Το όρνιο είναι ένα από τα τέσσερα είδη γύπα -μαζί με το μαυρόγυπα, τον ασπροπάρη και τον γυπαετό- που ζουν στην Ελλάδα. Πρόκειται για μεγάλο πτωματοφάγο αρπακτικό με μήκος σώματος 94-110 εκατ. και άνοιγμα φτερών 240-280 εκατ. Χαρακτηριστικό του γνώρισμα είναι τα λεπτά φτερά στη βάση του λαιμού που σχηματίζουν ένα δακτύλιο που μοιάζει με κολάρο.
Χαρακτηριστικό είδος των ανοικτών εκτάσεων, το όρνιο συναντάται σε σχετικά ξηροθερμικές περιοχές χαμηλού έως μεσαίου υψομέτρου με χαμηλή και αραιή βλάστηση. Εξαρτάται από τα ανοδικά θερμικά ρεύματα για τις μετακινήσεις του και γι’ αυτό και αποφεύγει τις δασικές εκτάσεις. Αγελαίο είδος, αναζητά την τροφή του κατά ομάδες και αναπαράγεται ομαδικά σχηματίζοντας αποικίες. Φωλιάζει σε φαράγγια και ορθοπλαγιές ακόμη και σε παράκτια κάθετα βράχια και πολύ σπάνια σε δέντρα.
Είδος με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα στο παρελθόν, το όρνιο εξαπλώνονταν σε μία πληθώρα ημιορεινών και ορεινών ενδιαιτημάτων. Οι περιοχές τροφοληψίας του περιλάμβαναν κυρίως ανοικτές, λοφώδεις εκτάσεις με θαμνώδη βλάστηση ή λιβάδια με βραχώδεις εξάρσεις, αν και δεν ήταν σπάνιο ακόμη και σε πεδινές περιοχές ή ακόμη και δέλτα ποταμών, όπως του Έβρου και του Αχελώου. Κύρια χαρακτηριστικά της ζώνης εξάπλωσης του ήταν πάντα η νομαδική-εκτατική κτηνοτροφία και η ύπαρξη κατάλληλων βράχων για φώλιασμα. O συνολικός αριθμός ατόμων πριν τη δεκαετία 1980 είχε εκτιμηθεί σε 600-970 άτομα, εκ των οποίων τα 300-470 στην ηπειρωτική Ελλάδα και τα 300-400 στην Κρήτη.
Σήμερα, ωστόσο, οι πληθυσμοί του έχουν καταρρεύσει σε όλη την Ελλάδα ( έχουν απομείνει 10-12 ζευγάρια στη Θράκη, 10-15 ζευγάρια στην Αιτωλοακαρνανία, 9-10 ζευγάρια στις Κυκλάδες), εκτός της Κρήτης, η οποία φιλοξενεί ακόμη 250-340 ζευγάρια, που αποτελούν και το μεγαλύτερο νησιωτικό πληθυσμό στον κόσμο. Ο συνολικός του πληθυσμός εκτιμάται σε 280-380 ζευγάρια, ενώ η μείωση του στην ηπειρωτική Ελλάδα υπολογίζεται σε 85%.
Οι σοβαρότερες απειλές για το όρνιο είναι η δευτερογενής δηλητηρίαση λόγω της παράνομης χρήσης δολωμάτων και η χωροθέτηση αιολικών πάρκων σε περιοχές αναζήτησης τροφής. Επιπλέον, οι αλλαγές χρήσεων γης και ο ενσταβλισμός των ζώων υποβαθμίζουν το βιότοπο τροφοληψίας του είδους, ενώ σημαντική απειλή αποτελεί και το μικρό πληθυσμιακό μέγεθος και η χαμηλή γενετική ποικιλότητα.
Πηγή: Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τρία πτωματοφάγα είδη ορνιθοπανίδας (γύπες): Γυπαετό (Gypaetus barbatus), Όρνιο (Gyps fulvus), Μαυρόγυπα (Aegypius monachus)
Yorumlar