Του Νίκου Αγκαθέρη
Τροφή. Μάζι με το νερό και τον ύπνο αποτελεί μία από τους κύριους πυλώνες για την επιβίωση του ανθρώπου. Μέχρι το 2050 τα μοντέλα δείχνουν ότι ο πληθυσμός θα φτάσει τα 9.8 δις, ενώ με τη σειρά της η ζήτηση για τροφή θα αυξηθεί αναλογικά. Παρόμοιες μελέτες προβλέπουν ότι αν δεν βρεθούν νέοι τρόποι παραγωγής και βελτιστοποίησης των σοδειών, είναι πολύ πιθανό ότι θα υπάρχουν προβλήματα κάλυψης των τροφικών αναγκών του πληθυσμού, λόγω έλλειψης νερού, ενέργειας, ή γης. Με τα σημερινά δεδομένα η γη που παραχωρείται για καλλιέργειες και για εκτροφή ζώων φτάνει το 40% της συνολικής χερσαίας έκτασης, και λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό του άλλου 60% είναι εκμεταλλεύσιμη γη για καλλιέργεια, είναι σαφές ότι νέες λύσεις πρέπει να προταθούν άμεσα από τον επιστημονικό κόσμο. Μερικές πολλά υποσχόμενες λύσεις είναι τρεις.
Myco-protein (μυκοπρωτεΐνη): Ο αντικαταστάτης του κρέατος, όπως αναφέρεται συχνά, είναι μύκητας της οικογένειας Fusarium venenatum. Ήδη από τις αρχές του 2000, επιστήμονες ανακάλυψαν ότι το γένος του μύκητα αυτού, σε συγκεκριμένες συνθήκες ζύμωσης, παράγει μεγάλες ποσότητες πρωτεΐνων οι οποίες βρίσκονται και στο κοινό κρέας και είναι απαραίτητες για την σωστή ανάπτυξη του ανθρώπου. Μετά από πολλές δοκιμές, χρησιμοποιώντας ειδική μέθοδο παραγωγής, κατασκευάστηκε μεγάλη ποσότητα από τον μύκητα η οποία είχε υφή κρέατος και ευχάριστη γέυση. Θετικά της μεθόδου παραγωγής μυκοπρωτεϊνών είναι η 90% μείωση εκπομπής CO2 αναλογικά με ίδια ποσότητα εκτροφής ζώου καθώς και η απουσία ανάγκης για μεγάλες εκτάσεις γης. Η διαδεδομένη χρήση βέβαια είναι μακριά ακόμα, διότι έχουν αναφερθεί σημαντικά ποσοστά σοβαρών αλλεργικών αντιδράσεων.
Aquaponics: Παρεμφερής όρος με την γνωστή μέθοδο της υδροπονικής. Γενικά, ως υδροπονική ορίζεται η καλλιέργεια φυτών σε διάλυμα νερού και λιπάσματος, δηλαδή χωρίς την ανάγκη για φύτευση σε καλλιεργήσιμη γη. Τα πλεονεκτήματα της είναι σημαντικά και γι’ αυτό είναι πλέον ευρέως διαδεδομένη μέθοδος καλλιέργειας. Η ειδοποιός διαφορά της μεθόδου aquaponics, έγκειται στο γεγονός ότι τα θρεπτικά συστατικά της υδροπονικής που κατά βάση προέρχονται από έτοιμα λιπάσματα, λαμβάνονται πλέον από τα απορρίμματα καλλιέργειας ψαριών. Τα ψάρια μεταβολίζουν την τροφή τους και παράγουν σημαντικές ποσότητες φωσφόρου και αζώτου, βασικά συστατικά για την ανάπτυξη των φυτών. Έτσι, τα φυτά φιλτράρουν το νερό και το νερό επανακυκλοφορεί ξανά στην καλλιέργεια ψαριών. Βασικό, μειονέκτημα βέβαια είναι η δυσκολία εφαρμογής της μεθόδου σε μεγάλη κλίμακα.
Κάθετη-Κατακόρυφη Καλλιέργεια: Σε συνδυασμό με την υδροπονική, αλλά και με την ταχεία ανάπτυξη της τεχνολογίας στην κατασκευή ουρανοξυστών, μία προτεινόμενη λύση στο πρόβλημα της πεπερασμένης καλλιεργήσιμης γης, είναι η κατακόρυφη καλλιέργεια. Στη μέθοδο αυτή ολόκληροι ουρανοξύστες μετατρέπονται σε θερμοκήπια καλλιεργειών, συχνά χρησιμοποιώντας τις μεθόδους της υδροπονικής. Πειραματική έρευνα έδειξε ότι ένα κτήριο 30 ορόφων ενός φυσιολογικού μεγέθους οικοδομικού τετραγώνου, παράγει 100 φορές περισσότερη σοδειά από ότι μια αντίστοιχου μεγέθους καλλιεργήσιμη γη. Άλλα πλεονεκτήματα είναι η ελάχιστη επιρροή των καιρικών συνθηκών και των παράσιτων, λόγω της καλλιέργειας σε εσωτερικό χώρο. Βέβαια, σημαντικοί αποτρεπτικοί παράγοντες είναι μέχρι στιγμής η ανάγκη για πολύπλοκη κτηριακή δομή και η δυσκολία ικανοποίησης των αναγκών των φυτών σε ηλιακή ακτινοβολία.
Οι παραπάνω εναλλακτικές μέθοδοι δεν είναι ουτοπικές θεωρίες, αλλά αποτελούν πλέον το πάτημα για την νέα εποχή καλλιεργειών. Οι δυσκολίες από τις οποίες συνοδεύονται είναι ο μόνος παράγοντας που τις εμποδίζουν από το να εισέλθουν κανονικά στις ζωές όλων. Ήδη όμως εφαρμόζονται σε μικρές κλίμακες, και σε λίγα χρόνια η ανησυχία κάλυψης των αναγκών της ανθρωπότητας σε φαγητό θα αποτελεί μια κακή ανάμνηση.
Comments