Έρευνες σχετικά με τις μεταβολές του Ρεύματος του Κόλπου δείχνουν ότι η τήξη των παγετώνων θα μπορούσε να προκαλέσει την ταχεία ψύξη των ωκεανών και κατ’ επέκταση όλου του πλανήτη.
Δύο έρευνες που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό “Nature” έχουν φέρει στο επίκετνρο της προσοχής μία νέα απειλή: την παύση του συστήματος των θαλάσσιων ρευμάτων του Ατλαντικού Ωκεανού, μεταξύ των οποίων και το διάσημο Ρεύμα του Κόλπου.
Ούτε μέρα δεν περνά χωρίς να εμφανίζεται μία νέα προειδοποίηση από τους επιστήμονες για επικείμενη καταστροφή του πλανήτη, αλλά η κατάρρευση του Ρεύματος του Κόλπου είναι ένα γεγονός με αξιοσημείωτα δυσοίωνες επιπτώσεις.
Τι θα συμβεί αν σταματήσει η Μεσημβρινή Ανατροπή Κυκλοφορίας του Ατλαντικού;
Γνωστή και ως AMOC (Atlantic Meridional Overturning Circulation) η Μεσημβρινή Ανατροπή Κυκλοφορίας του Ατλαντικού αναφέρεται σε ένα σύστημα ωκεάνιων ρευμάτων, που λειτουργεί σαν ταινιόδρομος του ωκεανού και μεταφέρει θερμό νερό στις ακτές της Δυτικής Ευρώπης.
Ένα ρεύμα θερμού νερού ταξιδεύει βόρεια από τον Κόλπο του Μεξικού στις Βρετανικές Νήσους, όπου και απελευθερώνει την θερμότητα που μεταφέρει και στη συνέχεια βυθίζεται και κινείται παράλληλα με τις ακτές της Ευρώπης και της Αφρικής προς το νότο, όπου και δροσίζει τις παράκτιες περιοχές. Μετά την Αφρική το ρεύμα κινείται παράλληλα με τον Ισημερινό προς την Αμερικανική ήπειρο, όπυ θερμαίνεται ξανά και ο κύκλος του επαναλαμβάνεται.
Δύο νεοδημοσιευμένες μελέτες έχουν προκαλέσει ταραχή, όχι μόνο επειδή δείχνουν μία σημαντική εξασθένιση του AMOC, αλλά και επειδή δείχνουν μεταβολές, που είχαν προβλεφθεί από τα υπολογιστικά μοντέλα ότι θα συμβούν στο μέλλον, συμβαίνουν τώρα.
Μπορεί λοιπόν να συμβεί πραγματικά διακοπή του AMOC και να βρεθούμε σε μία Εποχή των Παγετώνων;
Είναι σχετικά απίθανο, προς το παρόν, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να εφησυχαζόμαστε. Σύμφωνα με τον Dr. D. Thornalley, από το University College London και συγγραφέα μίας εκ των δύο δημοσιευμένων ερευνών, η πλήρης διακοπή (shutdown) του Ρεύματος του Κόλπου έχει συμβεί στο παρελθόν, και μάλιστα κατά τη διάρκεια της τελευταίας Εποχής των Παγετώνων συνέβει αρκετές φορές. Διακυμάνσεις του AMOC έχουν συμβάλει στο παρελθόν σε σημαντικές κλιματικές αλλαγές, μεταξύ των οποίων και η τελευταία Εποχή των Πγετώνων.
Ενώ μία διακοπή του Ρεύματος του Κόλπου δεν θα προκαλούσε πανικό, όπως στις ταινίες του Hollywood, εντούτοις, οι συνέπειές της θα ήταν σίγουρα δραματικές, με κύριο χαρακτηριστικό τα ακραία καιρικά φαινόμενα και στις δύο όχθες του Αντλαντικού Ωκεανού. Για παράδειγμα, η διακοπή της μεταφοράς θερμού νερού στις ακτές της Βρετανίας, θα σήμαινε σημαντική ψύξη της περιοχής, με πτώση ίσως και μεγαλύτερη από 5 βαθμούς Κελσίου.
Αν και επιστημονικά είναι ορθή η εκτίμηση των επιπτώσεων αυτών, οι επιστήμονες δεν θεωρούν ότι είναι πιθανή μία τέτοια έκβαση, με τα ως σήμερα δεδομένα, που έχουν στη διάθεσή τους.
Πώς μεταφράζεται αυτή η α-πιθανότητα;
Οι νέες έρευνες δεν είχαν επίκεντρό τους να προβλέψουν το μέλλον των θαλασσίων ρευμάτων του Ατλαντικού Ωκεανού, αλλά υπάρχουν ποικίλες επιστημονικές εκτιμήσεις περί αυτού.
Μία τέτοια εκτίμηση αναφέρει μία 5% πιθανότητα το AMOC να σταματήσει τελείως μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα. Ενώ αυτή η πιθανότητα φαίνεται σχετικά μικρή, παρόλ’ αυτά είναι θέμα προοπτικής. Εάν ζεις σε μία παραθαλάσσια περιοχή, σε ένα μέρος όπου η στάθμη της θάλασσας είναι 5% πιθανό να ανέβει και έχεις 1/20 πιαθνότητες να χάσεις το σπίτι σου, τότε δίνεις άλλη βαρύτητα στα ποσοστά αυτά.
Το γεγονός ότι οι επιστήμονες δεν πρόβλεψαν τις συνέπειες, που προέκυψαν από τις δύο αυτές έρευνες στο περιοδικό “Nature”, υποδηλώνει ότι τα υφιστάμενα μοντέλα χρήζουν βελτίωσης. Φαίνεται να υποεκτιμούν τις αλλαγές του παρελθόντος, οπότε θα μπορούσαν κάλιστα να υποτιμούν τις μεταβολές του μέλλοντος.
Εάν το AMOC δεν οδεύει προς διακοπή, τότε τι συμβαίνει;
Τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι τα ρεύματα του Ατλαντικού έχουν επιβραδυνθεί κατά περίπου 15%, παρόλο που τα ευρήματα των δύο ερευνών διαφωνούν ως προς τη χρονική κλίμακα της μεταβολής αυτής. Ακόμα όμως κι αν η επιβράδυνση του AMOC είναι μόνο σταδιακή, όπως εκτιμούν τα κλιματικά μοντέλα και δείχνουν τα σημερινά δεδομένα, υπάρχει ακόμα λόγος ανησυχίας.
Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι η επιβράδυνση θα ταρακουνήσει τα συστήματα του καιρού και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, σε βαθμό πρωτόγνωρο για τα ανθρώπινα δεδομένα. Καθώς το Ρεύμα του Κόλπου επιβραδύνεται, οι χειμερινές καταιγίδες στη Βρετανία και τη Γαλλία θα γίνουν περισσότερο επικρατούσες, καθώς και τα κύματα ακρίου καύσωνα σε όλη την Ευρωπαϊκή ήπειρο. Θα υπάρξει επίσης αύξηση της στάθμης της θάλασσας στην ανταολική ακτή των ΗΠΑ και του Καναδά και μία γενικότερη αύξηση της θαλάσσιας θερμοκρασίας στον κεντρικό Ατλαντικό θα πλήξει την ωκεάνια πανίδα.
Είναι πιθανό να συμβεί ένα τέτοιο σενάριο, αλλά η σοβαρότητα των επιπτώσεών του θα εξαρτηθεί από το μέγεθος της επιβράδυνσης του Ρεύματος του Κόλπου. Αν και η αναστολή της λειτουργίας του AMOC μπορεί να συμβάλει σε πτώση της θερμοκρασίας σε συγκεκριμένες περιοχές, αυτό δε σημαίνει ότι μπορεί να αντισταθμίσει την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της Γης, που παρατηρείται, σαν απόρροια της έντασης του φαινομένου του θερμοκηπίου.
Comments