Το Συμβούλιο της Επικρατείας με απόφαση που αναρτήθηκε στον ιστότοπό του την Παρασκευή 4 Δεκεμβρίου, αποφάσισε την 7η κατά σειρά ακυρωτική απόφαση σχετικά με αιτήσεις γύρω από τα έργα εκτροπής του Αχελώου ποταμού στο Θεσσαλικό κάμπο. Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο έχει εκδώσει ήδη 6 ακυρωτικές αποφάσεις ενώ μια έχει εκδοθεί από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Την απόφαση 2228 – 2230/2020 εξέδωσε η επταμελής σύνθεση του Ε΄ Τμήματος του ΣτΕ με πρόεδρο τον αντιπρόεδρο Αθανάσιο Ράντο και εισηγητή τον σύμβουλο Παναγιώτη Ευστρατίου.
Η τωρινή απόφαση απέρριψε την αίτηση της περιφέρειας Θεσσαλίας, της περιφερειακής Ένωσης Δήμων Θεσσαλίας (εκπροσωπήθηκαν από τον δικηγόρο Γεώργιο Γεραπετρίτη), τοπικών φορέων της Αιτωλοακαρνανίας, κ.λπ., που ζητούσαν να ακυρωθούν οι υπ΄ αριθμ.: 1) 897/21.12.2017 και 2) 901/21.12.2017 κοινές υπουργικές αποφάσεις που αφορούν τα έργα εκτροπής του Αχελώου.
Με τις υπ’ αριθμ. 908 και 909/2014 αποφάσεις της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων είχαν εγκριθεί τα Σχέδια Διαχείρισης των λεκανών απορροής ποταμών των Υδατικών Διαμερισμάτων Δυτικής Στερεάς Ελλάδας [στο οποίο (Υδατικό Διαμέρισμα) περιλαμβάνεται η Λεκάνη Απορροής του Ποταμού Αχελώου] και Θεσσαλίας [στο οποίο (Υδατικό Διαμέρισμα) περιλαμβάνεται η Λεκάνη Απορροής του Ποταμού Πηνειού], αντίστοιχα.
Με την απόφαση ΣτΕ 7μ 2228/2020 απορρίφθηκε αίτηση για την ακύρωση α) της 901/2017 αποφάσεως της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων, με την οποία εγκρίθηκε η 1η Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Δυτικής Στερεάς Ελλάδας και η αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, και β) της 897/2017 αποφάσεως της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων, με την οποία εγκρίθηκε η 1η Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας και η αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Στις εν λόγω από 2017 αποφάσεις της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων δεν περιλαμβάνεται και το μέτρο της μεταφοράς ποσότητας ύδατος από τον Αχελώο ποταμό στη Λεκάνη Απορροής του ποταμού Πηνειού, όπως είχε αρχικώς στις από 2014 αποφάσεις της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων.
Ειδικότερα, με την απόφαση ΣτΕ 7μ 2228/2020, απερρίφθησαν κατ’ αρχάς λόγοι ακυρώσεως σε σχέση με την προηγηθείσα διαδικασία πληροφόρησης του κοινού και διαβουλεύσεων, αλλά και σε σχέση με την αρμοδιότητα του οργάνου έγκρισης της αναθεώρησης. Εν συνεχεία, επί του λόγου ακυρώσεως ότι τα αναθεωρημένα από 2017 Σχέδια είναι ακυρωτέα, διότι σε αυτά προκρίνεται, χωρίς επιστημονική αξιολόγηση και τεκμηρίωση, η κατασκευή νέων έργων εντός του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας, τα οποία υποκαθιστούν το αρχικώς επιλεγέν σενάριο μεταφοράς ποσότητας ύδατος 250 hm³ από τον Αχελώο στη λεκάνη απορροής του ποταμού Πηνειού, έγινε δεκτό ότι η συμπερίληψη, στα συμπληρωματικά μέτρα του Αναθεωρημένου Σχεδίου Διαχείρισης, νέων έργων εντός του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας, τα οποία υποκαθιστούν το επίμαχο έργο μεταφοράς ύδατος, αφενός στοιχεί με τις προβλέψεις του κρίσιμου παράγωγου ενωσιακού δικαίου (Οδηγία 2000/60/ΕΚ), αφετέρου εγκρίθηκε κατόπιν τεχνικής - επιστημονικής αξιολόγησης, στην οποία ελήφθησαν υπόψη περιβαλλοντικά, κοινωνικά, αναπτυξιακά και οικονομικά κριτήρια και αφού προηγήθηκε δημόσια διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους φορείς.
Περαιτέρω, τα νέα έργα εντάσσονται σε μια δέσμη μέτρων που εξυπηρετούν τον τιθέμενο, με την 1η Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας, στρατηγικό στόχο μειώσεως του υδατικού ελλείμματος στο εν λόγω Υδατικό Διαμέρισμα. Συναφώς, έγινε δεκτό από το Δικαστήριο ότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, τα νέα έργα εντάσσονται σε μια δέσμη μέτρων που εξυπηρετούν τον τιθέμενο, με την 1η Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας, στρατηγικό στόχο μειώσεως του υδατικού ελλείμματος στο εν λόγω Υδατικό Διαμέρισμα, το οποίο οφείλεται στην υπερκατανάλωση ύδατος (92% των χρήσεων ύδατος) για γεωργική χρήση.
Από την ανάλυση, που παρατίθεται στο Αναθεωρημένο Σχέδιο του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας, προκύπτει, περαιτέρω, ότι τα ως άνω έργα είναι πλήρως κοστολογημένα, σε συνδυασμό δε με τα λοιπά μέτρα του πίνακα συμπληρωματικών μέτρων του Αναθεωρημένου Σχεδίου αναμένεται να εκμηδενίσουν το έλλειμμα στο υδατικό ισοζύγιο του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας και να επιφέρουν πολλαπλά οφέλη. Στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν προκύπτει ότι το τελικώς επιλεγέν σενάριο προκαλεί μεγαλύτερη βλάβη στο περιβάλλον σε σχέση με άλλες λύσεις, αφ’ ης στιγμής δε εγκαταλείφθηκε το σχέδιο μεταφοράς ύδατος, τυχόν ημιτελή έργα βάσει του σχεδίου αυτού δεν δύναται να επιφέρουν αρνητικές επιπτώσεις στα υδατικά συστήματα της ΛΑΠ Πηνειού, ώστε να τίθεται ζήτημα αξιολόγησης των σωρευτικών επιπτώσεων στο περιβάλλον από τις οικείες ΣΜΠΕ και τα προσβαλλόμενα Σχέδια Διαχείρισης.
Άλλωστε, όπως έκρινε επιπλέον το Δικαστήριο, κατά τα περαιτέρω στάδια αδειοδότησης των προγραμματιζόμενων έργων, θα εξεταστούν οι εν γένει επιπτώσεις τους στο περιβάλλον και θα προσδιοριστούν τα ληπτέα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος, εφόσον όλα τα δεδομένα, δηλαδή τόσο τα δεδομένα του έργων όσο και τα περιβαλλοντικά δεδομένα, παραμένουν αμετάβλητα σε σχέση με εκείνα που έλαβε υπόψη της η Αρχή εκπόνησης του Σχεδίου Διαχείρισης. Υπό το φως των ανωτέρω, απερρίφθη και ο λόγος ακυρώσεως, σύμφωνα με τον οποίο πάσχουν τα αναθεωρημένα από 2017 Σχέδια, καθώς ουδόλως εξετάστηκαν σε αυτά οι δυσμενείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις που θα προκαλέσει η εγκατάλειψη του σχεδίου μεταφοράς ύδατος από τον Αχελώο και η κατασκευή πέντε νέων φραγμάτων και άλλων μικρότερων έργων ταμίευσης στις πεδινές εκτάσεις της Λεκάνης Απορροής Ποταμού Πηνειού.
Εξάλλου, με την απόφαση ΣτΕ 7μ 2229/2020 κηρύχθηκε καταργημένη η δίκη επί αιτήσεως ακυρώσεως κατά των από 2014 Σχεδίων Διαχείρισης των λεκανών απορροής ποταμών των Υδατικών Διαμερισμάτων Δυτικής Στερεάς Ελλάδας και Θεσσαλίας, διότι ήδη, μετά την άσκηση της αιτήσεως ακυρώσεως, οι από 2014 πράξεις αυτές σε σχέση με το εκεί αρχικώς επιλεγέν σενάριο, το οποίο περιελάμβανε και το επίμαχο μέτρο μεταφοράς ποσότητας ύδατος από τον Αχελώο στη Λεκάνη Απορροής του Ποταμού Πηνειού, έχουν αντικατασταθεί κατά τούτο από τα από 2017 αναθεωρημένα Σχέδια Διαχείριση των Λεκανών Απορροής των Ποταμών των Υδατικών Διαμερισμάτων Δυτικής Στερεάς Ελλάδας και Θεσσαλίας.
Τέλος, με την απόφαση ΣτΕ 7μ 2230/2020 έγινε δεκτή η αίτηση και ακυρώθηκε η υπ’ αριθ. 34701/4.8.2017 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας περί εγκρίσεως των περιβαλλοντικών όρων του έργου «Υδροηλεκτρικό Έργο (ΥΗΕ) Μεσοχώρας, στον ποταμό Αχελώο, Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων» της εταιρείας ΔΕΗ Α.Ε.. Και τούτο, διότι, μετά την έκδοση α) των από 2017 (δημοσίευση σε φ. ΕτΚ την 29.12.2017) αναθεωρήσεων των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών των Υδατικών Διαμερισμάτων Δυτικής Στερεάς Ελλάδος και Θεσσαλίας, στα οποία δεν προβλέπονται πλέον τα συγκεκριμένα έργα μεταφοράς ποσότητας ύδατος από τον Αχελώο στον Πηνειό, και β) της από 11.10.2019 απόφασης του Υπουργού και του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την οποία αναθεωρήθηκε το Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο της Περιφέρειας Θεσσαλίας και στην οποία δεν γίνεται μνεία για μεταφορά στη λεκάνη απορροής του ποταμού Πηνειού ύδατος από τον Αχελώο ποταμό, όπως αυτή προβλεπόταν αρχικώς, η προσβαλλόμενη απόφαση απώλεσε, επιγενομένως, το νόμιμο έρεισμά της.