του Χρήστου Καλαντζή
Ή ένα ακόμη καλύτερο ερώτημα είναι το «ποια η θέση των πολιτών όσον αφορά την διατήρηση του περιβάλλοντος; ».
Πρέπει να γνωρίζει κάποιος ότι υπάρχουν αρκετά σημεία μεγάλης σημασίας και έκτασης στο περιβαλλοντικό θεσμικό πλαίσιο της χώρας, αλλά και στο Ευρωπαϊκό με σχετικό περιεχόμενο. Ότι υπάρχουν νομικά αναγνωρισμένες βάσεις, ερείσματα, πάνω στα οποία οι πολίτες μπορούν να ανέβουν, να στηριχτούν, για να ακουστούν και να παρέμβουν.
Ένα σημαντικό παράδειγμα είναι ο νόμος υπ’ αριθμόν 3422 του 2005 ο οποίος κυρώνει την Σύμβαση του 1998 για την συμμετοχή του κοινού στην λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση σε δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα. Η Σύμβαση είναι ονομαστικά γνωστή για την πόλη της Δανίας στην οποία υιοθετήθηκε, Aarhus . Ένα από τα βασικότερα σημεία αυτού του νομοθετήματος είναι πως θεσμοθετεί την διασφάλιση της πρόσβασης σε περιβαλλοντικές πληροφορίες και την συμμετοχή του κοινού στην λήψη αποφάσεων, όπως λέει και ο τίτλος του.
Δηλαδή, ο πολίτης μπορεί ζητήσει από τον αρμόδιο φορέα την επιθυμητή περιβαλλοντική πληροφορία ενώ αυτός με την σειρά του υποχρεούται να την παραθέσει.
Όσον αφορά την παρέμβαση, κάθε έργο, δραστηριότητα, πρόγραμμα ή σχέδιο με επιπτώσεις στο περιβάλλον ακολουθεί για την αδειοδότηση του μια διαδικασία που εμπεριέχει και την συμμετοχή του κοινού, αλλά όχι του οποιοδήποτε κοινού. Του ενδιαφερόμενου κοινού. Δηλαδή αυτού που έχει έννομο συμφέρον.
Υπάρχουν αρκετές δυνατότητες για το κοινό να συμμετάσχει στην λήψη αποφάσεων, αλλά πρέπει να είναι ενημερωμένο όσον αφορά δύο βασικά πράγματα. Το πρώτο είναι να γνωρίζει τεκμηριωμένα, επιστημονικά και με αξιόπιστες και αμερόληπτες πηγές τι εστί περιβάλλον, ποιες είναι οι αδυναμίες του, τα όριά του και το πώς ανταποκρίνεται στις ανθρώπινες δραστηριότητες. Στοιχεία πολύ σημαντικά ώστε η συμμετοχή του κοινού να είναι εποικοδομητική και όχι υποβαθμιστική για την διαδικασία της λήψης αποφάσεων. Το δεύτερο και προφανές είναι να είναι ενημερωμένο για τις δυνατότητες συμμετοχής του, τα δικαιώματά του αλλά και τα καθήκοντά του. Υπογραμμίζω την λέξη καθήκον γιατί πολλές φορές ξεχνάμε λέξεις με τέτοια νοήματα και εστιάζουμε στα δικαιώματα.
Σε αυτό το σημείο πρέπει να επισημανθεί, ολοκληρώνοντας, πως το κάθε άτομο όσο δικαίωμα έχει να ζει σε ένα υγειές και κατάλληλο περιβάλλον τόσο έχει καθήκον να το προστατεύσει για το όφελος το δικό του αλλά και για όφελος των μελλοντικών γενεών.
Περισσότερες πληροφορίες για το περιβαλλοντικό θεσμικό πλαίσιο της χώρας, και όχι μόνο, θα είναι σύντομα ελεύθερα διαθέσιμες στον ιστότοπο του Envinow.gr. Στο μεταξύ, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να στείλουν σχετικές ερωτήσεις στο www.envinow.gr/questions.
Comments