Η μετά την «υγειονομική κρίση» εποχή ανέδειξε το ζήτημα της διαχείρισης των αποβλήτων υγειονομικού ενδιαφέροντος με έμφαση στα είδη ατομικής υγιεινής και προστασίας όπως μάσκες, γάντια, στολές που κατά την περίοδο της «πανδημίας» συνέστησαν σημαντικό κομμάτι της παραγωγής αποβλήτων.
Οι υποδομές παροχής υπηρεσιών υγείας ωστόσο, ευθύνονται εκτός των ανωτέρω και για μέρος των παραγόμενων αερίων θερμοκηπίου. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Αναισθησιολογίας και Εντατικής Θεραπείας (ESAIC, https://www.esaic.org/ ) μέρος της αέριας ρύπανσης, το οποίο ανέρχεται σε ποσοστά μεταξύ 4-10% αποδίδεται στις νοσοκομειακές υποδομές του συστήματος υγείας παγκοσμίως, με τα αναισθητικά αέρια που χρησιμοποιούνται στις χειρουργικές επεμβάσεις και στην εντατική θεραπεία, να αποτελούν σχεδόν το 50% των εν λόγω εκπεμπόμενων ρύπων. Ενδεικτικά όπως αναφέρεται σε σχετικές μελέτες οι βλαβερές εκπομπές μιας χειρουργικής επέμβασης στην οποία χρησιμοποιείται ως αναισθητική ουσία το δεσφλουράνιο (το πλέον επικίνδυνο ως προς την ρυπαντική του δράση εκ των αναισθητικών αερίων) σε ωριαία βάση αντιστοιχούν σε αέριες εκπομπές που παράγονται μέσω της οδήγησης για οδικά ταξίδια αποστάσεων έως και 750 χιλιόμετρα.
Αν και με βάση τα συμφωνηθέντα στο Κιότο θεσμοθετήθηκε ο σταδιακός περιορισμός της χρήσης των αλογονούχων υδρογονανθράκων, τα αναισθητικά αέρια εξαιρέθηκαν από τις προβλέψεις των σχετικών πρωτοκόλλων λόγω της κατάταξής τους στην κατηγορία των ιατρικών ουσιών.
Τα ανωτέρω τύπου αέρια έχουν δοκιμαστεί και χρησιμοποιηθεί επί πολλές δεκαετίες σε υγειονομικές εφαρμογές. Επιπροσθέτως έχουν εκ της χρήσης τους αποδειχθεί ασφαλή για τους ασθενείς. Στον αντίποδα η φύση των υλικών αυτών (χλωριούχοι υδρογονάνθρακες) τα κατατάσσει στους ισχυρότερους αέριους ρύπους ως προς τη συμβολή τους στο φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι το μεγαλύτερο μέρος της αναισθησίας εκπνέεται από τον ασθενή σε συνδυασμό και με άλλες παραμέτρους (τα αέρια δε μεταβολίζονται) ανακύπτουν παράλληλα, πέραν των προαναφερθέντων περιβαλλοντικής φύσεως ζητημάτων αντίστοιχα υγειονομικής φύσεως θέματα σε ότι αφορά στο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό που εκτίθεται σε αυτού του τύπου τις βλαβερές εκπομπές.
Η πλειοψηφία των συστημάτων αερισμού των κρίσιμων νοσοκομειακών χώρων (τα χειρουργεία και οι θάλαμοι εντατικής θεραπείας) διοχετεύουν μέσω του δικτύου αερισμού/εξαερισμού τα εκπεμπόμενα αέρια στην εξωτερική ατμόσφαιρα διασφαλίζοντας την απαιτούμενη ποιότητα αέρα εντός της χειρουργικής αίθουσας. Στον αντίποδα ως αποτέλεσμα της διαδικασίας αυτής επέρχεται η ατμοσφαιρική επιβάρυνση που αναλύθηκε προηγουμένως.
Όλα τα παραπάνω έστρεψαν το επιστημονικό ενδιαφέρον στον περιορισμό του περιβαλλοντικού αποτυπώματος που σχετίζεται με τη χρήση των αναισθητικών αερίων. Πιο συγκεκριμένα αρκετοί ερευνητές επικεντρώθηκαν στη διερεύνηση μεθόδων δέσμευσης και επαναχρησιμοποίησης τους.
Σύμφωνα με τις βασικές αρχές της κυκλικής οικονομίας στο πλαίσιο των οποίων προωθείται η χρονική μεγιστοποίηση του χρηστικού κύκλου ζωής των υλικών μέσω της επαναχρησιμοποίησης. Στο πλαίσιο αυτό ερευνητές στην Αυστρία ανέπτυξαν ένα σύστημα μέσω του οποίου καθίσταται εφικτή η «παγίδευση» των εκπεμπόμενων αερίων πριν την απελευθέρωσή τους στην ατμόσφαιρα. Τα παγιδευμένα αέρια μπορούν εν συνεχεία να επαναχρησιμοποιηθούν στην παραγωγή αντίστοιχων νέων αναισθητικών αερίων.
Οι πειραματικές δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν ανέδειξαν πως το σύνολο σχεδόν της δεσμευόμενης ποσότητας είναι ανακτήσιμο και επαναχρησιμοποιήσιμο (στην παραγωγή νέων αναισθητικών αερίων) κατόπιν υποβολής τους σε μια σειρά κατάλληλων διεργασιών..
Η εγκατάσταση και λειτουργία του συστήματος δέσμευσης και ανάκτησης είναι απλή και ασφαλής. Συστήματα αυτού του τύπου έχουν ήδη εγκατασταθεί και λειτουργούν σε νοσοκομεία της Αυστρίας, της Γερμανίας και της Πορτογαλίας.
Η αναμόρφωση του ευρύτερου παραγωγικού πλαισίου με βάση της αρχές της κυκλικής οικονομίας, οδήγησε στον επανακαθορισμό του σχεδιασμού των προϊόντων, ο οποίος γίνεται πλέον με βάση το συνολικό κύκλο ζωής τους.
Υπό αυτό το πρίσμα αντίστοιχες πρακτικές (λ.χ. τεχνολογίες ανάκτησης άνθρακα) υιοθετούνται για τον περιορισμό της αέριας ρύπανσης. Η υιοθέτησή τους συνιστά ολοκληρωμένη παρέμβαση «πράσινου τύπου». Ειδικότερα, η εφαρμογή τους αφενός ενισχύει την εξυγίανση των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων και αφετέρου οδηγεί σε σημαντική εξοικονόμηση πόρων.
Comments