της Δωροθέας Τόμελη
Το περιβάλλον έχει να μας προσφέρει πολλές αναξιοποίητες δυνατότητες για την μείωση των κινδύνων από την κλιματική αλλαγή και την αντιμετώπιση των αποτελεσμάτων αυτής, ώστε να βελτιωθεί η ζωή των ανθρώπων. Ουσιαστικά με την προστασία και την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων στην Γη, βοηθάμε τα ζώα και τα φυτά να αποκτήσουν ανθεκτικότητα στο νέο κλίμα. Στην συνέχεια για παράδειγμα, η φύση ανταποδίδει σε αυτήν την βοήθεια, ώστε να ρυθμίσουμε το κλίμα, να μας προσφέρει πιο καθαρό νερό, λιγότερες ασθένειες και να γονιμοποιήσουμε τις καλλιέργειές μας. Βέβαια η επένδυση στο περιβάλλον δεν είναι αρκετή. Πρέπει να αλλάξουμε ριζικά τον τρόπο της καθημερινής μας ζωής (ειδικά στα θέματα βιομηχανίας, ενεργειακές λύσεις, υποδομές κλπ.) για να εξασφαλίσουμε ένα πιο βιώσιμο πλανήτη. Η ανάληψη δράσης αυτή την στιγμή, μας δίνει τις περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας.
Πλέον η κλιματική αλλαγή απειλεί και την ανθρώπινη ζωή, καθώς επίσης την υγεία και την ευημερία της Γης. Σύμφωνα με την νέα δημοσίευση του Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) Sixth Assessment Report, επιβάλλονται επείγουσες μακροπρόθεσμες ενέργειες και ουσιώδεις αλλαγές για να αυξηθεί η δυνατότητα της φύσης και του ανθρώπου να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή. Ένα σημαντικό βήμα γι’ αυτό, είναι η αναγνώριση της βιοποικιλότητας, της κλιματικής αλλαγής και της ανθρώπινης ζωής ως ένα ενιαίο σύστημα (που σημαίνει ότι όλα είναι αλληλένδετα). Αν για παράδειγμα, ένα από τα παραπάνω επηρεαστεί, τότε αλλάζουν και τα άλλα δύο. Με βάση αυτή την θεωρεία, θα πρέπει να σχεδιάζονται και να εφαρμόζονται οι αντιδράσεις διατήρησης και αλλαγής, λαμβάνοντας υπόψιν όχι μόνο σε επίπεδο τοπικό αλλά παγκόσμιο. Οι αποφάσεις κι οι ενέργειές μας θα πρέπει να βασίζονται στον πρωταρχικό στόχο για την επίτευξη των καλύτερων αποτελεσμάτων.
Όσο θα πραγματοποιούνται αυτοί οι σχεδιασμοί δράσεων, θα πρέπει να συγκεντρωνόμαστε μόνο σε υγιή και διαφορετικά οικοσυστήματα τα οποία θα μπορούν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της κλιματικής αλλαγής. Στόχος είναι η αποκατάσταση των οικοσυστημάτων. Επιστημονικές έρευνες αποδεικνύουν ότι η ικανότητα παροχής αυτών των υπηρεσιών βασίζεται στο 30 με 50% της επιφάνειας της Γης (ωκεανοί, γλυκό νερό, φύση) προκειμένου να υπάρξει ένα καλό αποτέλεσμα στην βιώσιμη διαχείριση φυσικών πόρων.
Σύμφωνα με έρευνες οι κλιματικοί κίνδυνοι για τον άνθρωπο μπορούν να μειωθούν με την ενίσχυση της φύσης. Άρα όσο επενδύουμε στο περιβάλλον και στην προστασία του, θα έχουμε όφελος ως προς τον άνθρωπο και την βιοποικιλότητα. Για παράδειγμα οι πλημμύρες κατά μήκος των ποταμών μπορούν να αντιμετωπιστούν με καλύτερα αντιπλημμυρικά έργα, φύτευση δέντρων και με την δημιουργία νέων φυσικών οικοτόπων (πεδιάδες, λίμνες, πάρκα κλπ.).
Δεν είναι ακριβές οι λύσεις κι οι ενέργειες που χρειάζονται να πραγματοποιηθούν ώστε να προστατεύσουμε την φύση. Το αντίθετο μάλιστα, είναι πολύ φτηνές διότι βασίζονται στην ανάπτυξη των υποδομών και σε απλά μηχανήματα. Το δύσκολο είναι να το συνειδητοποιήσουν οι άνθρωποι και να αποφύγουμε την ζημιά. Οι λύσεις αυτές θα πρέπει να ολοκληρωθούν στα σωστά μέρη και με σωστές προσεγγίσεις με γνώμονα την τοπική και γηγενή γνώση, την επιστημονική κατανόηση και την εξειδίκευση στην πράξη. Ως αποτέλεσμα η γνώση είναι το κλειδί.
Η κλιματική αλλαγή δεν θα έχει τους ίδιους κινδύνους σε όλη την Γη. Η κάθε τοποθεσία, το κάθε έθνος, η κάθε κοινότητα θα έχει το δικό της σημείο εκκίνησης για την προσαρμογή του κλίματος και την βιώσιμη ανάπτυξη σύμφωνα με τους κινδύνους που θα αντιμετωπίσει. Όμως όποια λύση κι αν ακολουθήσει το κάθε έθνος, η Ανθεκτική Ανάπτυξη στο Κλίμα θα είναι η θεμελιώδης αλλαγή που θα έχει 5 βασικούς τομείς:
Τα ενεργειακά συστήματα του κόσμου μας.
Τον τρόπο που χρησιμοποιούμε διαχειριζόμαστε και προστατεύουμε τους ωκεανούς, το γλυκό νερό, τα οικοσυστήματα κλπ.
Οι υποδομές των πόλεων και ο τρόπος με τον οποίο θα αναπτύσσονται.
Ο τρόπος λειτουργίας των βιομηχανιών, εργοστασίων και εν κατακλείδι των οικονομικών μας.
Τέλος, ο τρόπος λειτουργίας της κάθε κοινότητας σε τοπικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο.
Η διασφάλιση ενός υγιούς και ανθεκτικού στο κλίμα μέλλον για όλους είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατο να επιτευχθεί σε πολλές περιοχές, με την υπερθέρμανση του πλανήτη υψηλότερη από 2°C μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Γενικά όσο πιο νωρίς υλοποιηθούν οι παραπάνω αλλαγές, τόσο περισσότερες επιλογές θα έχουμε για τις λύσεις της Ανθεκτικής Ανάπτυξης.
Βιβλιογραφία:
https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg2/ [Επίσκεψη 02-08-22]