Όπως κάθε χρόνο, στο envinow υποδεχόμαστε το 2022 με μια ανασκόπηση της χρονιάς που κλείνει, πραγματοποιώντας έναν σύντομο απολογισμό σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Για δεύτερη χρονιά, η αλλαγή του έτους γίνεται υπό τη σκιά της νέας μετάλλαξης του κορωνοϊού, που τις τελευταίες μέρες δείχνει να ξεπερνά κάθε προηγούμενο σε αριθμό κρουσμάτων. Στο πλαίσιο της πανδημίας, είναι καλό να θυμόμαστε την ανακοίνωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ότι οι προσπάθειες να βελτιωθεί η ανθρώπινη υγεία είναι «καταδικασμένες σε αποτυχία» εάν η ανθρωπότητα δεν αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή.
Η πανδημία όμως, ανέδειξε και μια ακόμη παθογένεια των κοινωνιών, όπου πλήθος απλών πολιτών, δημοσιογράφων και πολιτικών ανέλαβαν τον ρόλο των υγειονομικών. Εν όψει σημαντικών εξελίξεων που άπτονται του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής και πρόκειται να συντελεστούν τα επόμενα χρόνια, είναι μείζονος σημασίας η υπευθυνότητα σε αυτά τα θέματα. Η αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων πρέπει να γίνεται με ισχυρά θεμέλια στην επιστήμη και τη γνώση. Ο λόγος πρέπει να δοθεί στους εκάστοτε ειδικούς και να ακουστούν μέσω ενός παραγωγικού διαλόγου στην κοινωνία. Το envinow υπηρετεί αυτό το σκοπό από την αρχή της λειτουργίας του και θα συνεχίσει στις μεγάλες προκλήσεις που θα εμφανιστούν τα επόμενα χρόνια.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, το 2021 ήταν μια σχετικά αποτυχημένη χρονιά στην προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα συνέχισαν να ταλανίζουν πολλές περιοχές, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις πλημμύρες σε Βέλγιο και Γερμανία. Θετική είδηση ήταν η επιστροφή των ΗΠΑ στη συμφωνία του Παρισιού, ωστόσο στη Διάσκεψη της Γλασκώβης τα αποτελέσματα ήταν μάλλον απογοητευτικά. Σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως και στην Ελλάδα, η μεγάλη ενεργειακή κρίση καθυστερεί την ενεργειακή μετάβαση, που είναι ακόμη πιο κρίσιμη στις μεγαλύτερες χώρες.
Υπάρχει βέβαια και η θετική όψη του νομίσματος που σχετίζεται με την υιοθέτηση καλών περιβαλλοντικών πρακτικών. Τα υλικά των προϊόντων και συσκευασιών γίνονται όλο και πιο πράσινα, οι δείκτες ESG υιοθετούνται από όλο και μεγαλύτερο αριθμό επιχειρήσεων και πολίτες μαζί με επιχειρήσεις οδηγούνται εθελοντικά και με νομοθετικές ρυθμίσεις σε μια πιο βιώσιμη λειτουργία.
Στην Ελλάδα, η πρόοδος στα περιβαλλοντικά θέματα το 2021 ήταν ικανοποιητική, δεδομένων των νέων συνθηκών της ενεργειακής κρίσης. Ωστόσο, τα μεγάλα προβλήματα αναδείχθηκαν από τα έντονα καιρικά φαινόμενα που σημειώθηκαν με την "Μήδεια" του Φεβρουαρίου και τις μεγάλες πυρκαγιές του Αυγούστου. Στις δύο περιπτώσεις αναδείχτηκαν σημαντικά προβλήματα που θα μας απασχολήσουν και στο μέλλον αν δεν τα αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά. Τα βασικότερα είναι η επιχειρησιακή ολιγωρία σε ακραία καιρικά φαινόμενα παρότι έχουν προβλεφθεί μετεορολογικά και η πολύ χαμηλή ανθεκτικότητα των κρίσιμων υποδομών, με αποκορύφωμα τον ΔΕΔΔΗΕ. Η αδυναμία εξυπηρέτησης πολιτών με ποιοτικές υπηρεσίες, δεν μπορεί να επιτευχθεί αν δεν τεθούν σημαντικές οικονομικές κυρώσεις όπως σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες (πρόστιμο ανά λεπτό μη εξυπηρέτησης πελατών), με αποτέλεσμα τα εγχειρήματα ιδιωτικοποίησης μονοπωλιακών υπηρεσιών είναι καταδικασμένα να αποτύχουν.
Ένα πολύ θετικό νέο των τελευταίων ημερών -σχετικό με την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης με πράσινη ενέργεια- είναι η απόφαση του ΥΠΕΝ να τεθεί σε τροχιά υλοποίησης το υδροηλεκτρικό έργο στη Μεσοχώρα Τρικάλων που θα συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 300.000 τόνους κάθε χρόνο. Ταυτόχρονα, οι επενδύσεις σε ΑΠΕ θα συνεχιστούν τα επόμενα χρόνια στην Ελλάδα και είμαστε εν αναμονή του ρυθμιστικού πλαισίου για τα θαλάσσια αιολικά πάρκα που έχουν κινήσει το ενδιαφέρον των μεγάλων Ελληνικών και Ευρωπαϊκών ενεργειακών ομίλων.
Τα ανοιχτά μέτωπα όμως του ΥΠΕΝ είναι πολλά. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το σχέδιο απολιγνιτοποίησης που θα κατευθύνει επενδύσεις στις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης που θα πληγούν από το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων. Μέχρι το τέλος του 2022, πρόκειται να συσταθούν και νέες ρυθμιστικές αρχές για τα ύδατα και τα απόβλητα. Η σύσταση των ρυθμιστικών αρχών είναι χρήσιμη και δοκιμασμένη από τις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, στόχος θα πρέπει να είναι ο εξορθολογισμός πρακτικών που ακολουθούμε στην Ελλάδα στο σύνολο των φορέων.
Χαρακτηριστικά, στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων είναι τελείως ανορθολογικό να δαπανώνται πάνω από 2 δισεκατομμύρια για να δημιουργηθούν Μονάδες Μηχανικής-Βιολογικής Επεξεργασίας, οι οποίες όπως έχει αποδεχτεί από παραδείγματα σε άλλες χώρες δεν αποτελούν καλή επιλογή για την αύξηση του ποσοστού ανακύκλωσης. Είναι παράλογο να μην συνοδεύεται αυτή η προσπάθεια από μια συντονισμένη προσπάθεια αύξησης του ποσοστού διαλογής στην πηγή. Κλείνοντας τη χρονιά, η Ελλάδα οδηγεί σε ταφή το 78% των απορριμμάτων της την ώρα που Γερμανία και Ελβετία είναι στο 0% και Σουηδία, Ολλανδία, Φινλανδία, Δανία και Βέλγιο είναι στο 1%. Ενδιαφέρον ποιοτικό στοιχείο είναι ότι όλες οι χώρες αυτές έχουν ένα ποσοστό καύσης πάνω από 30%. Μέχρι να υπάρξει συμπαγής στρατηγική διαλογής στην πηγή, τουλάχιστον για τα οργανικά απόβλητα, η ανακύκλωση θα παραμείνει σε ποσοστά κάτω του 50%.
Σε μικρότερο βαθμό, ίδια είναι η κατάσταση και στα έργα ύδρευσης που σχετίζονται με έργα τηλεχειρισμού δικτύων ύδρευσης και ελέγχου διαρροών, που είναι ελάχιστα αποτελεσματικές. Σε αντίστοιχα έργα, εταιρείες ύδρευσης σε όλη τη χώρα προμηθεύονται έξυπνα υδρόμετρα χωρίς να έχουν οργανώσει τις διαδικασίες και τον τρόπο αξιοποίησης των διαφόρων δεδομένων που προκύπτουν. Συγχρόνως, το ρυθμιστικό πλαίσιο για την επαναχρησιμοποίηση των λυμάτων για άρδευση υπάρχει από το 2011, ωστόσο ελάχιστες είναι οι εφαρμογές που έχουν γίνει. Είναι και αυτό αξιοπερίεργο, αν σκεφτεί κανείς ότι το νερό καταλήγει στους αποδέκτες, ενώ μπορούσε να επαναχρησιμοποιηθεί, δεδομένου ότι η άρδευση αποτελεί το 85% της κατανάλωσης νερού στην Ελλάδα.
Κλείνοντας, το 2021 ήταν μια ακόμη χρονιά που το envinow παρέμεινε η κορυφαία διαδικτυακή κοινότητα για το περιβάλλον, με πλούσιο περιεχόμενο και πραγματοποίησε την μεγαλύτερη ανανέωση της ομάδας από το 2018.
Η εμπιστοσύνη σας μας τιμά και μας καθιστά υπεύθυνους να συνεχίσουμε το έργο μας με σοβαρότητα, υπευθυνότητα, αξιοπιστία και νέες ιδέες.
ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ ΤΟ 2022!
