Τουρκία (Πηγή: https://www.veolia.com/en/our-media/newsroom/press-releases/decarbonization-veolia￾operator-turkeys-first-waste-to-energy-production-site )

Η ολοκληρωτική διακοπή της χρήσης ορυκτών καυσίμων δεν μπορεί να επιτευχθεί άμεσα. Η εν μέρη υποκατάσταση τους ωστόσο από εναλλακτικά είναι εφικτή και φαίνεται να αποτελεί ιδανική λύση. Οι αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις των αέριων εκπομπών μπορούν πλέον να αντιμετωπιστούν εφαρμόζοντας σύγχρονες τεχνολογίες απορρόφησης, δέσμευσης, αποθήκευσης και επαναχρησιμοποίησης οι οποίες εφαρμόζονται ήδη με επιτυχία σε αρκετές χώρες.

Τα δεδομένα της μετάβασης σε αειφορικά μοντέλα αλλάζουν ραγδαία. Κομβικό ρόλο στη διαδικασία έχει ο επαναπροσδιορισμός των βασικών αρχών και εννοιών.

H βιωσιμότητα αποκτά περιβαλλοντική χροιά. Ο καθορισμός της γίνεται βασιζόμενος σε κριτήρια περιβαλλοντικής αποτελεσματικότητας. Η απόσβεση αποσυνδέεται από την αυστηρά οικονομική της προσέγγιση που τη χαρακτήριζε μέχρι τώρα.

Με τον αστικό ιστό να επεκτείνεται και τον όγκο των παραγόμενων αποβλήτων να αυξάνεται αντιστοίχως, οι εγκαταστάσεις ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων θα αποτελέσουν μια εκ των κορυφαίων λύσεων καθώς δύνανται να διασφαλίσουν αφενός την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και αφετέρου να συνεισφέρουν σημαντικά στην ενίσχυση της ενεργειακής παραγωγής δημιουργώντας συνθήκες ενεργειακής επάρκειας.

 Βιβλιογραφία

1. https://www.statista.com/ 

2. Levaggi, L., Levaggi, R., Marchiori, C., & Trecroci, C. (2020). Waste-to-Energy in the EU: The Effects of Plant Ownership, Waste Mobility, and Decentralization on Environmental Outcomes and Welfare. Sustainability, 12(14), 5743. https://doi.org/10.3390/su12145743

3. https://waste-management-world.com/ 

4. https://www.ediweekly.com/ 

5. https://www.suez.com/en/references/creteil-waste-to-energy-plant 

6. https://www.veolia.com/en/our-media/newsroom/press-releases/decarbonization-veolia-operator-turkeys-first-waste-to-energy-production-site