της Δωροθέας Τόμελη
Το πρόβλημα της ηχορύπανσης είναι ένα μείζον περιβαλλοντικό θέμα στις μέρες μας. Τα πυκνά αστικά κέντρα που αποτελούνται από μεταφορικά συστήματα (αυτοκίνητα, τρένα κ.α.) δυστυχώς βιώνουν σε έντονο βαθμό το ζήτημα του ανθρωπογενή θορύβου, καθώς και οι γύρω περιοχές τους. Οι πολίτες δυστυχώς δεν έχουν λάβει την κατάλληλη ενημέρωση και γνώση όσο αφορά το ζήτημα αυτό. Περίπου το 20% του κόσμου της Ευρώπης έχουν μακροχρόνια έκθεση σε ανεπιθύμητους ήχους και ενοχλητικούς θορύβους οι οποίοι είναι επιβλαβείς για την υγεία. Πρόσφατα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δημοσίευσε έρευνες που καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η ηχορύπανση είναι δεύτερη στην λίστα των περιβαλλοντικών κινδύνων υγείας. Παρόλα αυτά η Ελλάδα, μαζί και άλλες χώρες, εξακολουθούν να μην εφαρμόζουν τις οδηγίες που έχει δημοσιεύσει η Ευρωπαϊκή Ένωση (2002/49/ΕΚ). Αυτό οφείλεται συνήθως στην έλλειψη γνώσης των χαρτών θορύβου και στα σχετικά μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Όπως θα δείτε παρακάτω ο χάρτης θορύβου του κέντρου της Αθήνας αποδεικνύει ότι η ηχορύπανση κυμαίνεται κυρίως από 65-85db.
Σύμφωνα με σύγχρονες μελέτες (Shannon et al. (2016)) ο ανθρωπογενής θόρυβος μεταξύ (40-50db) επηρεάζει αρνητικά το οικοσύστημα και συνεπώς το ζωικό βασίλειο. Η ηχορύπανση μπορεί να μεταβάλλει το περιβάλλον καθώς και τις συνθήκες διαβίωσης πολλών ζώων και φυτών που βρίσκονται σε αστικά κέντρα. Έχει επίσης την δυνατότητα να επικαλύψει τους ήχους και την επικοινωνία των ζώων επηρεάζοντας το κυνήγι, την μετάδοση προειδοποιητικών ήχων και την μετανάστευση των αποδημητικών πτηνών. Με άλλα λόγια, η χλωρίδα και η πανίδα προσπαθούν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα αποφεύγοντας τα θορυβώδη περιβάλλοντα.
Οι επιπτώσεις αυτού του ζητήματος πέρα από την δική μας υγεία, έχει αντίκτυπο στις ζωικές και φυτικές κοινότητες, οι οποίες ζουν σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. Πιο συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε έμμεση αύξηση της επικονίασης τεχνητών λουλουδιών από κολιμπρί, διαταράσσοντας την κοινότητα τους, κι αυτό έγινε επειδή η ηχορύπανση επικαλύπτει το κελάηδημά τους. Επίσης, σε έρευνα του 2014, διαπιστώθηκε έντονη κινητικότητα και στρες σε μεσογειακούς αστακούς που επηρεάζονται από την επίδραση της ηχορύπανσης από τα πλοία. Ένα ακόμη παράδειγμα του ζητήματος που δημιουργείται στο ζωικό βασίλειο είναι μία έρευνα που διεξήχθη στα δελφίνια. Παρατηρήθηκε λοιπόν ότι τα πλοία αύξησαν τον θόρυβο στον ωκεανό με αποτέλεσμα τα δελφίνια να εκπέμπουν ήχους μικρότερης διάρκειας (όπου είναι ένα από τα πιο κοινωνικά είδη).
Σε αρκετές χώρες πλέον έχουν επιβάλλει όρια στον περιβαλλοντικό θόρυβο ο οποίος επηρεάζει την υγεία μας καθώς επίσης και σε διάφορες ηχητικές πηγές, όπως εργοτάξιο, βιομηχανικές ζώνες κλπ. Σε ανεπτυγμένες χώρες έχει πλέον υιοθετηθεί η τοποθέτηση φυσικών φραγμάτων ή εγκαταστάσεις τοίχων (ηχοπετάσματα) για την μείωση ενοχλητικών έντονων θορύβων σε δρόμους. Ακόμα και η φύτευση δέντρων μπορεί να βοηθήσει στην αποτροπή μετάδοσης θορύβου σε κοντινούς οικισμούς. Υπάρχουν κάποια προτεινόμενα πρότυπα τα οποία αποδίδουν, αλλά δυστυχώς δεν έχουν υιοθετηθεί από όλα τα κράτη.
Φυσικά μέχρι να αντιληφθούν οι υπεύθυνοι πόσο σπουδαίος είναι ο περιορισμός της ηχορύπανσης και να προχωρήσουν οι αρμόδιοι στις κατάλληλες νομοθεσίες μέχρι τότε…μπορούμε να προσπαθήσουμε από μόνοι μας να υποστηρίξουμε το περιβάλλον και την φυσική ηρεμία του οικοσυστήματος με τις «πράσινες (ωτο) ασπίδες». Ο καθένας χωριστά μπορεί να δημιουργήσει ένα πράσινο ανάγλυφο στην βεράντα του, στον κήπο του, και να ευεργετήσουμε ταυτόχρονα στον εαυτό μας. Τα φυτά έχουν την δυνατότητα να καθαρίζουν την ατμόσφαιρα από καθετί επιβλαβές. Με ιδιωτικές μικρές πράσινες γραμμές ίσως θέσουμε τις βάσεις για μια ήρεμη και καλύτερη ζωή, για ένα πιο παραγωγικό μέλλον.
Βιβλιογραφία
Διαδικτυακές Πηγές:
Βιβλία:
Filiciotto, F., Vazzana, M., Celi, M., Maccarrone, V., Ceraulo, M., Buffa, G., Di Stefano, V.,Mazzola, S. and Buscaino, G., 2014. Behavioural and biochemical stress responses of Palinurus elephas after exposure to boat noise pollution in tank.
Shannon, G., McKenna, M.F., Angeloni, L.M., Crooks, K.R., Fristrup, K.M., Brown, E.,Warner, K.A., Nelson, M.D., White, C., Briggs, J. and McFarland, S., 2016. A synthesisof two decades of research documenting the effects of noise on wildlife