Η κλιματική αλλαγή αποτελεί αναμφισβήτητα μία περιβαλλοντική απειλή, η οποία έχει επηρεάσει την συνολική οικολογική ισορροπία του πλανήτη. Η αύξηση των θερμοκρασιών, το φαινόμενο της ξηρασίας, η αύξηση της στάθμης της θάλασσας και οι συχνές και έντονες πυρκαγιές υπογραμμίζουν την ανάγκη εύρεσης λύσεων προκειμένου να αντιμετωπιστούν τις προκλήσεις που εμφανίζονται καθημερινά. Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα ξεκίνησε την πρωτοβουλία GR-eco Islands με σκοπό την μετατροπή των ελληνικών νησιών σε κέντρα καινοτομίας και προτύπων πράσινης οικονομίας, ενεργειακής αυτάρκειας, ψηφιακής καινοτομίας και οικολογικής κινητικότητας. Το πρόγραμμα αυτό αποτέλεσε ένα βήμα στην επίτευξη του φιλόδοξου σχεδίου της χώρας μας να επιτύχει την εκπομπή μηδενικών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050.
Η εθνική πρωτοβουλία GR-eco Islands περιλαμβάνει μία σειρά «πράσινων δράσεων», οι οποίες διαδραματίζουν κομβικό ρόλο στην απανθρακοποίηση των νησιών. Πιο συγκεκριμένα, μέσα από την προώθηση της πράσινης και ψηφιακής μεταστροφής των ελληνικών νησιών, το πρόγραμμα αυτό, έρχεται να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που είναι στενά συνδεδεμένες με τα μέχρι τώρα πρότυπα τουρισμού, τα πρότυπα κατανάλωσης ενέργειας, τη διαχείριση του νερού και των αποβλήτων, σε τοπικό επίπεδο, μετατρέποντας τα νησιά σε ζωντανά εργαστήρια κυκλικής οικονομίας. Για τον σκοπό αυτό, βασικά θεμέλια αποτελούν η αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η προώθηση πρακτικών ενεργειακής απόδοσης, η βιώσιμη διαχείριση αποβλήτων και νερού, η μηδενική εκπομπή ρυπογόνων ουσιών στο περιβάλλον, η ηλεκτροκίνηση των μεταφορών, η πράσινη μεταστροφή της γεωργίας και του τουρισμού, η ανάπτυξη πράσινων λιμένων και άλλων σχετικών υποδομών που θα συμβάλλουν στην αύξηση της κοινωνικής συνοχής και ευημερίας σε τοπικό επίπεδο. Παράλληλα, φιλοδοξίες της πρωτοβουλίας αυτής αποτελούν η μετάβαση στην ενέργεια, η βιώσιμη διαχείριση πόρων, η προστασία του περιβάλλοντος, η επιχειρηματικότητα και η καινοτομία, η ψηφιακή μεταστροφή, η προσβασιμότητα και η ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού.
Σ’ αυτό το πλαίσιο, η Χάλκη αποτέλεσε το πρώτο GR-eco island της χώρας εξαιτίας του συμβολικού χαρακτήρα της καθώς είναι ένα νησί στην ξηρή γραμμή του νοτιοανατολικού Αιγαίου, το οποίο έχει σημαντικό γεωπολιτικό ενδιαφέρον στην ευρύτερη περιοχή. Το νησί λειτουργεί σήμερα ως πρότυπο για την ενεργειακή μετάβαση των ελληνικών νησιών διότι το σχέδιο της Χάλκης καλύπτει τις ενεργειακές ανάγκες του νησιού μέσω της ChalkiON, η οποία αποτελεί τη πρώτη ενεργειακή κοινότητα στην οποία λειτουργεί ένας φωτοβολταικός σταθμός με τη συμμετοχή της τοπικής αρχής. Η δράση αυτή συνοδεύεται από πολλά οφέλη για τους κατοίκους όπως είναι η εξοικονόμηση 180000-250000ευρώ, η μείωση των λογαριασμών του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 55%, η εξοικονόμηση 1800 τόνων CO2, η εξοικονόμηση 215000 ευρώ ανα έτος για υπηρεσίες γενικού ενδιαφέροντος και η εξοικονόμηση 120000 ευρώ ανα έτος λόγω μη αερίου εκπομπών.
Το παράδειγμα της Χάλκης έχουν ξεκινήσει να ακολουθούν και άλλα νησιά με πιο πρόσφατο τον Πόρο που όπως ανακοινώθηκε πρόσφατα από τον Πρωθυπουργό, γίνεται το τρίτο «πράσινο νησί» της χώρας μας. Η επιλογή του συγκεκριμένου νησιού δεν ήταν τυχαία καθώς έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο σε πολλούς τομείς ανοίγοντας τον δρόμο για ένα νησί με «μηδενικά απόβλητα», ηλεκτρικά επιβατηγά σκάφη αλλά και σταδιακή μετατροπή των οχημάτων στο νησί σε ηλεκτρικά. Έτσι θα ξεκινήσει μία νέα «πράσινη μέρα» για τον Πόρο αλλά και για άλλα νησιά τα οποία έχουν σειρά και θα συμβάλλουν στην αύξηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της χώρας μας.
Ενδεικτικές πηγές