Η Eurostat δημοσίευσε την Τετάρτη 24 Μαΐου την αναφορά της «Αειφόρος ανάπτυξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση — έκθεση παρακολούθησης για την πρόοδο προς τους ΣΒΑ σε πλαίσιο ΕΕ, έκδοση 2023», η οποία παρέχει μια στατιστική επισκόπηση της προόδου προς τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) στην ΕΕ. Η έκθεση εστιάζει στις τάσεις της τελευταίας πενταετίας, πράγμα που σημαίνει ότι τα στοιχεία αναφέρονται στις περιόδους έως το 2021 και το 2022.
Η έκθεση παρακολούθησης της Eurostat δείχνει ότι η ΕΕ σημείωσε σημαντική πρόοδο προς την επίτευξη πολλών κοινωνικοοικονομικών στόχων κατά την πιο πρόσφατη πενταετή περίοδο των διαθέσιμων δεδομένων, ενώ οι τάσεις στον περιβαλλοντικό τομέα ήταν λιγότερο ευνοϊκές.
Η ΕΕ σημείωσε σημαντική πρόοδο προς 3 ΣΒΑ: αξιοπρεπή εργασία και οικονομική ανάπτυξη, μείωση της φτώχειας και βελτίωση της ισότητας των φύλων
Τα τελευταία πέντε χρόνια, η ΕΕ σημείωσε σημαντική πρόοδο προς τη διασφάλιση αξιοπρεπούς εργασίας και οικονομικής ανάπτυξης (SDG 8), τη μείωση της φτώχειας (SDG1) και τη βελτίωση της ισότητας των φύλων (SDG 5).
Σημειώθηκε επίσης καλή πρόοδος προς τη μείωση των ανισοτήτων (SDG 10), τη διασφάλιση ποιοτικής εκπαίδευσης (SDG 4) και την προώθηση της ειρήνης και της προσωπικής ασφάλειας στην επικράτεια της ΕΕ και τη βελτίωση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη και της εμπιστοσύνης στους θεσμούς (SDG 16). Η ΕΕ σημείωσε επίσης καλή πρόοδο ως προς τους στόχους της υγείας και της ευημερίας (SDG 3) παρά τις οπισθοδρομήσεις που προκλήθηκαν από την πανδημία COVID-19, καθώς και στην καινοτομία και τις υποδομές (SDG 9).
Συγκριτικά, η πρόοδος προς τους υπόλοιπους έξι στόχους ήταν λιγότερο σημαντική. Τάσεις στους τομείς της υπεύθυνης κατανάλωσης και παραγωγής (SDG 12), βιώσιμων πόλεων και κοινοτήτων (SDG 11), ζωής κάτω από το νερό (SDG 14), μηδενικής πείνας (SDG 2), καθαρού νερού και υγιεινής (SDG 6) και οικονομικά προσιτές και καθαρές ενέργειας (SDG 7) ήταν μετρίως ευνοϊκές για την ΕΕ.
Αναμένεται μεγαλύτερη πρόοδος για τρεις στόχους: τη δράση για το κλίμα (SDG 13), τη ζωή στην ξηρά (SDG 15) και τις παγκόσμιες εταιρικές σχέσεις (SDG 17).
Στην περίπτωση του SDG 13, σύμφωνα με προσωρινές εκτιμήσεις για το 2021, η ΕΕ μείωσε τις καθαρές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κατά περίπου 30% από το 1990. Ωστόσο, η ΕΕ έχει θέσει φιλόδοξους και απαράμιλλους κλιματικούς στόχους για το 2030 και, σε σύγκριση με τις τάσεις του παρελθόντος, θα απαιτήσουν περισσότερη προσπάθεια. Για το λόγο αυτό, έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή πρόσθετα μέτρα μέσω του πακέτου «Fit for 55». Για την ενέργεια, η ΕΕ έχει επίσης θέσει πιο φιλόδοξους στόχους για το 2030, υπονοώντας ότι αναμένεται να είναι ορατή τα επόμενα χρόνια ισχυρότερη πρόοδος στην ενεργειακή απόδοση και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Όσον αφορά τη ζωή στην ξηρά (SDG 15), παρόλο που οι χερσαίες προστατευόμενες περιοχές έχουν αυξηθεί από το 2013, απαιτούνται πρόσθετες προσπάθειες για να αντιστραφεί η υποβάθμιση των οικοσυστημάτων.
Όσον αφορά τις εταιρικές σχέσεις για τους στόχους (SDG 17), η τάση αντανακλά εν μέρει τις κυκλικές επιπτώσεις και, κυρίως, την αύξηση του δημόσιου χρέους που προκύπτει από την κρίση του COVID-19.
Βελτιωμένη ανάλυση των βραχυπρόθεσμων επιπτώσεων της τρέχουσας κρίσης στους ΣΒΑ
Για πρώτη φορά, η έκθεση ανέλυσε τις βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις των τρεχουσών κρίσεων στους ΣΒΑ. Αυτό περιλαμβάνει την ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από την επιθετικότητα της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και τους μετασεισμούς της πανδημίας. Η έκθεση περιλαμβάνει επίσης ένα κεφάλαιο με βελτιωμένη ανάλυση των δευτερογενών επιπτώσεων της κατανάλωσης της ΕΕ στον υπόλοιπο κόσμο.
Το σύνολο των δεικτών ΣΒΑ της ΕΕ διαρθρώνεται σε 17 στόχους, με περίπου 100 δείκτες, που αναθεωρούνται κάθε χρόνο, ευθυγραμμισμένοι αλλά όχι πανομοιότυποι με τους δείκτες ΣΒΑ του ΟΗΕ. Πολλοί από τους δείκτες χρησιμοποιούνται ήδη για την παρακολούθηση των υφιστάμενων πολιτικών όπως το 8ο Πρόγραμμα Δράσης για το Περιβάλλον και το Σχέδιο Δράσης για τον Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων.