της Φαίης Ζουριδάκη*
Η δημιουργικότητα έχει αρχίσει να θεωρείται ως πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος στην κοινωνική ζωή, που προκύπτει από ένα σύνολο οικονομικών και κοινωνικών ανησυχιών που επηρεάζουν την καθημερινή ρουτίνα στις μέρες μας. Ο δημιουργικός τουρισμός παρέχει στους επισκέπτες την ευκαιρία να αναπτύξουν τις δημιουργικές τους δεξιότητες μέσω της ενεργού συμμετοχής σε μαθησιακές εμπειρίες. Επίσης, απευθύνεται σε ομάδες ανθρώπων που δεν χρειάζεται να είναι σωματικά στη δουλειά, όπως οι digital nomads. Αρκεί ένας ωραία διαμορφωμένος και σύγχρονος τόπος διαμονής.
Η λειτουργία ενός οικολογικού χωριού ή αλλιώς ecovillage, όπου θα προάγονται υπεύθυνες περιβαλλοντικές συμπεριφορές μέσω του δημιουργικού τουρισμού αποκτά περισσότερους θαυμαστές μέρα με τη μέρα. Το κίνημα των ecovillage είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο που έχει προκύψει ως απάντηση στις επιπτώσεις του σύγχρονου τρόπου ζωής τόσο στο κοινωνικό όσο και στο οικολογικό μας περιβάλλον. Το οικολογικό χωριό είναι ένας όρος που τέθηκε σε κοινή χρήση στις αρχές της δεκαετίας του 1990, από το Global Ecovillage Network. «Ένα οικολογικό χωριό είναι μια σκόπιμη ή παραδοσιακή κοινότητα που χρησιμοποιεί τοπικές συμμετοχικές διαδικασίες για να ενσωματώσει ολιστικά τις οικολογικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές διαστάσεις της βιωσιμότητας προκειμένου να αναγεννήσει κοινωνικά και φυσικά περιβάλλοντα». Στον πυρήνα ενός οικολογικού χωριού βρίσκεται η πρόθεση των κατοίκων του να σχεδιάσουν το δικό τους μονοπάτι προς το μέλλον.
Κοινότητες σαν αυτές έχουν αναπτύξει με την πάροδο του χρόνου μια εκπληκτική σειρά εσωτερικών δημοκρατικών συστημάτων διακυβέρνησης με χαμηλού αντίκτυπου και υψηλή ποιότητα ζωής. Έχει αποδειχθεί ότι μπορούν και συντηρούν αλλά και να προωθούν πραγματικά βιώσιμους τρόπους ζωής, τόσο σε αγροτικές όσο και σε αστικές περιοχές. Με τον τρόπο αυτό στοχεύουν να οικοδομήσουν έναν κόσμο που ζει με τα δικά του μέσα και έναν κόσμο ειρηνικό με τον ίδιο του τον εαυτό. Η καινοτομία, η δημιουργικότητα και η συνετή χρήση της τεχνολογίας αλλά και των πόρων, μπορούν να συμβάλουν μαζικά στην αντιμετώπιση παγκόσμιων ζητημάτων φτώχειας και περιβαλλοντικής καταστροφής.
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά χαρακτηριστικά μεταξύ όλων των κοινοτήτων των ecovillage είναι η αρχιτεκτονική ποικιλομορφία, με απώτερο σκοπό την ελαχιστοποίηση των απορριμμάτων του χώρου, ενώ μεγιστοποιεί την ενεργειακή απόδοση. Τα «πράσινα σπίτια» χαρακτηρίζονται για τη μόνωση υψηλής τεχνολογίας, τις τεχνικές κατασκευής τοίχων και παραθύρων καθώς και συστήματα θέρμανσης και ψύξης, έτσι τείνουν να μοιάζουν με πιο συμβατικές κατοικίες.
Οι ντόπιοι στην προκειμένη φάση μπορεί να αποκτήσουν μεγαλύτερη περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση λόγω της συμμετοχής τους στον οικοτουρισμό σε σχέση με τις δραστηριότητες των επισκεπτών-τουριστών. Οι ξεναγοί οικοτουρισμού διδάσκουν επίσης τους επισκέπτες για τα τοπικά φυτά, την άγρια ζωή, το δάσος, την ιστορία και τα πολιτιστικά αξιοθέατα. Ο τουρισμός συγκεντρώνει πολύ διαφορετικούς ανθρώπους και εθνικότητες που επηρεάζουν τη διαδικασία πολιτιστικής ανάπτυξης σε έναν προορισμό. Αυτό φέρνει νέες ιδέες που σε συνδυασμό με την καινοτομία μπορούν να γίνουν ένα μοναδικό πλεονέκτημα στον εκάστοτε προορισμό.
Φτάνοντας προς το τέλος είναι σημαντικό να συλλογιστούμε πως η υιοθέτηση υπεύθυνης περιβαλλοντικής συμπεριφοράς αποτελεί μια από τις βασικές λύσεις για όλες τις σύγχρονες κοινωνίες και κυβερνήσεις. Τα οικολογικά χωριά με τις αρχές και τις αξίες που τους διέπουν αποτελούν παραδείγματα υπεύθυνης περιβαλλοντικής συμπεριφοράς. Η επαφή με τη φύση δεν είναι απλώς ένα ευχάριστο έργο, αλλά αποτελεί ουσιαστικό συστατικό του γενικού στόχου της ανθρώπινης ευημερίας. Είναι υψίστης σημασίας να κατανοήσουμε τις προοπτικές μας, καθώς εμείς τόσο τώρα όσο και στο μέλλον θα επηρεάσουμε και θα επηρεαστούμε από περιβαλλοντικά θέματα με πολλούς τρόπους. Αυτός είναι ένας τρόπος προώθησης ενός νέου βιώσιμου ταυτισμού μέσα από το πρίσμα ευχάριστων δραστηριοτήτων που τον πλαισιώνουν.
*Ερευνήτρια Περιβαλλοντολόγος