Του Χρήστου Καλαντζή
Ο τρόπος με τον οποίο διαχειριζόμαστε την ροή των υδάτων σε επίπεδο αστικού δικτύου επηρεάζει άμεσα την μορφή αλλά και την λειτουργία μίας πόλης. Συγκεκριμένα οι υποδομές διαχείρισης του υδάτινου στοιχείου συντελούν καθοριστικά στον σχεδιασμό και στην μορφοποίηση μίας αστικής κοινότητας. Ιστορικό παράδειγμα αποτελεί η ανατροπή της ανθρωπογεωγραφίας του Παρισιού στο δεύτερο μισό του 18ου αι όταν μας δόθηκε η δυνατότητα να ανεβάζουμε το νερό στους επάνω ορόφους. Φυσικά, το υδρολογικό δίκτυο μιας αστικής κοινότητας δεν επηρεάζει μόνο την γεωγραφική κατανομή του ανθρώπινου πληθυσμού. Επηρεάζει όπως είναι αναμενόμενο και την υγεία - βιωσιμότητα της, πράγμα αβίαστα κατανοητό για οποιονδήποτε καθίσει να σκεφτεί τον τεράστιο ρόλο του υδάτινου παράγοντα στις ζωές μας.
Επί της ουσίας, χρειάζεται να ασχοληθούμε με την παρουσία του νερού στα αστικά δίκτυα σε τρεις διαφορετικές μορφές. Η πρώτη μορφή είναι η ύδρευση, δηλαδή η μεταφορά νερού στους κατοίκους της πόλης. Εκεί χρειάζεται να θέσουμε ως στόχους την ελαχιστοποίηση της οικιακής κατάχρησης του νερού ώστε τελικά να μειωθεί η ζήτηση και την αντιμετώπιση της οποιαδήποτε απώλειας στο δίκτυο ύδρευσης. Δεύτερη μορφή είναι η αποχέτευση. Σε αυτήν, εφαρμόζοντας νέες τεχνολογίες επιδιώκουμε την εξόρυξη ουσιών για τον καθαρισμό των υδάτων και την επαναχρησιμοποίησή τους, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις και για την χρήση των ίδιων των ουσιών. Τέλος, έχουμε την τρίτη μορφή, τα όμβρια. Επιδιώκουμε την μείωση της απορροής και της εισροής υδάτινων όγκων στο υδρολογικό δίκτυο του αστικού κέντρου (βασική στρατηγική αντιμετώπισης των πλημμυρών) και παράλληλα την αξιοποίηση και την χρησιμοποίηση τους. Καθώς τα όμβρια συνδέονται άμεσα με τις πλημμύρες, αυτομάτως αποκτούν περισσότερο χώρο στις συζητήσεις σχεδιασμού και κατασκευών. Ιδίως στην περίπτωση των αστικών περιοχών όπου η περατότητα έχει μειωθεί, ώστε να αυξάνεται ο συνολικός όγκος παροχής αλλά και ο όγκος μέγιστης παροχής αιχμής με τελικό αποτέλεσμα την δημιουργία συνθηκών πλημμύρας.
Για μια αποτελεσματική διαχείριση χρειάζεται να μιλήσουμε για κατανεμημένα συστήματα και όχι κεντρικά, δηλαδή να δουλέψουμε σε κλίμακα όχι αποκλειστικά πόλης, αλλά και σπιτιού και γειτονιάς. Προφανώς για αυτόν τον σκοπό χρειαζόμαστε έργα και υποδομές διαχείρισης αυτών των ομβρίων. Ακόμη, απαραίτητος είναι και ένας σχεδιασμός, που στην προκειμένη περίπτωση φαίνεται να αποτελείται από τέσσερα βασικά βήματα: δέσμευση της απορροής στην πηγή, περιορισμός των όγκων αιχμής, επεξεργασία του συλλεγόμενου νερού και τέλος διήθηση και επαναφόρτιση του υπόγειου δικτύου. Στον παρακάτω πίνακα θα δούμε τρόπους με τους οποίους μπορούμε να υλοποιήσουμε το σχέδιο αυτό.
Είναι όμως πολύ σημαντικό να μην ξεχνάμε πως αυτά τα έργα, όπως και το οποιοδήποτε έργο, για να αποδώσουν και να εκπληρώσουν τον ρόλο τους δεν αρκεί μόνο η κατασκευή τους. Απαραίτητη οπωσδήποτε είναι και η συντήρηση και διατήρηση αυτών των υποδομών.
Comments