της Δωροθέας Τόμελη
Από τις αρχές του 1970, η ιδέα του Building Information Modelling (BIM) ή στα ελληνικά Μοντέλο Δομικών Πληροφοριών (ΜΔΠ) ξεκίνησε να δημιουργείται με σκοπό να συμβάλει στην διαχείριση και στον τρόπο του τεχνικού σχεδιασμού μιας κατασκευής. Η πρώτη εφαρμογή αυτού του εργαλείου έγινε το 1987 από την εταιρία Graphisoft. Ο επίσημος ορισμός του ΒΙΜ στα ελληνικά είναι «η ολοκληρωμένη ψηφιακή αναπαράσταση των φυσικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών μιας υποδομής» σύμφωνα με την Διεθνή Επιτροπή Προτύπων ΒΙΜ. Τον Ιανουάριο του 2019 ο Διεθνής Οργανισμός Ταυτοποίησης (ISO) δημοσίευσέ τους επίσημους κανονισμούς σχετικά με το ΒΙΜ στο έγγραφο ISO19650.
Ο όρος αυτός δεν χρησιμοποιείται για να περιγράψει μόνο κάποια μέθοδο σχεδίασης, αλλά και την διαχείριση του κύκλου ζωής ενός έργου από την αρχή έως και την ανακύκλωση/κατεδάφιση του. Υπάρχουν τέσσερα βασικά στάδια στο ΒΙΜ που πρέπει να ακολουθούνται: Στάδιο 0 (2D σχεδιαστικό μοντέλο), Στάδιο 1 (3D σχεδιαστικό μοντέλο) Στάδιο 2 (βελτίωση του 3D σχεδιαστικού μοντέλου) και Στάδιο 3 (4D χρονοδιαγράμματα, 5D κοστολόγηση και 6D βιωσιμότητα). Το κάθε στάδιο έχει έξτρα λειτουργίες, με τις οποίες λαμβάνονται βελτιωμένες αποφάσεις σε όλο τον κύκλο της ζωής του έργου. Με βάση τα παραπάνω στάδια, το λογισμικό μπορεί να βοηθήσει στην βιωσιμότητα και στις φιλικές κατασκευές προς το περιβάλλον.
Πρώτα απ’ όλα, στην πλατφόρμα του ΒΙΜ έχουν πρόσβαση όλοι οι συμβαλλόμενοι κι οι σχετικά ενδιαφερόμενοι με το έργο (δηλαδή πελάτες, μηχανικοί, αρχιτέκτονες, τοπογράφοι κλπ.). Άρα όλοι μπορούν να εκφέρουν την άποψη τους και ο πελάτης να επιλέξει την πιο βελτιωμένη εκδοχή. Συνεπώς γλυτώνει χρήμα και χρόνο, αποφεύγοντας καθυστερήσεις και επιμέρους συζητήσεις.
Ο συντονισμός του σχεδιασμού, του κόστους, της παραγωγής και της κατασκευής συμβάλλει στην ακριβή παραγγελία υλικών και εξοπλισμού, καθώς οι ποσότητες και οι πληροφορίες προέρχονται απευθείας από το μοντέλο. Με αυτόν τον τρόπο το λογισμικό καθιστά εύκολη και αξιόπιστη την εξαγωγή πληροφοριών σε προγράμματα υποβολής προσφορών και εκτίμησης.
Στην περίπτωση της ανακαίνισης, το πρόγραμμα ΒΙΜ μπορεί να εξάγει 2-3 διαφορετικές επιλογές για τον πελάτη, ώστε να διαλέξει την πιο αποτελεσματική και λειτουργική πρόταση για εκείνον, χρησιμοποιώντας δομικά υλικά χαμηλών εκπομπών «λιτών» κατασκευών. Δηλαδή, αυτό το εργαλείο μπορεί να μετρήσει και να συγκρίνει τον άνθρακα μεταξύ διαφορετικών δομικών υλικών, ώστε ο πελάτης να επιλέξει το πιο φιλικό προς το περιβάλλον.
Επίσης, το ΒΙΜ μπορεί να βεβαιώσει μέσω των σχεδιαστικών του λειτουργιών, τα εξαρτήματα και τα υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ένα συντονισμένο μοντέλο. Έτσι, μειώνει τις παραγγελίες και τις σπατάλες και επιτρέπει σε υλικά να επαναχρησιμοποιηθούν ή να ανακυκλωθούν με βεβαιότητα. Με τον τρόπο αυτό γίνονται λιγότερες παραδόσεις και λιγότερη απομάκρυνση απορριμμάτων από το εργοτάξιο, μειώνοντας την μεταφορά και την σχετική κατανάλωση καυσίμου, τις εκπομπές άνθρακα, την οδική συμφόρηση και την ηχορύπανση.
Προσφέρει βελτιωμένη ποιότητα κατασκευής και ασφάλεια των εργαζομένων, παρέχοντας μεγαλύτερη αντοχή σε προσωρινές κατασκευές στα εργοτάξια και στα ικριώματα (σκαλωσιές), καθώς γίνεται μελέτη των εξαρτημάτων και των υλικών στο λογισμικό.
Καθώς το ΒΙΜ ενσωματώνει όλες τις πληροφορίες και όλα τα στοιχεία σε ένα μοντέλο, αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην συνέχεια για τον προγραμματισμό συντήρησης στοιχείων με διαφορετική διάρκεια ζωής. Οπότε τα προγράμματα μεγάλων επισκευών μπορούν να συγχρονιστούν και να ελαχιστοποιηθούν. Επίσης, έχουμε την δυνατότητα με αυτό το εργαλείο να καταγράψουμε φθορές και κινδύνους κατά την διάρκεια συντήρησης. Σε κτίρια και σε υποδομές ύδρευσης/λυμάτων όπου πραγματοποιείται συνεχής μέτρηση και έλεγχος, έχουν επιτευχθεί σημαντικές μειώσεις ενέργειας και άνθρακα.
Ο τομέας του περιβάλλοντος έχει υποφέρει ιστορικά από μια κοινή πρόκληση: την καταγραφή και την εκμάθηση από την εμπειρία για την αποφυγή επανάληψης λαθών. Το ΒΙΜ μπορεί να καλύψει κι αυτό το κομμάτι για εμάς, ανανεώνοντας τις πληροφορίες του και τις συνιστώσες βασιζόμενο στην εμπειρία της μελέτης και του σχεδιασμού.
Οι προληπτικοί επαγγελματίες κατασκευών επωφελούνται από αυτό το πλεονέκτημα της διαδικασίας BIM συμπεριλαμβάνοντας μακροπρόθεσμες επιχειρησιακές συστάσεις και χρονοδιαγράμματα συντήρησης με γνώμονα το περιβάλλον στις παραμέτρους του ολοκληρωμένου έργου τους. Αυτό είναι μια προστιθέμενη αξία για τους νέους ιδιοκτήτες κτιρίων, βελτιώνοντας τη συνολική βιωσιμότητα. Το ΒΙΜ έχει μπει στις ζωές πολλών ανθρώπων που ασχολούνται με τις κατασκευές στο εξωτερικό και ευελπιστούμε να γίνει γνωστό και στην Ελλάδα σύντομα, καθώς έχει πολλές δυνατότητες και σίγουρα στο μέλλον θα μας ανταμείψει.
Βιβλιογραφία
1. Barnes, P. (2019). ‘BIM in principle and in practice’, ICE Publishing, Third Edition, Thomas Telford Limited.
2. BIM Community (Σύνδεσμος)
3. MOTT MACDONALD (Σύνδεσμος)
4. Trimble, Constructible (Σύνδεσμος)